Hoor en wederhoor is een verplichting

In de clinch is een rubriek waarin jurist/columnist Michel Knapen actuele zaken in het ambtenarenrecht belicht. 

Als Douwe Selwerd* in de wachtkamer van een huisartsenpraktijk een oud-functionaris van zijn gemeente (Midden-Groningen) ontmoet, wordt er al snel gesproken – mogelijk geroddeld – over twee wethouders en de gemeentesecretaris. Toevallig zit ook de man van een wethouder in de wachtkamer. Deze vangt het gesprek op en vertelt het later door aan zijn vrouw. Die zegt vervolgens tegen de andere collegeleden en de gemeentesecretaris dat Selwerd zich in het openbaar denigrerend over hen heeft uitgelaten.

Het college is not amused. De uitlatingen van Selwerd in de wachtkamer hebben geleid tot een onherstelbare vertrouwensbreuk én een onherstelbaar verstoorde arbeidsrelatie. Omdat ook na het wachtkamergesprek diverse gedragingen aan het licht zijn gekomen waarin Selwerd naar het oordeel van het college evenmin integer heeft gehandeld, is het pleit snel beslecht. Selwerd wordt eervol ontslagen – na 23 jaar te hebben gewerkt als gemeenteambtenaar. Hij moet het doen met een WW-uitkering, een na-wettelijke uitkering kan hij wel vergeten. Selwerd laat het er niet bij zitten en krijgt bij de rechtbank Noord-Nederland zo waar gelijk – deels.

Het college had de feiten beter moeten onderzoeken, het ontslagbesluit was niet deugdelijk gemotiveerd. Ook heeft het college Selwerd geen reële mogelijkheid gegeven om te reageren op de verklaring van de partner van de wethouder. Verder heeft het college de beweerde uitlatingen van Selwerd enkel gebaseerd op de verklaring van die partner – uitlatingen die door Selwerd worden betwist. Zo kan niet objectief worden vastgesteld wat Selwerd precies heeft gezegd. Wel erkent de rechtbank dat het vertrouwen niet meer kan worden hersteld, zodat het ontslag overeind blijft. Daarentegen krijgt Selwerd wel een na-wettelijke uitkering, én een compensatie van 0,75, omdat het college een overwegend aandeel in het ontslag heeft gehad.

Voor Selwerd is het niet genoeg. Bij de Centrale Raad van Beroep betoogt hij dat er helemaal geen sprake is van een verstoorde arbeidsverhouding en dus in zijn functie kan terugkeren. Het college blijft erbij dat hoor en wederhoor over het wachtkamergesprek niets aan deze situatie zou hebben veranderd. De Raad ziet dat toch anders, blijkt uit zijn uitspraak van 8 november 2018. Het college heeft slechts ingezet op het vertrek van Selwerd en heeft niet meer geprobeerd om na te gaan of een andere oplossing mogelijk was.

Dit is onzorgvuldig én onbegrijpelijk, zeker nu eerder een groot vertrouwen in Selwerd is uitgesproken – een half jaar vóór het wachtkamergesprek kreeg hij nog een gratificatie én werd hij bevorderd – en hij al vele jaren bij de gemeente in dienst was. En dan de manier waarop het ontslag werd aangezegd. De burgemeester stuurde hem een sms’je: kom naar het kantoor van de gemeentelijke advocaat. Selwerd wist niet waarover die bijeenkomst zou gaan en werd plotseling geconfronteerd met het wachtkamergesprek, waarop de advocaat meedeelde dat van verdere samenwerking tussen Selwerd en de gemeente geen sprake meer kon zijn. Zo werkt het dus niet.

Omdat de mogelijkheden om tot een oplossing te komen in het geheel niet zijn benut, en omdat Selwerd wilde praten over het wachtkamergesprek en streefde naar werkhervatting, was het college niet bevoegd om Selwerd te ontslaan.

* De naam is gefingeerd.
ECLI:NL:CRVB:2018:3519