Werkgever liet geschil helemaal escaleren

Een ambtenaar heeft toestemming voor het verrichten van nevenwerkzaamheden. Toch ontstaat daarover een geschil. Wie zat fout: de werknemer of de werkgever?

En daar lagen ze, de reclamezeilen, in de afvalcontainer. Vergunningverlener Marit Hazedonk* spreekt de boa’s die dit hebben gedaan erop aan – en dan ontstaat een situatie die helemaal uit de hand loopt. Hazedonk had hierover niks mogen zeggen.

Ze kapittelde de boa’s omdat zij ook meewerkte aan het organiseren van marktdagen, in het bedrijf van haar man, en die had de zeilen opgehangen. Voor deze nevenwerkzaamheden had Hazedonk toestemming van haar werkgever, een openbaar lichaam.

Door de boa’s aan te spreken, zegt de werkgever, zijn privé en werk door elkaar gaan lopen, maar men ziet er toch geen integriteitsschending of belangenverstrengeling in. Toch ontstaat er ergernis. Er worden appjes gestuurd waarin Hazedonk de burgemeester een sneer geeft, zij neemt per direct twee weken verlof. Daarna wordt zij uitgenodigd voor een gesprek met het advies: neem alvast je advocaat mee, want beëindiging van het dienstverband staat op het spel. Hazedonk komt niet opdagen.

In tweede instantie vindt de werkgever dat Hazedonk zich in de kwestie over de reclamezeilen toch schuldig heeft gemaakt aan een ernstige vorm van plichtsverzuim. Ze koos de kant van haar echtgenoot terwijl zij een loyaal ambtenaar had moeten zijn. Plotseling verlof opnemen kon ook niet door de beugel. Dit alles vormt een dringende reden voor ontslag. De kantonrechter ontbindt de arbeidsovereenkomst wegens een verstoorde arbeidsverhouding, beide partijen staan daar achter. Omdat Hazedonk niet ernstig verwijtbaar heeft gehandeld, heeft zij recht op een transitievergoeding van 47.557 euro bruto. De werkgever gaat in hoger beroep.

Het gerechtshof ‘s-Hertogenbosch stelt dat van overheidswerknemers een extra mate van betrouwbaarheid, zorgvuldigheid en integriteit wordt verwacht. Maar benadrukt ook dat Hazedonk toestemming had voor de nevenwerkzaamheden, zonder nadere voorwaarden. De werkgever vond eerder dat geen sprake was van belangenverstrengeling.

Dat Hazedonk onder werktijd mails over de marktdagen verstuurde (met het mailadres van de werkgever) zorgde voor onduidelijkheid bij de ontvanger: trad zij nu op als marktvrouw of als ambtenaar? De werkgever had Hazedonk hierover stevig moeten aanspreken of haar moeten verbieden die klussen nog te verrichten. Gelet op het lange dienstverband en het goed functioneren van Hazedonk had dit voldoende moeten zijn, vindt het hof.

In feite zat vooral de werkgever fout. Hazedonk stelde dan wel de integriteit van de burgemeester ter discussie, maar dat gebeurde in een emotionele opwelling. In die toestand nam ze ook plotseling verlof op. Niet netjes, maar het hof gelooft haar als ze zegt dat ze in een moreel dilemma zat. In plaats van het onderzoek naar de kwestie af te wachten, zette de werkgever te snel in op ontslag.

Daarmee liep de situatie volledig uit de hand. Hazedonk maakte fouten, maar het was de werkgever die de boel liet escaleren door te dreigen met ontslag op staande voet, het stopzetten van de loonbetaling en het afsluiten van Hazedonk van de systemen. De werkgever had een stevige waarschuwing of berisping kunnen geven, of een ontbinding aankondigen bij herhaalde overtreding.

Deze reactie was buitenproportioneel en zorgde zo voor een onherstelbaar verstoorde verhouding. Zonder verwijtbaar handelen heeft zij recht op een transitievergoeding zoals door de kantonrechter vastgesteld. En omdat de werkgever wél ernstig verwijtbaar handelde, krijgt Hazedonk een billijke vergoeding. De hoogte daarvan wordt later bepaald.

* De naam is gefingeerd.
ECLI:NL:GHSHE:2024:1165