Ambtenaren in Wonderland
Ambtenaren moeten beseffen dat hun beschermde status een luxe positie is.
Je functie is verdampt, je afdeling opgeheven en toch mag je er nog twee jaar over doen om van fictief geworden Werk naar bestaand Werk te komen. Het klinkt als een sprookje maar het gebeurt echt. In Amsterdam al een tijdje en nu ook in Rotterdam. De gemeente heeft daar zojuist haar handtekening gezet onder een Sociaal Statuut. Met een tweejarige begeleidingsperiode voor boventalligen om van werk naar ander werk te gaan.
Zie hier hét bewijs van onze dichtgemetselde overheidsorganisaties. Fort Knox-achtige omgevingen waar je lastig binnenkomt - vraag maar aan ons tijdelijk personeel – en waar je, als je eenmaal binnen bent, heel moeilijk weer uit weg gaat. Veel ambtenaren hebben daar overigens geen enkel probleem mee. Sterker nog .. zij vinden het heel normaal dat dit zo is en accepteren maar moeilijk dat hun beschermde status hier en daar een deukje begint op te lopen.
De buitenwereld wordt hiermee voor ons ambtenaren als het Wonderland van Alice. Terwijl om ons heen mensen massaal hun banen verliezen en er steeds vaker zonder enige vorm van compensatie uitvliegen - hun werkgevers ‘haben namelijk nichts’ - verheffen wij de sociaal plannen van Amsterdam en Rotterdam tot norm. Wat moeten wij dan gaan vinden van soepeler ontslagstelsels zoals in de VS of Denemarken? Die zijn als science fiction voor ons; daar zouden wij nu echt niet mee overweg kunnen.
Toch is het - voor ons eigen relativeringsvermogen - van belang om dit soort verschillen te kennen en ons te realiseren dat we ver af staan van de harde realiteit. We zijn er lang niet klaar voor om ons op een arbeidsmarkt te begeven waar ontslagbescherming niet het hoogste goed is. En toch zullen we het daar moeten proberen te redden; we kunnen namelijk niet meer allemaal in Fort Knox blijven wonen.
Ook moeten we ons beseffen dat de buitenwereld simpelweg nog niet op ons zit te wachten. Juist vanwege onze beschermde status en ons bijbehorende gedrag. Daar waar flexibiliteit en wendbaarheid hoog in het vaandel staan, zullen (ex) ambtenaren vaak niet als passende kandidaten worden gezien. Wat dat betreft hadden we de afgelopen jaren meer oog mogen hebben voor de goede voorbeelden die andere organisaties ons bieden.
Neem bijvoorbeeld een ING - ook niet het meest wendbare schip van de vloot; daar heeft men jaren geleden al ingezet op Preventieve Mobiliteit. Men biedt daar een scherpe set voorzieningen (coaching, training, detachering) waar medewerkers op een niet vrijblijvende manier gebruik van moeten maken, voordat hun boventalligheid een feit is. Gaat dus iets verder dan onze vrijwillige aanmelding bij het Bureau van Werk naar Werk..
Voor ons is zo’n aanpak nu als mosterd na de maaltijd; onze boventalligheid gaat de komende maanden een feit worden. Maar laten we ons lesje hebben geleerd en er voor gaan zorgen dat in ons nieuwe personeelsbeleid Flexibiliteit en Wendbaarheid met hoofdletters worden geschreven.
Reacties: 3
U moet ingelogd zijn om een reactie te kunnen plaatsen.
Vrienden van me in het bedrijfsleven krijgen zelfde regelingen. Ik vind als jonge ambtenaar dat het inderdaad wel wat flexibeler en wendbaarder kan. Maar het gemak waarmee de buitenwacht het beeld in stand houdt van pennenlikkers en slapende ambtenaren heeft ook geen pas. Je zal maar twintig jaar uit volle overtuiging een stad als Rotterdam of Amsterdam dienen en nu zonder pardon uitgerangeerd worden.
Overigens is de beschermde status voor ambtenaren ooit met reden opgezet. Je moet als ambtenaar soms tegengewicht bieden aan de politiek, ervoor zorgen dat regels en wetten worden nageleefd, ook in het beleid dat je uitvoert. En dat klinkt misschien hoogdravend, maar ik mag toch hopen dat als uw buurman een illegale uitbouw plaatst, dat u gehoord wordt door een onpartijdig ambtenaar. En dat het niet zo is dat, omdat uw buurman bevriend is met de wethouder, uw klacht onder het tapijt wordt weggemoffeld. Die ambtenaar heeft een beschermde status, de bestuurder kan 'm niet zo de straat op gooien.
Ja, flexibeler, ja we kunnen vast met minder ambtenaren toe. Maar we hebben tegelijkertijd wel een zeer effectieve overheid met in verhouding weinig ambtenaren als we kijken naar veel andere landen. En ja, daar mogen we ook best trots op zijn.
Ik denk dat het grootste deel van de mensen die nu zijn uitgerangeerd in R'dam en A'dam daar absoluut niet blij mee zijn. En dat ze liever willen werken als een of andere fictieve baan uit te voeren. En als laatste ben ik erg benieuwd naar de slagkracht van de gemeentes in kwestie nu we gewoon 25% van de werknemers wegsnijden in tijden waarin met decentralisaties de taken van gemeenten juist toenemen. Met een raad en college die vaak weigeren een goede taken discussie te voeren, waardoor we alles een beetje slechter gaan doen in plaats van een paar dingen niet.