Ambtenaren spijkeren massaal bij

De meeste werknemers leren bij om bij de tijd te blijven, meldde het CBS deze week. Overheid en zorg staat met onderwijs in de top. 67,1 procent van de overheidsmedewerkers neemt deel aan een cursus. Overheden kiezen bij opleidingen en cursussen voor medewerkers vooral voor niveauverhoging en professionalisering. ‘De overheid wordt steeds meer een bedrijf’, zegt Eric Verduyn, directeur onderwijs van de NCOI Groep.

Digitalisering

De Bestuursacademie Nederland is sinds een paar jaar onderdeel van de NCOI Groep en is een van de belangrijkste opleiders voor de overheid. De academie biedt naast de vakopleidingen voor ambtenaren ook opleidingen voor HBO bachelor en master bestuurskunde aan. Door digitalisering en informatisering verdwijnt routinematig werk en is er namelijk een groeiende behoefte aan professionalisering en niveauverhoging zegt directeur Onderwijs NCOI Verduyn. ‘In brede opleidingen vinden ambtenaren de bestuurskundige, bedrijfskundige en financiële thema’s die lokale overheden belangrijk vinden. In het recente verleden kozen ambtenaren uitsluitend voor specifieke vakopleidingen voor de overheid. Nu zien we groei aan beide kanten.’

Rollen en taken

Bij de Bestuursacademie Nederland wordt heel veel bijgeschoold. De populairste cursussen zijn bij- en nascholing op specifieke thema’s, zoals de hbo-leergang WOZ, vaardigheden voor juridische kwaliteitsmedewerkers en sociale dienstverlening met het oog op de invoering van de Wmo. ‘Op die gebieden zijn nieuwe vragen en veranderen rollen en taken van de lokale overheden’, aldus NCOI-directeur onderwijs Verduyn. Maar het is ook druk bij het domein burger en publiekszaken en bij de training voor ambtenaren burgerlijke stand. Er is ook veel belangstelling voor ruimtelijk domein en beleid, bestuur en management.

Actievere rol

De burger wordt steeds veeleisender en de participatiemaatschappij vraagt om een zichtbaardere en actievere rol van de ambtenaar. ‘Door de grote instroom van jonge ambtenaren zien we het laatste jaar een toename in de langere cursussen bij de Bestuursacademie Nederland’, aldus Verduyn. Onderwijsprogramma’s die in samenwerking met NCOI worden aangeboden, zijn ook in trek. Landelijk zijn er verschillen per regio en grootte van de gemeenten als het gaat om opleidingen. Verduyn: ‘Grote gemeenten vragen steeds vaker om inhouse opleidingen en kleine gemeenten sturen hun mensen naar opleidingen met een open inschrijving. Er ontstaan ook steeds meer samenwerkingsverbanden in de regio, waaruit de behoefte aan gezamenlijke opleidingen ontstaat.’

Politiek spel

De Bestuursacademie Nederland richt zich volgens NCOI-directeur Verduyn naast de vakopleidingen en erkend onderwijs steeds meer op een combinatie van kennis en vaardigheden, waarbij het politieke perspectief centraal staat. ‘De veranderende maatschappij vraagt om een andere manier van denken en houding van overheidsmedewerkers. Het is als ambtenaar belangrijk om door te hebben hoe het politieke spel wordt gespeeld. Veel leer je op de werkvloer, maar een steuntje in de rug van een training helpt het leerproces te versnellen’, zegt Verduyn. Hij merkt bij de overheid overigens wel dat het steeds meer wordt gewaardeerd als je even niet zo gevoelig bent voor de politieke omgeving en gewoon zegt wat je vindt. ‘Ambtenaren waarderen dat van een buitenstaander en laten dat ook zelf meer zien, zeker de jongere ambtenaren. Niet te krampachtig de wethouder te vriend willen houden, maar gewoon zeggen wat je goed vindt voor de gemeente.’

Roeping

Ambtenaren die op kosten van de overheid bij de Bestuursacademie een bachelor of master hebben behaald, nemen vervolgens niet de benen, zegt directeur Onderwijs van de NCOI Verduyn. ‘De overheid is een roeping. De moderne ambtenaar is ambitieus en leergierig. Hij wil iets betekenen voor de publieke zaak. Daar zijn de trainingen en opleidingen ook echt op gericht. De oude ambtenarengrappen kun je echt niet meer maken.’