Waalrese ambtenaar schond ambtsgeheim niet

De ambtenaar die in augustus 2020 op staande voet werd ontslagen, nadat zij in een rechtszitting de bestuurscrisis in Waalre bekend had gemaakt, wat een aanwezige lokale journalist oppikte, wordt niet vervolgd voor het lekken van vertrouwelijke informatie, belediging, smaad en laster. Het OM heeft, na onderzoek van de Rijksrecherche, besloten de zaak te seponeren.

Complot
Volgens de gemeente Waalre had de vrouw als medewerker ‘politiek uiterst gevoelige informatie’ naar buiten gebracht en haar ambtelijke geheimhoudingsplicht daarmee zwaar geschonden. Van een direct betrokkene zou de ambtenaar hebben gehoord dat een hoge ambtenaar en een wethouder een plan hadden om de toenmalige burgemeester Jan Brenninkmeijer weg te krijgen. Toen ze dit ‘complot’ als klokkenluider binnen het gemeentehuis aankaartte moest ze weg, aldus de vrouw. Ze werd geschorst op de dag dat de bestuurscrisis ontstond (10 juli) en spande een kort geding aan, omdat ze haar ontslag onterecht vond en weer aan het werk wilde. De dag erna werd ze dus op staande voet ontslagen.

Boelhouwer
Na een hoop politiek-bestuurlijk gedoe bood Brenninkmeijer per 12 januari 2021 zijn ontslag aan, maar hij deed eind augustus 2020 al een stap terug. Voor hem in de plaats kwam toen als waarnemer Jan Boelhouwer. Hij moest onderzoeken wat de oorzaken waren van de aanhoudende bestuurscrisis in Waalre, maar hij bleef na het definitieve vertrek van Brenninkmeijer aan. Van toenmalig commissaris van de Koning Wim van de Donk moest Boelhouwer ‘de kwaliteit van het bestuur en het gemeente-apparaat op een hoger plan brengen’. Eind september 2020 stapten ook de vier Waalrese wethouders op. Afgelopen mei gaf Boelhouwer als waarnemend burgemeester van Waalre de moed op dat de huidige gemeenteraad in staat is te stoppen met de boel verzieken. Na teleurstelling hierover van de fractievoorzitters sprak men het wederzijds vertrouwen in elkaar uit, waarna de kou uit de lucht moest zijn.

Onderzoek
Het was ook Boelhouwer die op 14 september aangifte deed tegen de voormalig ambtenaar die niet alleen ‘gelekt’ zou hebben, maar die hij dus ook beschuldigde van belediging, smaad en laster. Naar aanleiding van de aangifte van Boelhouwer stelde de Rijksrecherche een uitgebreid onderzoek in, waarbij meerdere gemeenteambtenaren als getuige zijn gehoord en bij diverse instanties schriftelijke stukken zijn opgevraagd en bekeken. De voormalige ambtenaar werd tijdens dit onderzoek als verdachte aangemerkt.

Geen schending ambtsgeheim
Volgens de gemeente Waalre zou de ambtenaar zich in juli en augustus 2020 op meerdere malen schuldig hebben gemaakt aan het schenden van haar ambtsgeheim. Niet alleen tijdens het kort geding over haar ontslag, maar ook twee dagen later, toen ze een mail stuurde naar de burgemeester en acht raadsleden. Volgens de gemeente stond daar vertrouwelijke informatie in. Ze zou andere vertrouwelijke informatie hebben gedeeld op 1 juli 2020 met een derde via Whatsapp. Op basis van het onderzoek van de Rijksrecherche concludeert het OM echter dat het verweer van de verdachte tijdens de rechtszitting niet valt onder schending van het ambtsgeheim en het dus géén strafrechtelijk verwijtbaar handelen is.

Geen eenduidig beeld
Verder is het de vraag of de informatie in de mail aan de burgemeester en raadsreden in juridische zin als vertrouwelijk of geheim kan worden aangemerkt, stelt het OM. Uit het dossier kan worden afgeleid dat de ontvangers van de mail hier in ieder geval ‘geen eenduidig beeld bij hebben’. ‘Alles overziend acht het OM dit handelen dan ook onvoldoende om te kunnen spreken van strafrechtelijk verwijtbaar handelen, meer specifiek van schending van het ambtsgeheim.’ Hetzelfde geldt voor de berichten die in juli via WhatsApp werden verstuurd.

Geen bezwaar
Ook belediging, smaad en laster kunnen niet hard worden gemaakt. Daarvoor zou een inhoudelijke beoordeling over de juistheid van de uitlatingen van de verdachte moeten worden opgemaakt en uit het onderzoek van de Rijksrecherche volgt juist dat de verklaringen hierover uiteenlopen. Er kan dus geen oordeel worden gegeven over de (on)juistheid van de uitlatingen van verdachte en ook niet worden vastgesteld dat er sprake is van belediging, smaad en/of laster. Boelhouwer laat in een reactie op de website van de gemeente weten dat de gemeente Waalre geen bezwaar zal aantekenen tegen het besluit van het OM, ‘omdat we van mening zijn dat deze langslepende zaak niet nog vele jaren moet worden doorgezet’. Hij wil vooruitkijken en stelt dat de inwoners en medewerkers van de gemeente Waalre behoefte hebben aan stabiliteit. ‘En daar zijn nu goede stappen in gezet.’

Vertrouwelijk
De uitgebreide toelichting op het besluit van het Openbaar Ministerie zal vertrouwelijk met de raad worden gedeeld, stelt Boelhouwer, al deelt hij alvast wel met de wereld dat in de toelichting op het besluit staat vermeld dat ‘mede gezien de functie van de betreffende ambtenaar het onwenselijk en onverstandig was om de informatie destijds te delen’, maar dat deze bevinding ‘strafrechtelijk leidt tot seponeren’.* Boelhouwer heeft vorig jaar overigens ook nog aangifte gedaan van het lekken vanuit de vertrouwenscommissie die moest oordelen over de herbenoeming van toenmalig burgemeester Jan Brenninkmeijer na een reconstructie van Studio040. Die zaak staat los van de zaak van de ambtenaar.

*Aangezien de toelichting op het besluit vertrouwelijk is, valt niet te controleren of Boelhouwer hier de waarheid spreekt. Het OM communiceert dit in haar persbericht in ieder geval niet naar buiten toe.