Haagse carrière voor ex-wethouders G4

Ex-wethouders uit grote steden blijven actief in of rondom de politiek. Slechts een handvol kiest voor een leven erbuiten. Politiek Den Haag is een populaire stap. Wethouders van iets minder grote steden stromen vaak door naar het provinciebestuur.

Sinds de raadsverkiezingen van 16 maart zitten 176 wethouders uit de steden met meer dan honderdduizend inwoners in de wachtkamer. Zij zijn demissionair en een aantal van hen hoopt terug te keren als wethouder in een nieuw college. Anderen moeten op zoek naar een nieuwe baan.

Waterschap

Een carrièrestap naar het waterschap is een uitzonderlijke stap voor wethouders uit de grote steden, maar wint de laatste jaren aan populariteit. Twee Tilburgse wethouders, Erik de Ridder en Mario Jacobs, verruilden de afgelopen collegeperiode het wethouderschap voor de functie van dijkgraaf. Roelof Bleker was in 2010 een van de eerste wethouders uit een grote stad die ook dijkgraaf werd.

Loopbaanstap

Een nieuwe politieke functie in het lokaal bestuur is voor een kwart van de wethouders uit grote steden met meer dan honderdduizend inwoners de meest populaire loopbaanstap na het wethouderschap in een grote gemeente. Dat blijkt uit het onderzoek dat DeCollegetafel in opdracht van Binnenlands Bestuur heeft uitgevoerd naar de carrièrestappen van wethouders uit grote gemeenten sinds 2002. De twee belangrijkste en populairste vervolgfuncties in de gemeente: opnieuw een wethouderschap en vooral burgemeester.

Bleker behoort tot de 85 voormalige wethouders uit steden met meer dan honderdduizend inwoners die direct of enige tijd na hun wethouderschap (waarnemend) burgemeester werden.

Bedrijfsleven

Wethouders uit grote steden komen verder vooral terecht in bestuurs- en directiefuncties van brancheorganisaties en instellingen in het maatschappelijk middenveld, zoals corporaties, zorg en onderwijs. Het bedrijfsleven is niet populair: slechts een handvol kiest voor het ondernemerschap. Wel worden tientallen wethouders gevraagd als toezichthouder in een raad van toezicht of raad van commissarissen, vaak van maatschappelijke instellingen en organisaties die zich rondom de politiek bewegen.

Europa

Het minst populair is het Europees Parlement. Sinds 2002 is Vera Tax de enige wethouder uit een grote stad die Europees volksvertegenwoordiger is geworden. Politiek Den Haag, het Binnenhof dus, is vooral voorbehouden aan wethouders uit de allergrootste steden. Driekwart van de wethouders uit grote steden met meer dan honderdduizend inwoners die minister, staatssecretaris, lid van de Eerste of Tweede Kamer zijn geworden, was actief als wethouder in Amsterdam, Rotterdam, Den Haag, Utrecht, Eindhoven of Almere.

Tussenstap

Van de tien wethouders uit grote steden die minister werden, waren
er acht wethouder in deze grootste gemeenten. Een viertal – Lodewijk ­Asscher (Amsterdam), Ingrid van Engelshoven (Den Haag), Hugo de Jonge (Rotterdam) en Kajsa Ollongren (Amsterdam) – promoveerde van het wethouderschap rechtstreeks naar het ministerschap. Voor anderen was er een tussenstap nodig in een andere politieke, vaak Haagse functie – met name staatssecretaris – alvorens minister te worden: Bruno Bruins (Den Haag), Thom de Bruijn (Den Haag), Sander Dekker (Den Haag), Mark Harbers (Rotterdam) en Eric Wiebes (Amsterdam). Alleen Alexander Pechtold (Leiden) en Barbara Visser (Zaanstad) werden minister terwijl zij geen wethouder in een van de allergrootste gemeenten waren geweest.

Staatssecretaris

Van de dertien wethouders uit grote steden die staatssecretaris werden, waren er negen wethouder in deze grote gemeenten: Ahmed Aboutaleb (Amsterdam), Bruno Bruins (Den Haag), Eric van den Burg (Amsterdam), Sander Dekker (Den Haag), Mark Harbers (Rotterdam), Alexandra van Huffelen (Rotterdam), Jetta Klijnsma (Den Haag), Maarten van Ooijen (Utrecht) en Eric Wiebes (Amsterdam). Vier staatssecretarissen waren actief als wethouder in een van de andere grote gemeenten: Paul Blokhuis (Apeldoorn), Viviane Heijnen (Maastricht), Melanie Schultz-van Haegen (Leiden) en Barbara Vissers (Zaanstad).

Tweede Kamerlid

De populairste politieke functie in Den Haag voor wethouders uit de gemeenten met meer dan honderdduizend inwoners was het lidmaatschap van de Tweede Kamer: vijftien wethouders werden voor hun partij direct of enige tijd na hun wethouderschap fulltime volksvertegenwoordiger.

Lees het volledige artikel in Binnenlands Bestuur nr. 8 van deze week