VNG wil eigen voorstel alsnog verzilveren

Voor een hogere vergoeding voor raadsleden liggen drie voorstellen op tafel: van het kabinet, van de commissie-Dijkstal en van de VNG (zie tabel). Als de voorstellen van de commissie-Dijkstal, die zich gebogen heeft over de verbetering van de bezoldiging van alle politieke ambtsdragers, worden gevolgd gaan raadsleden er fors op vooruit. De verhoging kan dan oplopen tot 2580 euro voor de raadsleden in Amsterdam, Rotterdam en Den Haag. Ook raadsleden in de 25 gemeenten met meer dan honderdduizend inwoners zouden er flink op vooruit gaan, meer nog dan met het VNG-voorstel Loon naar Werken. Daarentegen is het voorstel van de koepel gunstiger voor raadsleden in gemeenten met minder dan honderdduizend inwoners.

Het VNG-voorstel komt voort uit de discussie die ruim zeven jaar geleden is gevoerd. De vereniging eiste toen 25 procent, maar de Tweede Kamer wenste niet verder te gaan dan twintig procent. Daar heeft de VNG zich later bij neergelegd. Probleem is alleen dat die toezegging nooit is nagekomen.

In de huidige discussie verbindt de VNG haar eigen voorstel met dat van Dijkstal. Als de Tweede Kamer instemt met Dijkstal betekent dat volgens de VNG een herbevestiging dat de bezoldiging voor raadsleden met twintig procent omhoog moet. Voor alle gemeenten met minder dan honderdduizend inwoners zou dan niet Dijkstal, maar het VNG-voorstel moeten worden toegepast, juist omdat het gunstiger is voor de raadsleden uit deze gemeenten. 'Als de Tweede Kamer Dijkstal volgt voor de grotere gemeenten gaat zij over de oude toezegging heen, dan moet de Kamer consequent zijn', zegt VNG-beleidsmedewerker Gerard Heetman.

Ongemak

De Tweede Kamer aarzelt vanwege de complexiteit van het vraagstuk. De vergoeding van alle politieke ambtsdragers (van minister tot burgemeester, wethouders en raadsleden) hangt met elkaar samen. Om de raadsleden meer te kunnen bieden, moeten eerst de ministerssalarissen tot 130 procent van het huidige niveau verhoogd worden. Bovendien is het is niet populair om de bezoldiging van politici te verhogen. 'Er is enig ongemak om te praten over het verbeteren van de positie van politici', zegt PvdA-Kamerlid Pierre Heijnen.

De behandeling van de Dijkstal-voorstellen door het parlement is daarom opgeschoven. Eerst vindt er komende donderdag een rondetafelgesprek plaats waar alle betrokken belangengroepen uit het openbaar bestuur worden gehoord. Een van de lastigste discussiepunten is het bepalen van de ingangsdatum van de voorstellen van Dijkstal. De gemeentekoepel wil graag met ingang van de nieuwe raadsperiode in 2010 de raadsleden een betere bezoldiging bieden. Om dat te bereiken wil de VNG de lobby daarvoor niet beperken tot rechtspositionele argumenten.

Een dezer dagen wordt een speciale VNG-commissie geformeerd die zich moet buigen over het vraagstuk van de werkdruk, het aanzien van de politiek en hoe het raadslidmaatschap én wethouderschap aantrekkelijk kan blijven. De Hengelose wethouder Bert Otten, voorzitter van de VNG-commissie rechtspositie: 'Onze prioriteit ligt bij de positie van raadsleden. Als het onderzoek van de CDA-bestuurdersvereniging waar is, gaan er aan het einde van deze raadsperiode veel enthousiaste mensen stoppen. Een goede vergoeding is niet het enige om het raadswerk aantrekkelijk te houden, daarom willen wij in deze nieuwe commissie met vertegenwoordigers uit alle politieke partijen kijken hoe we het werk van raadsleden aantrekkelijker kunnen maken.'

Behalve de bezoldiging zet de gemeentekoepel ook in op een toeslag van acht procent voor fractievoorzitters en de voorzitters van raadscommissies.

Verhoging is ingeboekt

Jaarlijks wordt er 87 miljoen euro uitgekeerd aan bezoldiging voor alle ruim negenduizend raadsleden in 443 gemeenten. Voor de verhoging van de bezoldiging conform de voorstellen van Dijkstal is in het gemeentefonds 18,7 miljoen euro gereserveerd. Het kabinet onder leiding van minister van Binnenlandse Zaken Ter Horst wil deze voorstellen voorlopig nog niet uitvoeren. Daarnaast zou de onkostenvergoeding voor raadsleden omhoog moeten en die is geraamd op 23 miljoen euro. Het kabinet wil de onkostenvergoeding voor raadsleden op zes procent van de bezoldiging bepalen, maar de VNG wijst dat af omdat onduidelijk is wat onder de onkostenvergoeding valt.

Vergoeding raadsleden (bedragen in euro's per maand)