Lenig van geest

Een adviesbureau dat meestal de kwaliteiten van die collega langdurig van dichtbij had kunnen observeren, omdat deze in negen van de tien gevallen als ambtelijk opdrachtgever van hetzelfde bureau had gefungeerd. Het maakte in ieder geval de kosten van een dure assessmentprocedure overbodig.

Na verloop van tijd gebeurde het niet zelden dat je diezelfde collega weer in het bedrijfsrestaurant tegenkwam, maar nu gestoken in een peperduur Pradaatje met bijpassende Manolo Blahniks en de nieuwste iPhone binnen handbereik. Haar werk was overigens niet veranderd: ze adviseerde het gemeentebestuur opnieuw, of nog steeds - het is maar hoe je het bekijkt - over het opstellen van een nieuw bestemmingsplan voor het buitengebied. En dan te bedenken dat de redenen voor de overstap naar de consultancy destijds heus niet het salaris en de grote leasebak waren geweest. Nee, ‘ze gaf eigenlijk helemaal niets om geld of status’, het waren juist de vergezichten van een dynamische werkomgeving en steeds wisselende opdrachten die haar de wereld van Peter Stuyvesant en Boer & Croon ingezogen hadden.

Nu door de economische crisis, de overheidsfinanciën onder druk staan, schiet ook de dynamiek binnen de adviesmarkt behoorlijk in zijn achteruit. Het is voor gemeenten in de regel immers aantrekkelijker te snoeien in externe advisering, dan te snijden in het eigen vlees van het ambtelijk apparaat. Bovendien, met een uitgekiende communicatiestrategie levert het wellicht ook nog ronkende krantenkoppen op en leidt het, al is het maar voor één dag, de aandacht af van de kortingen op de lokale muziekschool of het groenonderhoud. En daar waar binnen gemeenten op bepaalde dossiers de behoefte blijft bestaan aan een second opinion is een telefoontje naar een nabuurgemeente snel gemaakt.

Deze ontwikkeling mag dan de dood in de pot zijn voor de externe adviesbureaus, het heeft wel positieve effecten voor de arbeidsmarktpositie van gemeenten. Onder de respondenten op gemeentelijke vacatures bevinden zich steeds meer sollicitanten met een consultancyverleden. Vaak jonge academici en hbo’ers die de relatieve baanzekerheid van het werken bij een gemeente uiteindelijk blijken te prefereren boven het glamourous bestaan op een kantorenpark in Nieuwegein of Amsterdam-Sloterdijk. Maar natuurlijk is de èchte drijfveer voor deze ‘ambtenarennieuwe- stijl’ dat ze zich altijd al voor de gemeenschap hebben willen inzetten. Dat ze daarbij het offer van de winstuitkering en de nieuwste Citroën C3 moeten brengen, mag gelden als hèt bewijs voor hun verknochtheid met de publieke zaak. Eén ding lijkt in ieder geval zeker: de organisatie wordt er met die nieuwe collega’s ongetwijfeld een stuk leniger van geest van.

Ad Burger