Metropoolregio in de startblokken

Nu de Tweede Kamer heeft ingestemd met het afschaffen van de Wet gemeenschappelijke regelingen-plus (Wgr-plus), is de weg vrijgemaakt voor de vorming van de metropoolregio Rotterdam Den Haag. Het Bestuur Regio Utrecht bereidt zich voor op de overdracht van zijn taken aan de provincie. Provinciekoepel IPO is weliswaar tevreden met afschaffing van de Wgr-plus, maar is tegen de instelling van de twee vervoersregio's.

Verkeer en vervoer

De Eerste Kamer buigt zich in het najaar over het schrappen van de wettelijke verplichte samenwerking van in totaal acht regio’s. Als ook de senaat instemt, komt hiermee niet alleen per januari 2015 een einde aan de wettelijke verplichte samenwerking van de gemeenten binnen het stadsgewest Haaglanden en de stadsregio Rotterdam, maar ook in zes andere regio’s met een ‘plus’-status. Aan deze gemeenschappelijke regelingen was een aantal extra bevoegdheden - en budget - toebedeeld, zoals die voor verkeer en vervoer; de zogeheten BDU-gelden. Deze gaan nu naar de provincies, behalve in de regio Rotterdam Den Haag en Amsterdam Almere, waar vervoersregio’s worden opgericht.

Vestigingsklimaat

De vervoersregio voor de Randstad wordt onderdeel van de metropoolregio Rotterdam Den Haag: een nieuw samenwerkingsverband van 24 gemeenten. Zij gaan vooral samenwerken op het gebied van bereikbaarheid en economisch vestigingsklimaat. Belangrijk, stellen de Haagse en Rotterdamse burgemeesters Van Aartsen en Aboutaleb namens alle deelnemende colleges. ‘Metropoolregio’s hebben de toekomst. Dat is de schaal waarop we op het wereldtoneel de concurrentie moeten aangaan.’

Tij keren

Volgens beide burgemeesters heeft het zuiden van de Randstad een achterstand opgelopen, onder meer als het gaat om werkgelegenheid. De 24 gemeenten stellen dat alleen door intensieve samenwerking tussen de gemeenten onderling, en met het bedrijfsleven en de kennisinstellingen in de metropoolregio, het tij kan worden gekeerd. ‘Deze wetswijziging maakt het mogelijk om de economische slagkracht vanuit een gedeelde visie te vergroten, de bereikbaarheid te verbeteren en daarmee de internationale concurrentiepositie van de metropoolregio Rotterdam Den Haag te versterken.’

Zorgvuldige overdracht

Het Bestuur Regio Utrecht is minder in feeststemming. Zijn taken moeten aan de provincie Utrecht worden overgedragen. Het bestuur gaat binnenkort in gesprek met de provincie of en op welke wijze de voorbereidingen op de voorgenomen overdracht kunnen plaatsvinden. Op veel onderwerpen werkt het Bestuur Regio Utrecht al samen met de provincie, maar nu het voorlopige besluit er ligt - de Eerste Kamer moet nog instemmen - zal de samenwerking verder worden geïntensiveerd. ‘We spreken nog van een voorlopig besluit, maar in het belang van de mensen die wonen, werken, reizen en recreëren in de regio Utrecht hechten we aan een zorgvuldige overdracht’, stelt regiobestuurder Koos Janssen, portefeuillehouder Bestuur en Organisatie.

Resultaten borgen

Volgens Janssen werken stadsregio’s goed samen met de gemeenten en de keuzes die worden gemaakt sluiten goed aan bij wat nodig en gewenst is in de gemeenten. ‘In de gesprekken met de provincie willen we er daarom zorg voor dragen dat gemaakte keuzes, visies en behaalde resultaten goed worden geborgd.’

Bestuurlijke hoofdstructuur

Provinciekoepel IPO is groot voorstander van het afschaffen van de Wgr-plus, maar is tegen de instelling van de twee vervoersregio's. Afschaffing van de Wgr-plusregio's herstelt het primaat van de bestuurlijke hoofdstructuur, draagt bij aan een duidelijke taak- en verantwoordelijkheidsverdeling tussen de overheidslagen en daarmee aan een beter en efficiënter functionerend openbaar bestuur, stelt het IPO in een reactie. Het IPO vindt dat verkeer- en vervoertaken bij de provincies thuishoren. Het is terecht dat de BDU (Brede Doel Uitkering) verkeer en vervoer aan het provinciefonds worden toegevoegd.

Inbreuk

De vorming van twee vervoersregio's is echter een inbreuk op de bestuurlijke hoofdstructuur, vindt het IPO. De vervoerregio is een extra bestuur op regionaal niveau en niet rechtstreeks democratisch gelegitimeerd.

Superprovincie

De behandeling van het wetsvoorstel tot afschaffing van de Wgr-plus stond aanvankelijk in mei op de Kameragenda. Op initiatief van D66-Kamerlid Gerard Schouw is de behandeling uitgesteld, om zo minister Plasterk van Binnenlandse Zaken onderhandelingsruimte te geven bij zijn superprovincieplannen. Noord-Holland, Utrecht en Flevoland wilden dat onder meer de verantwoordelijkheid en het geld voor verkeer en vervoer naar de te vormen superprovincie zouden gaan, en niet naar de vervoersregio Amsterdam Almere. Het kabinet heeft op 20 juni zijn plannen voor de superprovincie ingetrokken.