Kiesinformatie voor mobiele EU-burger moet beter

Het kabinet wil werken aan verbetering van de kiesinformatie bij lokale verkiezingen voor zogeheten mobiele EU-burgers. Dat zou kunnen door betere communicatie van gemeenten in het Engels voor EU-burgers die in Nederland wonen, maar een ander herkomstland hebben.

Burgerlijke vrijheden

Dat schrijft het kabinet als reactie op een nieuwe richtlijn voor de lokale verkiezingen die in de maak is. De Europese Commissie stelt voor dat de informatie naar de kiezer duidelijker wordt en dat lidstaten onderling ook informatie over kiezers uitwisselen. Vandaag praat de LIBE-commissie voor Burgerlijke Vrijheden van het Europees Parlement over informatieverbetering voor de lokale verkiezingen in de Europese Unie.

Summiere communicatie

Lokale verkiezingen kunnen een stuk beter, meent de Europese Commissie. Die stelt vast dat mobiele EU-burgers hun democratische rechten niet goed genoeg kunnen uitoefenen. Ze weten vaak niet hoe je in een ander land moet stemmen of hoe je jezelf kandidaat moet stellen voor de lokale verkiezingen. Dat komt doorgaans omdat de communicatie over procedures summier is. Verder krijgen ze in sommige lidstaten te maken met omslachtige procedures als ze zich moeten registreren voor verkiezingen.

Andere taal

De Europese Commissie stelt voor dat EU-burgers in hun nieuwe lidstaat dezelfde rechten krijgen voor elektronisch stemmen en stemmen op afstand als mensen zonder migratieachtergrond. De Europese Commissie wil daarom dat zij tijdig duidelijke informatie krijgen hoe de procedures in het nieuwe land zijn. Dat moet gebeuren in de officiële taal of talen van de lidstaat en ten minste in een andere officiële EU-taal. In Nederland gebeurt dat al, maar volgens het kabinet is er nog wel ruimte voor verbetering.

Dubbel stemmen

Voor de Europese verkiezingen is een gelijkwaardig voorstel in de maak, vooral over het voorkomen van dubbel stemmen bij Europese verkiezingen – burgers die zowel in hun oude land als in hun nieuwe land stemmen. Het Europees parlement bespreekt dat voorstel in februari. Over dat voorkomen van dubbel stemmen bij Europese verkiezingen is het kabinet positief. Maar het maakt daarbij wel de kanttekening dat processen die moeten voorkomen dat mensen dubbel stemmen (zoals dataverzameling over wie kiesgerechtigd is, met type ID-bewijs en het nummer van het ID bewijs) niet voor de Europese verkiezingen van 2024 kunnen worden geïmplementeerd.

Stemgeheim

Overigens moeten mobiele EU-burgers in ons land voor die stembusgang wel een formulier invullen waarbij ze verklaren niet uitgesloten te zijn van kiesrecht in hun land van herkomst en waarin ze ook verklaren niet dubbel te stemmen.

Het voorstel van de Europese Commissie om statistische gegevens te verzamelen over bijvoorbeeld de nationaliteit van kiesgerechtigden, ziet het kabinet niet zitten. Dat zou op gespannen voet staan met het stemgeheim. Verder vindt het kabinet dat alleen die gegevens moeten worden uitgewisseld die iedere lidstaat kan verzamelen.