Medemblik onverschrokken de boer op

Medemblik zoekt liefst 55 nieuwe ambtenaren. Hoe die te vinden op een zeer krappe arbeidsmarkt? De hoop om de gedroomde personeelsgroei van bijna 15 procent werkelijkheid te laten worden is gevestigd op een agressieve wervingscampagne – ook in buurgemeenten.

‘Je reed de goede kant op.’ Voor iemand die niet uit de streek komt, is het in het hoofd even schakelen wat er met die informatie wordt bedoeld. Zou er dan ook zoiets bestaan als een verkeerde kant?

Gemeentesecretaris Anky Griekspoor bespeurt de verwarring bij de verslaggever en gebaart met een subtiel hoofdknikje naar buiten, richting A7 die voor het gemeentekantoor ligt geplaveid. ‘Kijk, daar is het ’s ochtends aansluiten geblazen in de file richting Amsterdam. Elke dag weer. Jij kwam net uit het zuiden aanrijden: nul files. En tegen 17.00 uur is het precies omgekeerd – dan staat het verkeer op de snelweg de andere kant op muurvast.’

Langs die snelweg zien West-Friese automobilisten die ‘de verkeerde kant’ op rijden vanaf begin deze week dat ze hun tijd mogelijk verdoen met reizen van en naar het werk. Althans, Griekspoor gokt erop dat dat kwartje bij de filerijders valt als ze op metershoge reclamezuilen zien dat ze ook in het gemeentehuis van Medemblik als ambtenaar aan de slag kunnen: het voormalige onderkomen van Dirk Scheringa’s DSB-bank staat pal aan de A7, de autosnelweg Zaandam-Heerenveen.

Niet te missen. Niet te missen is evenmin de reclamemast iets verderop langs diezelfde A7 met daarop in koeienletters GROEI MEE! – de kreet waarmee de gemeente Medemblik aangeeft op zoek te zijn naar personeel. In de burgemeesterskamer op de derde verdieping van het Midden Gebouw – een van de drie gebroederlijk naast elkaar staande kantoorpanden – leggen algemeen directeur Anky Griekspoor, waarnemend burgemeester Dennis Straat en afdelingshoofd Daniël van Delden uit hoe en waarom het idee van de bijzondere wervingscampagne ontstond. Want bepaald opvallend in zijn soort is de manier waarop Medemblik nieuw personeel hoopt aan te trekken zeker.

Behalve de reclamemasten langs de A7 worden tot in de verre omtrek onder andere abri’s en lantaarnpalen behangen met posters waarop in joekels van letters staat dat Medemblik groeit en personeel zoekt om – jawel – mee te groeien. En die verre omtrek moet letterlijk worden genomen: geworven wordt er niet alleen in buurgemeenten als Hoorn en Opmeer, maar ook in Purmerend, Alkmaar en Amsterdam. Zelfs tot aan Haarlem toe.

Ozb omhoog

Versterking is meer dan gewenst. Het knelt wegens personeelstekort namelijk al geruime tijd in de gemeentelijke organisatie van Medemblik. Zo vertrok onder meer een deel van het management en de directie. Hoewel die leegloop in de ambtelijke top deels in 2021 plaatsvond, is het blijven knellen. Zo erg dat het niets scheelde of de provincie Noord-Holland had de gemeente onder verscherpt toezicht geplaatst. [zie kader]. Op een haar na werd dat voorkomen, nadat de gemeenteraad de portemonnee trok en structureel ruim vier miljoen euro beschikbaar stelde om de ambtelijke organisatie – en daarmee de dienstverlening aan burgers en bedrijven – weer op orde te krijgen. Geld dat met name binnenkomt door een forse verhoging van de onroerendezaakbelasting dit jaar met 30 procent.

Het personeelstekort kent diverse oorzaken. Onrust in de eigen organisatie, buurgemeenten die personeel wegkaapten, commerciële bureaus die hetzelfde deden. ‘Die laatste kunnen hogere salarissen en een auto van de zaak bieden. Dat kan niet bij ons’, zegt Griekspoor. Gevolg: de inhuur van externen verdrievoudigde de laatste jaren om de ontstane gaten op te vullen. Dat betekent dat het geld er met bakken uitvliegt, want een externe is per uur bijna dubbel zo duur als een ambtenaar in vaste dienst.

Maar ja, dat vast personeel was niet te vinden. En ondanks die extra kosten voor externe krachten bleef de dienstverlening intussen achteruit kachelen. Griekspoor somt op: summiere bezetting van de lokketten, lange wachttijden aan de balie, beleidsnotities richting college die op zich laten wachten, vragen van de raad die (te) laat worden beantwoord, vergunningaanvragen die blijven liggen, handhaving die er bij in schiet.

Persoonlijk belang

Er moet dus iets gebeuren. Extra geld investeren in de ambtelijke organisatie, zo beseft de raad afgelopen najaar. 4,3 miljoen euro om precies te zijn. Een deel daarvan wordt nu gestoken in een assertieve arbeidsmarktcampagne. En die is anders dan anders, want als je doet wat je deed, is het resultaat waarschijnlijk hetzelfde. Dus werd onder bestuurlijke verantwoordelijkheid van Griekspoor en kroonbenoemde burgemeester Frank Streng gekozen voor een andere opzet, een voornamelijk offline campagne in innige samenwerking van de gemeente met een commercieel wervingsbureau Hero. Toevallig de buurman aan de Dick Ketlaan in Wognum. Toevallig? ‘Nou, niet helemaal.

De ceo, Jeroen de Vries, gaf aan dat hij er met zijn in Medemblik gevestigd bedrijf baat bij heeft dat de gemeente dienstverlening op orde heeft. In die zin heeft hij er zelf belang bij’, zegt Griekspoor. En omdat hij ook nog eens in Medemblik woont, is er zelfs sprake van een extra persoonlijk belang.

Er wordt na het tekenen van een contract een hybride werkgroep opgezet die een plan opstelt voor een wat een ‘agressieve’ campagne heet te zijn. Daarbij kan de gemeente gebruik maken van de expertise van Hero en allerlei faciliteiten die dat bedrijf tot zijn beschikking heeft. Via het raamcontract van de buurman met de verhuurder van reclamemasten langs de snelwegen kan Medemblik bijvoorbeeld de vraag naar nieuw personeel de komende drie maanden hoog en breed uitventen. En datzelfde geldt voor bushokjes en krantenpagina’s. Het is Medemblik dat in de picture staat, niet het wervingsbureau. Ook dat is anders dan anders.

Waardering buren

Een interessante vraag is hoe de agressieve manier van werven in omliggende dorpen en steden valt in de gemeentehuizen aldaar. Daar immers ondervinden ze vrijwel dezelfde grote moeite om geschikt personeel te vinden. Natuurlijk, ze zijn niet van suiker en schuwen evenmin om – via headhunter – onder elkaars duiven te schieten. Maar opdat ze niet onaangenaam verrast zouden worden met de Medemblikse billboards op hun grondgebied, koos Anky Griekspoor er toch maar voor haar West-Friese collega’s tevoren persoonlijk te informeren wat ze deze week konden verwachten. Ze zegt, desgevraagd, begrip te hebben ontvangen. ‘En waardering voor onze uitgestoken hand dat we cv’s van kandidaten die bij ons afvallen aan ze willen aanbieden. In die zin werken we nauw samen in de regio.’

Raad en college van Medemblik zijn volgens de gemeentesecretaris erg enthousiast over de campagne. Sommige raadsleden doen er zelfs aan mee en ondersteunen deze met filmpjes die online zijn gezet. ‘Het besef is aanwezig dat de ambtelijke organisatie van ons allemaal is. En dat is heel fijn om te merken’, zegt ze. Waarnemend burgemeester Dennis Straat knikt instemmend. Hij kan niet genoeg benadrukken dat er samen aan trekken hard nodig is.

‘We groeien, zowel qua bevolking als bedrijvigheid. Hier wordt veel van de groei van Amsterdam opgevangen. Dat geeft veel uitdagingen, want er moet plek voor worden gevonden.’ Als je om je heen kijkt, zou je kunnen denken: ruimte genoeg toch? Straat schudt zijn hoofd. Veel is historisch gebied en behoort zelfs tot het werelderfgoed, legt hij uit.

Omgevingswet

De oud-gedeputeerde van Utrecht vervangt sinds vier maanden de zieke Frank Streng. Wat Medemblik als werkgever zo aantrekkelijk maakt is, behalve de dynamiek die gepaard gaat met de groeiopgaven, met name de grootte van de organisatie. ‘Met – nu nog – zo’n 400 fte zijn de lijntjes relatief kort’, zegt Straat. Je komt, zoals dat heet, bepaald niet in een koekjesfabriek te werken. Afdelingshoofd ruimtelijke ontwikkeling, Daniël van Delden, maakt op basis van een eigen ervaring concreet wat dat betekent. Zo’n zes jaar geleden kwam hij over van de gemeente Amsterdam. ‘Binnen twee dagen mocht ik hier aanschuiven bij de collegevergadering waar mijn mening werd gevraagd over een ruimtelijk plan. Zoiets zou in Amsterdam ondenkbaar zijn geweest’, zegt hij.

Met name Van Delden wacht vol spanning op het effect van de campagne. Van de 55 vacatures zijn er liefst twintig te vinden op zijn afdeling ruimtelijke ontwikkeling. Al veel te lang kampt hij met een tekort aan medewerkers. In een tijd dat Medemblik groeit, de Omgevingswet moet worden voorbereid, een omgevingsvisie moet worden vastgesteld, duurzaamheidsambities concreet moeten worden gemaakt, vluchtelingen ergens moeten worden gehuisvest. ‘En ga zo maar door’, zegt hij. ‘Op dit moment overvragen we onze mensen echt.’