Burgemeester Noordwijk: APK-keuring integriteit

Burgemeester Wendy Verkleij van de gemeente Noordwijk heeft onderzoeksbureau Necker van Naem opdracht gegeven het integriteitsbeleid van de gemeente te beoordelen en te toetsen in hoeverre dit beleid de bestuurlijke en ambtelijke integriteit in de gemeente ondersteunt, stimuleert en borgt. Dat schrijft zij in een brief aan de gemeenteraad.

Meer nodig dan regels
In haar eerste half jaar als burgemeester heeft Verkley geconstateerd dat integriteit in Noordwijk vaker onderwerp van gesprek is dan de inwoners en bedrijven van de gemeente verdienen, schrijft ze. Om integriteit als onlosmakelijk onderdeel te zien van het werken van de pijlers gemeenteraad, college en ambtelijke organisatie zijn regels niet genoeg. Er is meer nodig dan gedragsregels en protocollen. ‘In de komende periode laat ik onze regels beoordelen. Daarnaast wil ik dat integriteit nog meer ingebed wordt in onze cultuur van werken en omgang met elkaar.’ En even verder: ‘Als integriteit niet verankerd is in onze manier van werken, in ons denken en onze omgangsvormen, komen we niet verder. Ik wil dat zowel in de raad, het college als in de ambtelijke organisatie een open cultuur heerst, waar men elkaar kan aanspreken en ook ziet wanneer het nodig is om elkaar aan te spreken of een dilemma te bespreken.’

Ontoelaatbare beïnvloeding
Verkleij stuurt de brief tegelijkertijd met antwoorden op vragen die D66, GroenLinks, Puur en PvdA schriftelijk hadden gesteld met daarin hun zorgen over ontoelaatbare beïnvloeding van de lokale democratie. Die zorgen ontstonden na de verklaring van de in april opgestapte wethouder Henri de Jong (CDA). Hij schreef dat hij het algemeen belang wilde dienen, maar er soms dingen door zijn partijleden van hem werden verlangd ‘die niet terug te vinden waren in het partijprogramma en/of het coalitieakkoord’. ‘In de praktijk bleek ik meer een bestuurder dan een partijman.’ Aangezien er onvoldoende wederzijds vertrouwen was tussen De Jong en de CDA-fractie besloot hij op te stappen.

Veeleisende omgeving
Overigens schrijft Verkleij dat het het college niet gebleken is dat individuele beïnvloeding van één van de collegeleden heeft geleid tot collegebesluiten waarmee zij niet als collectief kan instemmen. ‘Als u vraagt naar ‘deze ontoelaatbare beïnvloeding’, dan is de ontoelaatbaarheid voor het college niet uit eigen waarneming vast te stellen. Wel is het werken in een soms veeleisende omgeving in de

breedste zin van het woord en de spanningen die dat kan opleveren onderwerp van gesprek in ons

college.’ Hoe het college zijn inzichten uit gesprekken en waarnemingen kan vertalen in handelingen, is een onderwerp dat het graag terugziet in de aanpak.

Uitvoeringsplan en verbetertraject
In haar installatiespeech gaf Verkleij al aan ‘scherp’ te zijn op de integriteit van het gemeentebestuur. ‘Ook in de profielschets voor mijn positie heeft u aangegeven dat u voor mij een actieve rol ziet bij de bewustwording en het weerbaar maken van politiek en ambtelijke organisatie tegen ondermijnende activiteiten.’ Dat pakt Verkleij nu op met de externe beoordeling die moet leiden tot handreikingen voor concrete acties om ‘een robuust en integraal stelsel voor bestuurlijke en ambtelijke integriteit verder op te zetten’. Uiteindelijk moet er een concreet uitvoeringsplan en verbetertraject voor raad, college en ambtelijke organisatie komen. Dat plan moet komend najaar gereed zijn en voortkomen uit de ‘APK-keuring’ die Necker van Naem uitvoert. Die resultaten worden in oktober 2020 verwacht.