Voor het nageslacht

Dan vind ik ‘opbergen voor het nageslacht’ eerlijk gezegd toch een stuk chiquer staan. Maar het onderlinge cultuurverschil tussen ministerie en gemeente lijkt me een succesvolle implementatie op lokaal niveau in de weg te staan. Ga maar na:

Zíj hebben het diplomatenklasje en wíj hoogstens een interne training in het schrijven van college- en raadsnota’s.
Waar in de rest van ambtelijk Nederland het principe van hoor- en wederhoor geldt, bedienen BZ-juristen zich volgens NRC Handelsblad van het principe ‘audite et alterem partem’, hetgeen Latijn is voor ongeveer hetzelfde.
En de secretaris-generaal van Buitenlandse Zaken draagt volgens mij bij officiële gelegenheden nog een jacquet en onze gemeentesecretaris hult zich tijdens carnaval in boerenkiel.

Onderscheid moet er zijn, ook in de manier waarop je omgaat met op het hoogste ambtelijk niveau getorpedeerde adviezen. Als je als overheid opereert op het toneel van de wereldgeschiedenis ben je nu eenmaal sneller geneigd, vanuit een bijna aangeboren historisch besef, dossiers niet door de shredder te halen, maar ze op te bergen. Voor het nageslacht.

Hoe weldoordacht de zienswijze van de hoogste baas van het departement ook mag zijn geweest, niet iedereen kan er waardering voor opbrengen. Dan doel ik niet eens zozeer op de commotie die hierover in politiek Den Haag ontstond: voor sommige partijen lijkt het bestaan van een verzwegen rapport een welkome aanleiding een discussie te heropenen die, althans binnen coalitieverband, toch al lang was afgesloten. Nee, het gaat erom dat veel Nederlandse burgers niet blijken te snappen dat ambtenaren – ‘duurbetaald’, wordt er dan vaak in één moeite door bijgezegd – soms adviezen schrijven die vervolgens, in het gunstigste geval, slechts voor het nageslacht worden opgeborgen.

In een uitzending van De Wereld Draait Door liet Matthijs van Nieuwkerk zijn oprecht gespeelde verontwaardiging over zoveel verspilling van overheidsgeld de vrije loop tegenover volksgezondheidsminister Ab Klink. Klink, toch al ingehuurd om vanwege rook- en paddoverbod de rol van Kop-van-Jut-van-dienst te spelen, kwam niet veel verder dan de mededeling ‘dat dit soort dingen bij ieder ministerie wel eens gebeurt’.

‘Alsook bij De Wereld Draait Door’, had-ie vervolgens nog kunnen toevoegen. Immers, bij actualiteitenprogramma’s en talkshows leidt ook niet iedere oprisping in de redactievergadering tot een uit te zenden item. Ook daar worden gasten vlak voor de uitzending afgebeld, omdat bijvoorbeeld de minister ineens wèl een gaatje in zijn agenda blijkt te hebben. Alleen heet dat in zo’n geval geen verkwisting van omroepgelden, maar de uitkomst van een creatief proces. Misschien een ideetje voor Buitenlandse Zaken?

Ad Burger