Beste bestuurder voelt zich ‘heel ongemakkelijk’

Wethouder Paul Smeulders in Helmond is ‘s lands beste lokale bestuurder. Misschien wel een beetje te veel eer, vindt hij. Maar zijn collega-bestuurders en stemmers denken daar anders over. ‘Ik weet dat ik blijf wie ik ben.’

Heilig boontje
Gelukkig staan er Parmezaan risotto bitterballen op het borrelmenu ,want van de vlezige vettigheid op de ‘mannenplank’ wil Paul Smeulders niets weten. ‘Zijn persoon valt samen met zijn politieke profiel; hij leeft naar zijn overtuiging’, zei de Brabantse commissaris van de koning Wim van de Donk vorig jaar in de Volkskrant niet voor niets over de GroenLinks-wethouder uit Helmond.

Zelf zegt hij: ‘Ik ben groener dan groen. Ik ben sinds mijn veertiende lid van GroenLinks en ook sinds mijn veertiende vegetariër. Ik heb geen auto, ik fiets en reis met het openbaar vervoer en ik werk naast mijn wethouderschap bij Natuurmonumenten. Maar voordat je denkt dat ik een heilig boontje ben: we zijn deze zomer naar Japan geweest, en dat doe je niet op de fiets.’

Aboutaleb
Smeulders (30) werd vorige week in het provinciehuis in Den Bosch door Binnenlands Bestuur uitgeroepen tot beste lokale bestuurder van 2017. Hij kreeg aanzienlijk meer stemmen dan nummer 2 burgemeester Ahmed Aboutaleb. ‘Ik was verbijsterd. Ik dacht nog: waarom zit ik niet bij de jonge bestuurders? Dan maak ik nog een kans’, lacht hij.

Het is natuurlijk een hele eer, maar op de keper beschouwd is het tamelijk mal dat hij is uitgeroepen tot ‘s lands beste lokale bestuurder, vindt Smeulders. ‘Ik voel me heel ongemakkelijk. Hoger dan Aboutaleb kun je toch niet komen in bestuurlijk Nederland? Wim van de Donk was mijn hoogleraar op de universiteit. Een fantastische commissaris. Dat ik in dat rijtje sta is prachtig, maar als je ziet wat zij politiek-bestuurlijk hebben bewezen en wat ik heb laten zien, dan slaat mijn uitverkiezing nergens op.’

Duurzame aardbol
Zijn sterke punt: samenwerking om zijn idealen van een groene en duurzame aardbol dichterbij te brengen. Het klinkt in een wereld van bitcoin en Trump niet van deze tijd, ‘maar in Helmond is de tijd er rijp voor’, zegt de wethouder. Voor de meeste Helmonders zal de overtuiging komen uit de portemonnee; waar komt zijn overtuiging vandaan? Smeulders: ‘Ik heb van jongs af aan het gevoel dat ik niet alleen voor mijzelf leef, maar dat ik ook een verantwoordelijkheid voor anderen heb. Als vroeger op het schoolplein een kind werd gepest, dan ging ik ernaartoe en zei ik: “Waarom doe je dat nou? Voor dat kind is het heel rot en voor jou is het vast ook niet zo leuk.” Daarom ben ik ook vegetariër geworden. We hadden vroeger thuis dwerggeitjes. Ik kwam erachter dat de bokjes snel werden geslacht. Waarom ga je zo met een huisdier om? Is het nodig dat ik dat vlees eet?’

Opgepropte dieren
En dan is hij uitgerekend wethouder in Brabant – de provincie waar per vierkante kilometer de meeste dieren zijn opgepropt in vleesfabrieken. Smeulders: ‘Als Statenlid was ik daar dagelijks mee bezig, maar als wethouder in Helmond is het anders. We hebben bijna geen buitengebied. We hebben in Helmond een paar veevoerbedrijven en de mestverwerker Den Ouden. De inwoners van Helmond hebben last van de stank en willen dat de leefomgeving verbetert. Daarom kan ik heel goed besturen in Helmond, ook met het CDA. In een gemeente als Bladel zou dat veel ingewikkelder zijn.’

Ramp veerboot
Na de Tweede Kamerverkiezingen van maart stond de Helmondse wethouder met één been in de Tweede Kamer. Totdat hij werd ingehaald door twee kandidaten met meer voorkeurstemmen. ‘Het heeft mij verrast hoe relatief weinig mij dat heeft gedaan. Ik heb in 2012 in Tanzania een veerbootramp overleefd; 297 van de 447 opvarenden verdronken. Daardoor kijk ik toch anders tegen het leven aan.’

Lees het volledige interview in Binnenlands Bestuur nr. 2 van deze week (inlog)