‘Uitvoering overheidstaken in het geding’

Als het nieuwe kabinet de problemen in de publieke sector niet serieus gaat nemen, voorspellen de overheidsvakbonden een sombere toekomst voor beschikbaarheid en kwaliteit van publieke taken als het onderwijs, de politie en de zorg. ‘We moeten flink investeren in voldoende en goed opgeleid personeel en daarvoor zijn ook concurrerende arbeidsvoorwaarden nodig’, stellen de voorzitters van de vier overheidscentrales die gezamenlijk meer dan 30 overheids- en onderwijsbonden vertegenwoordigen.

Uitvoering in geding
In een brief aan informateurs Johan Remkes en Wouter Koolmees en de fracties van de formerende partijen VVD, D66, CDA en CU roepen de gezamenlijke overheidsvakbonden hen op te zorgen voor een sterke publieke sector. Bas van Weegberg, voorzitter van samenwerkende overheidsbonden en lid van het dagelijks bestuur van de FNV zegt verontrust te zijn. ‘Zonder meer structurele middelen kunnen de mensen bij de ministeries en gemeenten, onderwijs, politie en defensie hun werk niet goed uitvoeren.’ Volgens collega-voorzitters Daniëlle Woestenberg (CCOOP), Jean Debie (AC) en Marc de Natris (CMHF) komt de uitvoering van de overheids-, onderwijs- en veiligheidstaken in het geding, ‘want er zijn al ruim 35.000 vacatures’.

Steun en waardering nodig
Van Weegberg benadrukt dat de ruim 1 miljoen mensen die in de publieke sector werken en zich dagelijks ‘met veel passie en betrokkenheid inzetten voor die andere 16 miljoen inwoners van Nederland’, dat niet alleen kunnen. ‘Steun en waardering van hun werkgever is keihard nodig en daar lijkt het echt aan te ontbreken.’ De structurele problemen moeten ook structureel worden opgelost, aldus de bonden. Het onderwijs kampt al jaren met grote tekorten aan bevoegd personeel, defensie en politie missen ruim 15.000 fte’s en door de vergrijzing zal dit tekort alleen maar toenemen. Rijk en gemeenten hebben al meer dan 10.000 vacatures en door hoge werkdruk neemt de uitstroom bij de Belastingdienst alleen maar toe, terwijl de ambtenaren door onder meer de toeslagenaffaire, onder extra grote druk staan. Van Weegberg: ‘Als het nu al niet goed gaat bij de uitvoering van publieke taken, hoe moeten we dan de uitdagingen waar Nederland de komende jaren voor staat, zoals de energietransitie en de veiligheid op straat, adequaat aanpakken?’

Inhaalslag nodig
De bonden wijzen vaak op de onrust onder overheids-, onderwijs, politie- en defensiepersoneel. Er is tekort aan menskracht en er zijn te weinig middelen om werkzaamheden goed uit te kunnen voeren. ‘Helaas is de overheid ook geen aantrekkelijke werkgever meer. Het ontbreekt aan concurrerende arbeidsvoorwaarden en lonen die nieuwe mensen aantrekt om zich in te zetten voor de publieke taak.’ De overheidsvakbonden willen dan ook dat het nieuwe kabinet structureel geld vrijmaakt om die structurele problemen aan te pakken en op te lossen en dat er een inhaalslag komt in beloning. ‘Anders verlaten niet alleen technici en specialisten de overheid, het onderwijs en de zorg, maar zal ook een toenemende uitstroom te zien zijn bij andere beroepsgroepen.’ Verder willen de bonden dat werknemers meer zeggenschap krijgen bij de uitvoering van taken. ‘Vertrouw op hun vakmanschap en professionaliteit. U heeft ze immers niet voor niets in dienst.’