'De liefde overwint alles'

Marinka Mulder is wethouder in Renkum en Mark Lauriks is sinds kort wethouder in Arnhem. Verliefd, en vorig jaar getrouwd. Ze willen wethouder zijn – maar ook bij elkaar zijn. Wat een geluk dat Renkum en Arnhem buren zijn.

Mark Lauriks (40) deed vier jaar geleden iets wat hij nooit voor mogelijk had gehouden: hij vertrok uit Arnhem. Niet à la Ik vertrek naar een vervallen boerderij in Umbrië, en ook niet naar Brussel voor een Europese droombaan, maar naar… Oosterbeek. Oosterbeek grenst aan Arnhem en ligt in de gemeente Renkum. Marks grote liefde Marinka Mulder (32) was in Renkum neergestreken om er wethouder voor de PvdA te worden. Blijven samenwonen met Mark in Arnhem was geen optie voor de nieuwbakken wethouder. En dus verruilde Mark zijn oude liefde Arnhem voor zijn nieuwe liefde in Oosterbeek. Met een knipoog: ‘De verhuizing was voor mij heel emotioneel.’

Vier jaar later zijn de rollen omgedraaid. Mark is sinds vorige maand wethouder voor de PvdA in Arnhem (164.000 inwoners). Hij moest de gemeenteraad wel beloven dat hij zou verhuizen (van de zeven wethouders in het nieuwe college woonden er trouwens vier niet in Arnhem).

Een belofte die Mark maar wat graag deed. En Marinka dan? Die was niet voor niets in Oosterbeek gaan wonen. Wilde zij wel de gemeentegrens oversteken, en minstens zo belangrijk: wat vindt de gemeenteraad van Renkum (31.000 inwoners) daarvan? Een wethouder die bij de grote buur intrekt? ‘We hebben indringend met elkaar gesproken en met de mensen om ons heen’, zegt Mark. Marinka: ‘Ik vond het wel spannend: jij wethouder in Arnhem, ik in Renkum. Hoe gaan we dat doen?’ Mark: ‘Maar ik heb er niet aan getwijfeld dat het goed zou komen. De liefde overwint alles.’ Voordat Lauriks wethouder werd, was hij in Arnhem adviseur van burgemeester Ahmed Marcouch.

Mark: ‘Voor ons was het daarom al de gewoonste zaak van de wereld om niet met elkaar te praten over zaken in het bestuur, en zeker niet over dingen die beide gemeenten aangaan. Natuurlijk praten we over ons werk, over die lange dag of die vervelende collega, maar niet over dossiers. Dat mag overigens wel hoor, er is geen wet die dat verbiedt.’ Marinka: ‘Daar heb ik geen wet voor nodig. Ik wil het thuis echt niet over gevoelige dossiers hebben. Ik heb het er op het gemeentehuis al de hele dag over. Ik wil het met mijn man over andere dingen hebben.’

Duidelijk

Die strikte scheiding helpt ons wel’, zegt Mark. ‘Bij mijn aanstelling als wethouder zeiden de griffie en de geloofsbrievencommissie: “Jullie zijn strenger voor jezelf dan de regels voorschrijven.” De wet is inderdaad vaag. Juist dán moet je afspreken: zo doen wij het. Dat schept duidelijkheid. Voor ons is er geen grijs gebied.’ '

Toen ging het over de vraag wat een ambtenaar en een wethouder wel of niet met elkaar willen delen. Daarover maken wel meer huishoudens afspraken. Maar nu werden Marinka en Mark wethouder in twee Gelderse buurgemeenten. Marinka: ‘Ik was natuurlijk heel trots dat Mark wethouder in Arnhem kon worden, maar ik wilde wél mijn wethouderschap in Renkum voortzetten. Ik worstelde echt met de vraag waar we zouden gaan wonen. We wilden niet twee woningen bezet houden. Toen we erover praatten hoe we dat de komende jaren zouden doen, realiseerde ik mij dat ik niet in Oosterbeek wilde blijven wonen om in het weekeinde of zo bij Mark in Arnhem te zijn. We zijn vorig jaar getrouwd! Ik wil met mijn geliefde in een fijn huis wonen.’

Marinka had ook kunnen zeggen: ik ga weer lesgeven (ze gaf geschiedenis en staatsinrichting). Het land zit immers te springen om leraren. En dan zou ze geen zorgen hebben over de woonplaatsverplichting. ‘Had je dat gewild?’, vraagt Mark. ‘Nee. Nou ja, ik wil ooit wel weer het onderwijs in, maar nu niet. Ik vind het zó mooi om in Renkum wethouder te mogen zijn.’

Toenmalig wethouder financiën in Arnhem Martijn Leisink (D66) maakte in 2018 wél de overstap naar het onderwijs. Een geleerde wethouder met verstand van getallen, grafieken en formules. Waar maak je dat mee?

Marinka herinnert zich: ‘Ik zou wethouder in Renkum worden met financiën in mijn portefeuille. Die post was overgebleven. Niemand wilde hem. Er was een hoop te doen, en ik dacht: ojee, wat nu, want ik had geen enkele ervaring met financiën. Ik kon niemand uit mijn eigen partij vinden die mij wilde helpen. Mark adviseerde mij om Martijn te appen. Hij kwam langs en vroeg: “Vertel, waar zit je mee?” Ik begon te praten, maar wist helemaal niet wat ik moest vragen. Vervolgens haalde hij een berg papier uit zijn tas. Had hij alles over Renkum uitgezocht.’

Foutje

Een jaar later was Martijn Leisink docent wis- en natuurkunde aan het Stedelijk Gymnasium in Nijmegen en werd Marinka Mulder genomineerd voor Beste Lokale Bestuurder 2019. Ze was 30. Mark: ‘Wij dachten nog: is er een foutje gemaakt? Niet Beste Jonge Bestuurder of van een kleine gemeente?’ Marinka: ‘Maar nee hoor.’

Een jaar later werd ze weer genomineerd. Geen wonder dat de gemeenteraad van Renkum niet moeilijk deed toen de vraag voorlag of de wethouder zorg en welzijn, onderwijs en financiën in Arnhem kon gaan wonen. Mulder is een lot uit de loterij, en dat weet de raad. D66-fractieleider Fedor Cuppen is blij dat Renkum zo’n goede wethouder heeft. ‘Als je het aan mij vraagt als mens, dan zeg ik: joh, kom op. We kijken naar wat kan en mag.’

Fractieleider van de VVD in Renkum Wouter Hoge maakt er ook geen punt van. ‘Ik zou geen wethouder willen ontslaan die de liefde volgt’, zei hij in De Gelderlander. Voor de goede orde: D66 en VVD zitten niet in het college, maar wethouder Mulder had ze wel betrokken bij haar worsteling. PvdA-fractievoorzitter Rita Weeda zou het niet zien zitten als een wethouder honderd kilometer verderop gaat wonen, ‘maar we hebben het hier over acht minuten fietsen.’ Want zo is het: Marinka en Mark gaan wonen aan de rand van Arnhem, tegen Oosterbeek aan. Marinka: ‘We wilden niet in het centrum of aan de andere kant van de stad wonen maar tussen onze gemeentehuizen in, in een oudere, gemêleerde buurt.’

Marinka Mulder is volgens de PvdA- fractievoorzitter als wethouder altijd ‘zichtbaar en beschikbaar’ geweest en heeft veel credits opgebouwd. Die credits leverden Mulder twee keer de nominatie Beste Lokale Bestuurder op. Waarom? Binnenlands Bestuur omschreef het in 2021 zo: ‘Met haar transparante en empathische wijze van communiceren weet zij voor- en tegenstanders aan plannen te binden. Invullers roemen haar om haar vermogen om tot oplossingen te komen rondom ingewikkelde financiële opgaven.’

‘Die nominaties verbazen mij niets’, zegt Mark. ‘Marinka is een natuurlijke bestuurder. Ze probeert altijd de ander te begrijpen. Wat drijft hem of haar? Hoe bouwen we een goede relatie op? Dan krijg je dingen voor elkaar, en dat wordt gezien.’ Maar dat zou toch voor iedere wethouder moeten gelden? Mark: ‘Dat mag je hopen. Ik woon met een heel goed voorbeeld in huis. Ik heb geen intervisie of cursussen nodig. Ik zie hoe Marinka dat doet.’

Verbinding

Hoe verklaart Marinka haar nominaties? ‘Ik heb mij in Renkum echt opgesteld als wethouder voor de hele gemeenteraad en niet voor de coalitie. Dat was daarvoor in Renkum anders. Ik zoek de verbinding. De ideeën die bij de oppositie leven, moeten tot hun recht komen in het beleid van het college. Zo’n wethouder wil ik zijn.’ Dat ze vervolgens wordt genomineerd voor Beste Bestuurder vindt Mulder ‘heel eervol, maar ook vervelend.’ Pardon? Marinka: ‘Het is toch een populariteitswedstrijd. Jij staat in de schijnwerpers, terwijl het over het werk moet gaan.’ Mark: ‘Dat hadden we ook met dit interview. We begrijpen de interesse. En we leggen het graag uit, vooral in de regionale media. Mijn kapper was in paniek toen zij de kop in De Gelderlander las: ‘Pas getrouwd en nu weer gescheiden.’ Maar het moet niet ons handelsmerk worden. Ik zie als wethouder bestaanszekerheid en leefbare wijken dat mensen in Arnhem verdrinken in stress en schulden. Daar wil ik het graag over hebben.’

Want Arnhem is alles voor Mark Lauriks. ‘Ik ben hier geboren en getogen en ik wil hier begraven worden. Mijn vader was hier 43 jaar gemeenteambtenaar. Ik zou niet thuis zijn in een andere stad. Het wethouderschap in Arnhem is de grootste eer die ik mij kan bedenken. Ik mag tegen betaling iets doen voor de stad waarvoor ik sowieso alles wil doen.’ Die verknochtheid valt te prijzen, maar is ook riskant, toch?

Mark: ‘De grootste valkuil is dat je ondanks alles wilt vasthouden aan het wethouderschap. Maar als je het gevoel krijgt dat je iets moet doen om langer te kunnen blijven, terwijl dat niet strookt met waarom je wethouder bent geworden, dan moet je iets anders gaan doen. Je moet je eigen stad niet in de weg gaan zitten. Daarom is zelfvertrouwen goed, maar zelfscepsis net zo belangrijk. En mensen die je een kritische spiegel voorhouden.’

Eerste divisie

Marinka zou bij iedere gemeente met open armen worden ontvangen. Ze hoeft binnen de PvdA maar te kikken en ze maakt een mooie transfer naar de gemeentelijke eredivisie. Marinka, verbolgen: ‘Dus Renkum is de eerste divisie? Voor mij is Renkum de hoogste divisie. En waarom zou een kleinere gemeente geen goede wethouder verdienen? Je kunt als wethouder in een kleinere gemeente een verschil maken. Je moet je staande houden met een kleinere organisatie, die worstelt met alles wat op haar afkomt: vluchtelingen, klimaattransitie, vergrijzing. Het werk is daardoor in een kleinere gemeente veel interessanter dan in een grote gemeente.’

‘Ik ben het helemaal niet met je eens, maar dat weet je’, lacht Mark. Over vier jaar heeft Marinka er twee termijnen in Renkum op zitten. Gemeente en wethouder worden doorgaans niet gelukkig van nóg een termijn. Wat dan? Dat wordt een boeiend keukentafelgesprek, want Mark sluit dan net zijn eerste termijn af, en wie weet mag hij door. Maar zelfs als dat niet gebeurt, is Arnhem zijn place to be. Marinka: ‘Ik zou in de toekomst een burgemeesterschap wel erg leuk vinden. Van een kleinere gemeente, hè? Maar dat kan dan niet.’ Mark: ‘Er is geen verhuisverbod, hoor. Zolang we hier maar eindigen.’