G40: Tweede Kamer blijft missionair

De Tweede Kamer moet terughoudend zijn in het controversieel verklaren van onderwerpen, vindt G40-voorzitter Paul Depla, burgemeester van Breda. ‘De Tweede Kamer moet besluiten nemen. Leg voorstellen aan hen voor, want de Tweede Kamer blijft missionair.’

Treurig en spijtig

‘Het is vooral treurig voor de bestuurbaarheid van het land als een kabinet valt’, reageert Depla op de namens de G40 op de plotse kabinetsval. Dit staat los van de vraag over de oorzaak, want ‘dat is echt Haagse politiek’. ‘Daar doen we geen uitspraak over, maar voor talloze vraagstukken is het heel lastig als er geen goede afspraken met rijk kunnen worden gemaakt en als het rijk op zijn handen moet gaan zitten.’ Er speelt namelijk nogal wat. Depla noemt de bestaanszekerheid die onder druk staat, maar ook de Hervormingsagenda Jeugd, de aanpak van de woningnood en de klimaattransitie. ‘Het is spijtig als we op die onderwerken geen stappen zouden kunnen zetten.’

Niet achteroverleunen

Wat hem betreft zou het vallen van het kabinet dan ook niet moeten betekenen dat men met de handen op de rug moet gaan zitten en achterover gaat leunen. Daarmee doe je de samenleving tekort.’ En dan heeft hij het nog niet eens over de financiën die voor gemeenten aanleiding zijn voor grote zorgen. ‘In huidige reeks wordt behoorlijk gekort op de gemeentefinanciën. We hoopten in de aanstaande begroting duidelijkheid te krijgen over de meerjarenlijn. Maar die komt er dus niet.’ Wel komt er een onzekere periode en dat kan ook effect hebben op de samenleving, zoals minder geld voor onderwijs of huisvesting en ook bezuinigingen, zegt Depla. ‘Of we besluiten: we laten de lange termijn voor wat het is en kijken een jaar vooruit.’

Tweede Kamer missionair

Maar bijvoorbeeld de spreidingswet is ook van belang, gaat Depla verder. Hij vindt dat de Tweede Kamer daarom niet te snel onderwerpen controversieel moet verklaren. Het is belangrijk dat het maken van beleid doorgaat. ‘Het klinkt heel lullig, maar de laatste vier jaar hebben we meer een demissionair dan een missionair kabinet gehad. Bestuurlijk slagen is dan lastig. Er zou niet meer kunnen worden gehandeld als het kabinet demissionair is. Maar de Tweede Kamer is missionair. Die moet besluiten nemen. Leg voorstellen dus voor aan de Tweede Kamer en laat die beslissen.’

We verliezen kostbare tijd

De vraag is wat de kabinetsval betekent voor de verhouding tussen het rijk en de G40. Volgens Depla staan de vraagstukken niet toe om niet meer met elkaar te spreken en maar geen afspraken meer te maken. ‘We moeten antwoorden geven op vragen over klimaat en huisvesting. Dat kan niet wachten tot het voorjaar van 2024, op zijn vroegst. We verliezen kostbare tijd, zeker ook in de noodzakelijke aanpak van klimaatverandering. We zullen erover spreken met bewindspersonen en de ambtelijke organisatie en dan moet de Tweede Kamer tot uitspraken komen. Het Torentjesoverleg wordt minder belangrijk dan het Kameroverleg.’

Zorgvuldig zijn

Net als de VNG acht de G40 het verstandig om de aanstaande Tweede Kamerverkiezingen in de tweede helft van november te houden. ‘We hebben tijd nodig om het goed op orde te brengen en daarin moeten we zorgvuldig zijn. We kunnen het ons niet veroorloven dat dingen mis lopen. Ik vind 22 november persoonlijk wel een mooie datum.’ Zelf is Depla niet in de race om het lijsttrekkerschap van zijn partij (PvdA). ‘Nee, er zijn voldoende mensen om die kar te kunnen trekken. Ik ben zeer tevreden in Breda en bij de G40.’

Wietproef gaat gewoon door

Als burgemeester van Breda is Depla groot voorvechter geweest van de wietproef of, officieel gezegd, het experiment gesloten coffeeshopketen. Ziet hij nog mogelijke beren op de weg nu het kabinet is gevallen? ‘Nee, er komt hierover geen besluitvorming meer vanuit de Tweede Kamer. Er is een wet voor het experiment, er zijn afspraken over de uitvoering en gemeenten en telers zijn geselecteerd.’ Als de proef wel ter discussie wordt gesteld, moet de overheid oppassen voor haar geloofwaardigheid. ‘Telers hebben investeringen gedaan, dus als je het on hold zet, dan moet je oppassen dat je niet schadeplichtig wordt.' De verlengde aanloopfase begint in het vierde kwartaal in Breda en Tilburg. 'Er wordt gewoon doorgegaan, want er is een wet. En het gaat niet om nieuw, maar om bestaand beleid.’