‘Boventalligen wacht willekeur’
De vakbonden krijgen geen nieuw sociaal plan, hierdoor hebben ambtenaren die betrokken zijn bij organisatiewijzigingen alleen nog hun reguliere rechtspositie.
Voor boventallige rijksambtenaren dreigt een slechtere rechtspositie. Minister Donner (Binnenlandse Zaken) weigert een nieuw sociaal plan af te sluiten.
Per 1 januari 2012 loopt het huidige sociaal flankerend beleid (SFB) af. Daarin staat een set van aanvullende maatregelen, waar medewerkers die slachtoffer worden van een reorganisatie recht op hebben. Het lukt de vakbonden niet om met Donner een nieuw rijksbreed sociaal plan af te spreken, waardoor ambtenaren die betrokken zijn bij organisatiewijzigingen vanaf volgend jaar alleen nog kunnen terugvallen op hun reguliere rechtspositie. Volgens de CDA-minister is die voldoende om de negatieve personele gevolgen van organisatiewijzigingen op te vangen.
Dat is volgens Marco Ouwehand, onderhandelaar namens de grootste ambtenarenvakbond Abvakabo FNV, een verkeerde voorstelling van zaken. ‘De huidige rechtspositie is aanmerkelijk slechter dan het SFB. Medewerkers krijgen simpelweg minder rechten en worden minder gecompenseerd’, stelt hij. Het grote verschil is dat veel maatregelen waar de medewerker op grond van het SFB recht op heeft, worden omgezet in een zogeheten kan-bepaling. Daarbij is het aan de leidinggevende of hij de regelingen al dan niet gunt aan zijn boventallige ondergeschikte.
Zo vervalt volgens een circulaire van Binnenlandse Zaken het automatische recht op begeleiding van werk naar werk. Een leidinggevende kan die ondersteuning bieden, maar is daar niet langer aan gehouden. Niet langer ook is schaalbehoud bij een vrijwillige overgang naar een andere functie gegarandeerd. Bovendien worden veel afbouw- en overgangsregelingen in tijd teruggebracht van 5 naar 4 jaar.
‘Veel wordt afhankelijk van of er geld voor is en of de leidinggevende het aan de persoon wil geven’, zegt Ouwehand. Gevolg is het in de praktijk ontstaan van individuele verschillen bij gelijke situaties. Ouwehand: ‘De kan-bepaling is willekeur ten top.’
Een nieuw sociaal plan is volgens de vakcentrales (Abvakabo FNV, CNV Publieke Zaak, CHMF en het Ambtenarencentrum) temeer nodig met het oog op de aangekondigde bezuinigingen. Die zijn veel ingrijpender dan eerdere bezuinigingen. ‘Het is niet te begrijpen dat BZK er voor de vorige bezuinigingen van overtuigd was dat extra maatregelen in de vorm van een goede SFB noodzakelijk waren, terwijl nu de bezuiniging met 1,8 miljard euro vele malen groter is, BZK vindt dat de rechtspositie voldoende is’, aldus de bonden.
Volgens Ouwehand gaat het om een verschil in visie. ‘Deze minister wil sturen middels dwang. Dat eenvoudig populistisch gedachtegoed - een politiek statement maken over de ruggen van mensen - klinkt stoer. en doet het electoraal wellicht goed.
Maar mét een SFB is de minister uiteindelijk sneller en goedkoper uit dan met dwang. Hij denkt dat departementen op basis van dwang beter kunnen sturen. Wij - en ook het vorige kabinet - gaan er juist van uit dat het meer tijd en dus ook geld kost. Ambtenaren veranderen niet meer van baan als hun rechtspositie onzeker wordt. Als je ze stimuleert om zich heen te kijken, komen ze in beweging. Dan zijn gedwongen ontslagen niet eens nodig. Kijk naar de afgelopen 4 jaar: een bijna voltooide afslanking met 12.500 ambtenaren zonder grote problemen!’
Sociaal flankerend beleid heeft volgens Ouwehand het voordeel dat ambtenaren op zoek naar ander werk over de grens van het eigen departement kijken. ‘Dat is ook in lijn met de inrichting van het nieuwe functiehuis bij het Rijk, waarbij het aantal competentieprofielen drastisch is teruggebracht. Dat vergemakkelijkt het voor ambtenaren om interdepartementaal over te stappen. Door geen nieuw rijksbreed SFB af te sluiten, frustreert Donner dat’, zegt hij. ‘Deze mobiliteit hebben we nodig om gedwongen ontslagen te voorkomen’, zegt hij.
Onvoldoende
De huidige rechtspositieregeling is volgens Ouwehand onvoldoende om de vrijwillige mobiliteit te bevorderen. Daardoor verlaten uiteindelijk te weinig medewerkers de rijksdienst en zijn ontslagen noodzakelijk. En dat is onnodig, omdat er niet op elk departement mensen uit hoeven.
‘Minister Schultz van Haegen doet dat bij Infrastructuur en Milieu anders. Op haar departement moeten er 2 duizend ambtenaren uit. Maar zij maakt zich er sterk voor zoveel mogelijk mensen van werk naar werk te begeleiden teneinde gedwongen ontslagen te voorkomen. Gedwongen ontslag kost de overheid niet alleen geld, het is ook zonde. Als je naar toekomstige uitstroomcijfers kijkt, heb je vanaf 2014 weer ambtenaren nodig.’
Als het niet lukt om een nieuw rijksbreed sociaal plan af te spreken, proberen de vakcentrales het huidige SFB per departement te verlengen. Mocht het departement daartoe niet bereid zijn, dan roepen de bonden alle ondernemingsraden op een negatief advies uit te brengen over een organisatiewijziging, zolang er geen sociaal plan is afgesproken. Op 29 november komen de vier rijksvakbonden met de kaderleden van de ondernemingsraden in Utrecht bijeen voor een actievergadering.
Donner: ‘ARAR toereikend’
Het Algemene Rijksambtenarenreglement (ARAR) is volgens een circulaire van minister Donner van Binnenlandse Zaken toereikend bij reorganisaties. De reguliere rechtspositie biedt daarvoor voldoende waarborgen. De minister is ervan overtuigd dat het aflopen van het Besluit Sociaal Flankerend Beleid noodzakelijke organisatiewijzigingen niet in gevaar brengt, waardoor het kabinet haar taakstellingen kan halen. Volgens de minister zijn de reguliere maatregelen grotendeels vergelijkbaar met wat in het nu nog geldende SFB is geregeld. Wel erkent hij dat zogeheten ‘aangewezen ambtenaren’ de voorrangspositie bij het vervullen van vacatures verliezen.
Reacties: 7
U moet ingelogd zijn om een reactie te kunnen plaatsen.
Lekker solidair zijn jullie. Jullie snappen niet dat dit een trend is waarin bijna iedereen van zijn rechten wordt beroofd, jong en oud, ambtenaar, ZZP'er, schappenvuller of wie dan ook. Eerst wordt de één gepakt, dan weer de ander. Verdeel en heers - en jullie trappen daar in. Jullie huilen mee met de wolven.
Want deze regering, inclusief de "gedoogpartner", wil dat gewone mensen - de middenmoot en de zwakkeren - opdraaien voor het gelegaliseerd roven en vergokken van alles waar gewone mensen jarenlang hard voor hebben gewerkt.
We hebben een regering nodig met moreel gezag, die niet rechten afpakt, maar nieuwe mogelijkheden creëert en daar ruimte voor schept. Als ik inlever, dan wil ik weten dat dit ten goede komt aan het algemeen belang, niet aan een relatief kleine groep veelverdieners die zichzelf en hun handlangers uit de wind houden.
Deze regering stuurt aan op een verbitterde strijd tussen iedereen om het bemachtigen van steeds schaarsere kruimels, waarvan uiteindelijk heel Nederland de dupe zou worden (behalve diegenen die financieel en gevoelsmatig vooral verbonden zijn met Monaco en de Kaaiman-eilanden).
Hopelijk staat er een politicus op die boven de benepen partijpolitiek uitstijgt en die, met overtuigingskracht en op democratische wijze, een inspirerend perspectief kan uitdragen. Er is genoeg creativiteit in dit land. Nu nog een constructieve mentaliteit.
HEt sociaal plan in de overheid is overigens zeer riant en kostbaar. daar mag echt wel iets van af, maar helemaal niets is natuurlijk onbehoorlijk besturen. De achterlijke bepaling van het "Last in, First outprincipe" is natuurlijk ook funest een ouderwets. Kijk maar eens hoe slecht de overheid zijn talenten en jongeren kan behouden of aantrekken. Dat lukt niet met zo'n slecht of ontbrekend strategisch en toekomstgericht personeelsbeleid. Kortom de overheid is niet meer een werkgever om trots op te zijn of als voorbeeld te dienen voor innovatie. Gek genoeg schrijft die overheid wel wetten voor aan andere ondernemingen en instellingen en legt hen voorschriften voor waaraan zij zich moeten houden voor een sociaal en rechtvaardig personeelsbeleid. Een kijk in de eigen keuken is zzo gek nog niet. Men kan er hoop van leren.
Bovendien lost het probleem zich vanzelf op doordat organisaties (overheid en markt) nauwelijks mensen meer in vaste dienst willen nemen omdat ze bij 'vaste medewerkers' verantwoordelijk zijn voor doorbetaling bij ziekte en mensen niet zomaar kunnen ontslaan. Over 10 jaar is iedereen uitzendkracht of ZZP-er.
Overigens moest er ook nog niet een CAO worden afgesloten en hebben de Rijksambtenaren niet vooruitlopend op de bezuinigingen de laatste keer extra getoucheerd?