Nieuw vergadermodel Leidschendam-Voorburg van tafel

Meer inhoudelijke debatten en meer helderheid en structuur in de besluitvorming was het doel. De raad van Leidschendam-Voorburg wilde vergaderingen anders aanpakken, zonder vakcommissies en werkgroepen. Maar de doelstellingen bleken te ambitieus en soms tegenstrijdig, dus gaat de raad op zoek naar een nieuwe opzet.

Stevige tegenstellingen
Het nieuwe vergadermodel van de gemeenteraad van Leidschendam-Voorburg krijgt een onvoldoende, blijkt uit een onderzoek van de griffie. Over het hoe en waarom gaf het raadspresidium schriftelijk antwoord op vragen van Binnenlands Bestuur. De raad koos voor een nieuwe vergadermethode, omdat stevige tegenstellingen in de raad steeds vaker inhoudelijke debatten overvleugelden. ‘De meeste raadsleden wilden graag meer aandacht voor inhoudelijke debatten. De raad besloot daarom het vergadermodel aan te passen. Dat ging gepaard met uitgangspunten voor omgang in de raad.’

Meer inhoudelijk debat
Het nieuwe model kwam tot stand door een werkgroep van raadsleden, ondersteund door de griffie, en een uirgenodigde wethouder. Hoofddoel was om op een open manier politiek te bedrijven en op een efficiënte, zorgvuldige en heldere wijze besluiten nemen. Het gemeentebestuur vindt deelname van inwoners aan de voorbereiding van de besluitvorming belangrijk. ‘Raadsleden willen tegelijkertijd ook ‘loslaten’ en vooral over de inhoud van de keuzes praten. Over die inhoud wil men meer met het college en met elkaar het onderling debat voeren, zonder hetzelfde debat in commissie en raad te voeren, met meer helderheid en structuur voor alle deelnemers.’

Vaste vergaderdag
In maart 2018, net na de gemeenteraadsverkiezingen, werd het nieuwe ‘BOB-model’ ingevoerd: een vaste vergaderdag in drie delen: beeldvorming, oordeelsvorming, besluitvorming. Geen traditionele vakcommissies en werkgroepen meer. Daarnaast werd de rol van het presidium aangepast, zijn regels voor spreektijden herijkt en is de mogelijkheid om fractievertegenwoordigers te benoemen ingevoerd. 

Teveel gepolitiseer
Uit de evaluatie bleek dat raadsleden tevreden waren over minder dubbelingen in het debat, de verkorte doorlooptijd voor besluitvorming en de wekelijkse vaste vergaderdag op dinsdag. Maar de raadsleden waren ontevreden waren over de plenaire behandeling van raadsvoorstellen, omdat teveel gepolitiseerd werd en daarom juist de inhoudelijk debatten misten. Ook in betrokkenheid van inwoners, spreiding van werkdruk voor raadsleden, het beperken van debatten tot hoofdlijnen, evenwichtiger besluitvorming, een gemeenteraad die kaders stelt aan B&W en een betere machtsverdeling tussen gemeenteraad en B&W leverde het nieuwe model geen verbetering op, blijkt uit de evaluatie.

Doelstellingen soms tegenstrijdig
De doelstellingen bleken te talrijk en soms tegenstrijdig. ‘Daardoor kon het nieuwe vergadermodel bij voorbaat niet voldoen aan de verwachtingen. De invoering vlak na de verkiezingen is ook genoemd, omdat dit vanwege het moment niet helemaal goed verliep en de nieuwe raad onvoldoende gelegenheid kreeg om zich het nieuwe vergadermodel eigen te maken.’ Ook bood het reglement van orde geen houvast. ‘Men wilde het vergadermodel niet helemaal vastzetten, maar ruimte laten om te experimenteren. Dat is vertaald in een reglement van orde, dat hiervoor ruimte toeliet. En dat bied vanzelf minder houvast.’

Breedgedragen heldere afspraken

Om te verbeteren moet de werkwijze zo veranderen dat maatwerk en differentiatie mogelijk is. Ook zijn er betere procedures nodig, moet de interactie met bewoners beter en het vergadermodel een middel worden in plaats van een doel. ‘Een nieuwe groep raadsleden buigt zich opnieuw over de opzet. ‘De uitgangspunten over een inhoudelijk debat, geen dubbelingen en duidelijkheid voor inwoners blijft hier staan. Het zal neer moeten komen op heldere afspraken die breed in de raad gedragen zijn.’