Ontslagvergoeding drie keer zo hoog

In de clinch is een rubriek waarin jurist/columnist Michel Knapen actuele zaken in het ambtenarenrecht belicht.

Lidwien Tielbeeke* had het einde van haar carrière bij de gemeente Renkum anders voorgesteld. Nooit kreeg ze een onvoldoende beoordeling, wel gratificaties wegens goed functioneren. Bij haar 40-jarig jubileum (2015) wordt ze nog geprezen voor haar verdiensten. Snel daarna krijgt ze een nieuwe functie, er volgen complimenten van de gemeentesecretaris. Maar dan ontspoort de zaak, met ontslag tot gevolg. Hoewel haar werkgever daartoe niet verplicht was, vindt de werkgever zélf, krijgt Tielbeeke – uit ‘coulance’ – een ontslagvergoeding van bijna 60 mille.

Ze vecht het ontslag aan. Bij de rechtbank Gelderland heeft Tielbeeke inderdaad iets uit te leggen. Volgens het college bepaalde zij in haar werk haar eigen koers en hield daarbij vast aan haar eigen ideeën. Meedenken vanuit het organisatiebelang: ho maar. Ze bleef volharden in het uitdragen van haar eigen gelijk en dacht uitsluitend vanuit het perspectief van haar eigen team – het gemeentelijke integraal werken kwam erdoor in de knel. Tielbeeke veronachtzaamde de kernwaarden integriteit, verbinden en samenwerken. Dat leidde tot een impasse wegens een onherstelbare vertrouwensbreuk in de samenwerking tussen Tielbeeke enerzijds en de gemeentesecretaris en enkele teamleiders anderzijds.

Gesprekken met haar veranderden haar houding niet. Het college beëindigt het dienstverband, Tielbeeke krijgt bijna 60 duizend euro mee. Onverplicht, benadrukt het college, omdat B&W het verwijt kan worden gemaakt dat niet alles even goed op papier is vastgelegd. Dat alles aldus het college.

De rechtbank ziet het toch anders, zo blijkt uit het vonnis van 13 oktober. Ze mag dan wel zijn aangesproken op haar functioneren, maar daaruit hoefde ze niet te begrijpen dat ontslag dreigde. Beoordelingsgesprekken, gericht op verbetering van haar werkhouding, hebben niet plaatsgevonden, verbetertrajecten zijn niet aangeboden. Het college heeft niets gedaan om de verstoorde verhoudingen te herstellen. Als de gemeentesecretaris laat weten niet met haar verder te willen en als snel daarna intern bekend wordt gemaakt dat Tielbeeke de gemeente zal verlaten wegens een onoverbrugbaar verschil van inzicht, is een eventuele terugkeer van haar eigenlijk al uitgesloten. Die werkwijze wordt het college nu zwaar aangerekend.

De rechtbank stelt het gemeentelijke aandeel in het ontstaan en voortbestaan van de impasse vast op tenminste 80 procent. Daarbij hoort, volgens vaste rechtspraak van de Centrale Raad van Beroep, een ‘ontslagfactor’ van 0,75. In deze casus, zegt de rechtbank Gelderland, moet dat zelfs 1,5 zijn. Tielbeeke heeft recht op een ontslagvergoeding van haar bruto maandsalaris (inclusief vakantietoeslag) x 20,5 (41 dienstjaren gedeeld door 2) x de ontslagfactor van 1,5.

Wat de gemeente nu verplicht is te betalen, is al snel drie keer zo veel als de gemeente onverplicht dacht aan te bieden, want die ging zelf uit van een ontslagfactor van 0,5. De gemeente voelde al eigen schuld: functioneringsgesprekken vonden al jaren niet meer plaats – vandaar de ontbrekende verslagen die de gemeente wilde compenseren met de coulancevergoeding. Wat het college vooral wordt verweten is dat Tielbeeke niet de mogelijkheid heeft gekregen om haar functioneren te verbeteren. Dat plaatst een wens, uitgesproken tijdens haar 40-jarige jubileum, in een ander daglicht. Toen liet de gemeente nog weten zich te verheugen op voortzetting van de prettige samenwerking.

Hoe cynisch.

* De naam is gefingeerd. ECLI:NL:RBGEL:2017:5342. Het is nog niet bekend of partijen in hoger beroep gaan.