Wob in gevaar
Deze week werd de Internationale Dag van de Persvrijheid gevierd. Alhoewel, vieren... Het gaat steeds weer over het voorkomen van verdere aantasting van die persvrijheid, een van de pilaren onder de democratische rechtstaat.
Het werk van journalisten wordt steeds moeilijker. Het aantal journalisten daalt door de ene na de andere sanering bij mediabedrijven. Tegelijkertijd zijn er in Nederland tien keer zoveel voorlichters als journalisten, zo becijferde de Universiteit van Amsterdam. Er zijn 150 duizend voorlichters tegen 15 duizend journalisten.
Veel voorlichters hebben als taak hun organisaties, bedrijven en bazen in een gunstig daglicht te zetten. De waarheid is daarbij niet hét Leitmotiv. Ook bij de persvoorlichting van overheden is de pr-functie vaak belangrijker dan het verstrekken van de gevraagde informatie. De Wet openbaarheid van bestuur (Wob) kan dan uitkomst bieden.
Maar de overheid, de ambtenarij, neemt in toenemende mate een loopje met de Wob. Oneigenlijke weigeringsgronden, die steeds weer door de rechter worden afgewezen, worden toch keer op keer gebruikt. Termijnen waarbinnen informatie moet worden verstrekt, zijn een lachertje. Daarom verdubbelde de vorige minister van Binnenlandse Zaken, Guusje ter Horst, de beslistermijn voor een Wob-verzoek van 4 naar 8 weken. De nieuwe termijn wordt opnieuw grotesk overschreden. De overheid, aangevoerd door de VNG, wil geld zien voor het verstrekken van informatie op basis van de Wob. Ook dat werkt als een remmende factor. De huidige minister van Binnenlandse Zaken, Donner, komt op korte termijn met maatregelen om misbruik van de Wob te voorkomen. Vermeend ‘misbruik’ is het toverstokje om de Wob verder uit te kleden.
In dit nummer van Binnenlands Bestuur wordt terecht gewezen op het commercieel misbruik dat bedrijven via de Wob van overheden en dus gemeenschapsgeld maken (zie pagina 19). Het is goed om hiernaar te kijken, maar het mag niet leiden tot verdere inperking van de Wob voor goedwillende burgers en de pers.
Een transparante overheid en de vrijheid van informatie zijn een groot goed in een democratie. Veel te veel wordt er nog bedisseld in achterkamertjes van de overheid en wordt zo aan het oog van de burger onttrokken. Zeker in Nederland, waar het beroep op de Wob minimaal is in vergelijking met Angelsaksische en Noord-Europese landen.
De overheid en de politiek doen er alles aan om de Wob in te perken, uit te hollen en onwerkbaar te maken. Helaas beschouwt minister Donner het gebruik van de Wob als irritante overlast voor ambtenaren. Hij wil de klok meer dan dertig jaar terugzetten. Van openbaarheid en transparantie maakt Donner handelswaar ten koste van burger, pers en overheid.
Lees ook: Donner wil inperking Wob
Reacties: 9
U moet ingelogd zijn om een reactie te kunnen plaatsen.
Het kost de overheid, en dus de samenleving, geld om al die informatie te verzamelen. Burgers die deze informatie willen bekijken, hebben daar al lang voor betaald. Ze hebben namelijk belasting betaald voor het verzamelen van die info.
Broadcaster, schakel nu eens om van zenden naar ontvangen, en laat het nu eens tot je doordringen: overheidsinformatie is eigendom van de samenleving, dus van de burgers. Wat jij wilt, is burgers dubbel laten betalen. Die wens schijnt vaker voor te komen bij ambtenaren. Je doet je beroepsgroep in ieder geval geen eer aan.
Wat je ook vergeet, is dat openbaarheid de overheid tenminste nog een klein beetje scherp houdt. Dat scheelt miljarden aan geld dat nu wat minder makkelijk in het geniep over de balk kan worden gegooid, door bestuurders en hun ambtenaren.
Ik heb van redelijk nabij gezien hoe dat werkt. Het dédain waarmee belastinggeld naar allerlei vage projecten wordt gesluisd, om redenen die weinig met het belang van de samenleving te maken hebben.
Jij wilt lekker ongestoord blijven parasiteren op de samenleving, in dienst van Donner en zijn talloze vriendjes.