Het geheim van goede overheidscommunicatie

Ambtenaren hebben het imago dat zij zich uitdrukken in onbegrijpelijke taal. En dat beeld klopt vaak. Maar er is een opkomende groep ambtenaren die zich inzet om de communicatie van en binnen de overheid te verhelderen. Communicatiebureau Loo van Eck heeft als stimulans al een aantal jaren de titel ‘Ambassadeur Heldere Taal’ in het leven geroepen. Overheidsorganisaties kunnen hun medewerkers aanmelden. Den Haag nomineerde gemeenteambtenaar eerder dit jaar Lodewijk van Noort, en hij werd de winnaar van 2017.

Brug bestaat niet
‘Communicatie is allang niet meer het zenden van een boodschap’, vertelt de kersverse ambassadeur, in het dagelijks leven senior communicatieadviseur. ‘Het is een reflectief model waarbij je steeds blijft afstemmen, monitoren en heel wendbaar met je communicatie omgaat’. En dan lachend: ‘Ja, ik besef dat voorgaande zin iets minder heldere taal is’. Hij vervolgt: ‘Op het stadhuis hebben ze het vaak over de brug die we moeten slaan tussen stad en stadhuis. Ik vind dat we door die brug te benoemen de afstand al heel groot maken. Voor mij bestaat die brug niet. Volgens mij moeten we er gewoon voor zorgen dat we één zijn en dat doen we met elkaar door in dialoog te blijven.’

De straat op

Het belangrijkste is volgens Lodewijk om de doelgroep te betrekken bij het verhaal. Hij startte eerder het project Betere Brieven, waarbij inwoners iets mochten zeggen over de correspondentie die door de gemeente wordt verstuurd. Hij werkt volgens zijn collega’s ook steeds aan innovatieve manieren om in gesprek te gaan met de stad. Door bijvoorbeeld gewoon de straat op te gaan en met mensen te praten of nieuwe projecten op te zetten.

Onder de indruk

De jury was erg onder de indruk van zijn originele aanpak daarbij, aldus het juryrapport. ‘Hij gaat met een camera de stad in om burgers te spreken, ontwikkelt een JongerenStadslab en gebruikt multimediale middelen zoals animaties, infographics en video’s om de boodschap aan doelgroep te vertellen. Zo betrekt hij jong en oud, gaat met ze in gesprek en haalt hij argumenten op om de kwaliteit van de communicatie van gemeente Den Haag te verbeteren.’

Laaggeletterden

Lodewijk van Noort: ‘Behalve dat ik erg vereerd was, vond ik het ook een goed breekijzer om dit belangrijke onderwerp weer eens bij ons in de organisatie op de kaart te zetten’. De Haagse communicatieadviseur had overigens hele goede kaarten voor de verkiezing, ook bij zijn vorige werkgever was helder taalgebruik van groot belang. ‘Ik werkte bij de Stichting Lezen en Schrijven, ter voorkoming en vermindering van laaggeletterden’, legt hij uit. ‘Toen heb ik hele persoonlijk verhalen gehoord van mensen die vroeger laaggeletterd waren, de taal zijn gaan leren en vertelden hoe het was als je een brief van bijvoorbeeld de overheid kreeg die je niet begrijpt en wat dat met je doet.’