Ambtenaar Den Helder zoekende vanwege gebrekkige sturing

In veel gemeenten wordt geklaagd over te hoge werkdruk en te weinig personeel. Zo ook in Den Helder. Onderzoek wijst uit dat de bezetting op zich voldoende zou moeten zijn, maar dat er weinig efficiënt en effectief wordt gewerkt.

Roeien

Ja, er wordt best hard gewerkt op Willemsoord – het stadhuis van Den Helder. Dat willen de onderzoekers van Rijnconsult gezegd hebben na hun doorlichting van de ambtelijke organisatie in opdracht van de gemeenteraad. Maar de effectiviteit en efficiëntie van al dat nijvere ‘roeien’ laat bepaald te wensen over. Dát maakt dat er personeelskrapte wordt ervaren.

Bovengemiddeld

Maar personeel is er volgens de onderzoekers voldoende. Vergeleken met andere, soortgelijke gemeenten is de bezetting zelfs bovengemiddeld. In totaal heeft Den Helder 521 fte beschikbaar aan eigen en ingehuurd personeel. Bij zogeheten referentiegemeenten is de omvang 490 fte. ‘Dit betekent dat Den Helder voldoende personele capaciteit beschikbaar heeft om haar taken adequaat uit te kunnen voeren, uitgaande van een gemiddeld voorzieningenniveau en een gemiddeld efficiënte uitvoering.’

Sociaal domein

Een aantal zaken valt de onderzoekers op. Qua algemene ondersteuning/bedrijfsvoering is sprake van beperkte capaciteit bij algemene ondersteuning. Dat gaat mogelijk ten koste van de interne dienstverlening en betekent meer belasting voor het primaire proces. Relatief veel capaciteit blijkt te worden ingezet op het sociaal domein, en dan met name de maatwerkdienstverlening en relatief weinig op basisvoorzieningen. Het ligt volgens Rijnconsult voor de hand om meer capaciteit in te zetten op basisvoorzieningen met als doel op termijn te besparen op duurdere maatwerkdienstverlening. ‘Standaardiseren daar waar het kan en maatwerk leveren daar waar het moet’, geven ze als tip mee.

Zoekende medewerkers

Het verbeterpotentieel zit met name in de wijze van organiseren. De wijze van sturing en organiseren biedt volgens de quick scan van Rijnconsult nog niet de stabiele bedding die nodig is voor een professionele organisatie. ‘Medewerkers zijn zoekende en dit gaat ten koste van efficiëntie en het handelen vanuit het organisatiebelang.’

Negatief gedrag

Wat niet helpt, zijn bepaalde cultuurkenmerken. Uit de cultuurmeting komt het beeld naar voren van een organisatie waarin mensen vermijdend gedrag vertonen en op goedkeuring uit zijn. ‘Een vermijdende cultuur karakteriseert organisaties die succes niet waarderen, met name op fouten gericht zijn en daar mogelijk consequenties aan verbinden. Het effect hiervan is dat verantwoordelijkheden worden afgeschoven, medewerkers niet bereid zijn beslissingen te nemen of risico’s durven aan te gaan. Een ander cultuurkenmerk waar hoog op gescoord is, betreft oppositioneel gedrag. In een oppositionele cultuur hebben confrontaties de overhand en wordt negatief gedrag beloond met status en invloed. Een kritische opstelling (tegenspraak) is natuurlijk gezond en nodig mits deze wordt ingezet voor het collectieve belang en om er als organisatie beter van te worden.’ Daar zit volgens de onderzoeker het veranderpotentieel van de organisatie.

Geen extra budget

Op basis van de quick scan, gesprekken met de ondernemingsraad en de gemeentesecretaris, stelt de commissie van raadsleden die het onderzoek begeleidden, dat er geen noodzaak is voor meer budget en extra menskracht om verbeteringen aan te brengen in de ambtelijke organisatie. Maandag 13 november bespreekt de raadscommissie bestuur en middelen van Den Helder het rapport van Rijnconsult.