Sterke stijging aantal vacatures bij gemeenten

In december stonden er meer door gemeenten geplaatste vacatures uit dan in elke andere maand van 2020. Het laatste kwartaal kende een sterke stijging van het aantal vacatures bij gemeenten: maar liefst 32 procent hoger dan in het derde kwartaal en 4 procent hoger dan het vorige jaar. Dat blijkt uit de Vacaturemonitor van A&O fonds Gemeenten. 

Nog geen doorwerking tweede golf
Een doorwerking van de tweede coronagolf op de arbeidsmarkt is er (nog) niet, analyseert het A&O fonds Gemeenten. Met 4827 vacatures lag het aantal vacatures in het vierde kwartaal van 2020 zelfs op het hoogste punt sinds het begin van de Vacaturemonitor (eerste kwartaal 2018). In bijna alle beroepsgroepen was een kwartaal-op-kwartaal groei in de vraag te zien. De sterkste groei was in de ‘buitendienst/groenvoorziening’ (+64 procent), ‘verkeer/vervoer/nautisch’ (+61 procent) en ‘sociale zaken/werkgelegenheid’ (+53 procent ). De beroepsgroep ‘dienstverlening/facilitair’ liet echter een krimp zien van 6 procent en de groei in beroepsgroep ‘gezondheidszorg’ nam enorm af van 67 procent (derde kwartaal 2020) naar 3 procent (vierde kwartaal 2020). De kwartaal-op-kwartaal krimp in beroepsgroepen ‘openbare orde/veiligheid’ en ‘sport/recreatie’ zijn omgezet in sterke groei.

2021 'spannend'
Maar door corona blijft het vertrouwen in de arbeidsmarkt broos. De maandanalyse van het vierde kwartaal laat zien dat de groei in november toch weer wat afneemt. De verklaring ligt in de tweede lockdown die werd afgekondigd. Het aantal besmettingen nam daarna af met als gevolg een herstel van vertrouwen en weer een toename van het aantal vacatures in december. Maar de coronasituatie is nu weer verslechterd en de lockdown aangescherpt. Mogelijk betekent dat een nieuwe krimp in het eerste kwartaal van 2021. Het is spannend wat er in 2021 gaat gebeuren, schrijft het A&O fonds Gemeenten. Als naast de al bestaande druk op jeugdzorg en een groeiend beroep op de Wmo ook de bijstand gaat stijgen en de belastinginkomsten teruglopen, dan moeten gemeenten mogelijk snijden in personeel, waardoor het aantal vacatures gaat afnemen. Dit hangt af van of het rijk bereid is stijgende lasten en dalende inkomsten voor gemeenten (met ‘gratis’ geld) te compenseren.

Daling stageplaatsen 'zorgelijk'
Een kwalijke ontwikkeling, die niet alleen bij de gemeenten, maar ook elders in de economie zich voordoet, is de terugloop van het aantal beschikbare stageplaatsen. De krimp nam toe van -17 procent in het vierde kwartaal van 2019 tot -35 procent in het vierde kwartaal van 2020. De grote druk op bepaalde sectoren en diensten en het thuiswerken maken begeleiding van studenten een lastige zaak. Het A&O fonds Gemeenten noemt het lage aanbod van stageplaatsen ‘zorgelijk’.

Grootste groei op hbo/wo-niveau
Het aantal vacatures groeide in het vierde kwartaal ongeacht opleidingsniveau, maar deze groei was verhoudingsgewijs het grootst op hbo/wo-niveau- en (post-) wo-niveau, respectievelijk 54 procent en 33 procent. Op hbo-niveau steeg vooral de vraag naar ‘welzijn/jeugdzorg’ sterk: 63 procent. De vraag naar ‘algemene functies’ groeide vergeleken met het derde kwartaal nog sterker: 66 procent. Het gaat hier vooral om leidinggevende en adviserende functies. De vraag naar ‘bouwkunde/civiele techniek’ nam toe, maar minder sterk (+18 procent). Op hbo/wo-niveau groeide die beroepsgroep met 133 procent. Op (post)academisch niveau doen beroepsgroepen het goed die het eerder ook al goed deden. De beroepsgroep ‘ruimtelijke ordening/milieu’ groeide wat sterker (+ 34 procent) dan de beroepsgroep ‘juridisch’ (+14 procent).

Zeer sterke groei in Groningen
Net als in eerdere rapportages waren regionaal de meeste vacatures in Zuid-Holland, Noord-Holland en Noord-Brabant. Drenthe en Groningen hebben het minste aantal vacatures. In Groningen groeide het aantal nieuw geplaatste vacatures in het vierde kwartaal ten opzichte van het derde kwartaal wel zeer sterk (+261 procent), waar deze groei achterbleef in Noord-Holland, Utrecht en Noord-Brabant. Sterke groei was ook te zien in Zeeland en Overijssel, met respectievelijk 81 en 69 procent. Het aantal vacatures per provincie afgezet tegenover het aantal gemeenten laat zien dat dit aantal het hoogst ligt in Zuid-Holland en Noord-Holland, op respectievelijk 19,1 en 18,4 vacatures per gemeente. Met 16 vacatures per gemeente ligt dit aantal ook relatief hoog in Flevoland. In de noordelijke provincies ligt het aantal vacatures per gemeente het laagst: Friesland (6), Groningen (5,4) en Drenthe (5,3).