Jongeren willen offline contact met bestuurders

Jongeren en bestuurders willen graag in contact met elkaar, maar aannames en vooroordelen zitten dat in de weg. Verbinding is mogelijk, want beiden prefereren een informele, open benadering. Wel zien jongeren graag dat bestuurders de eerste stap zetten en dienen die duidelijk terug te koppelen wat er met hun inbreng is gebeurd. Dat blijkt uit onderzoek van I&O Research in opdracht van het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK).

Jongereninspraak
De stem van jongeren wordt onvoldoende gehoord in de democratie, bleek uit het rapport ‘Lage drempels, hoge dijken’ uit 2018 van de Staatscommissie-Remkes. Het ministerie van BZK besloot daarom het traject ‘Democratie & Jongeren’ op te starten om samen met jongeren effectieve en duurzame vormen van jongereninspraak te ontwikkelen en toetsen. I&O Research kreeg de vraag te onderzoeken hoe meningen, ideeën, adviezen en initiatieven van jongeren te verbinden zijn met bestuurders. Een eerder kwantitatief onderzoek onder jongeren en bestuurders toonde aan dat jongeren en bestuurders in de praktijk niet zo veel contact met elkaar hebben, maar dit wel willen.

Statusverschil
Het huidige kwalitatieve onderzoek laat zien dat aannames en vooroordelen dat contact in de weg zitten. Jongeren voelen een statusverschil tussen hen en bestuurders en ze denken dat ze mogelijk onvoldoende kennis hebben om mee te denken. Bestuurders zijn zich juist minder bewust van het statusverschil en denken dat jongeren niet altijd interesse hebben in politieke, actuele onderwerpen en de gemeentelijke, formele manieren van contact voor jongeren niet werken. Toch denken beiden wel grotendeels hetzelfde over hoe het ideale contact en de ideale samenwerking eruit moet zien, namelijk ‘laagdrempelig’ en ‘informeel’ en aansluitend op de belevingswereld van jongeren.

Gelijkwaardig contact
Het contact moet in ieder geval niet een stempel van ‘politiek’ hebben. Dat schrikt af. Een open gesprek is volgens jongeren belangrijk. ‘Ga eerst in gesprek over onze belevingswereld, wat wij meemaken en hoe wij tegen dingen aankijken en destilleer daar vervolgens onderwerpen uit die tot mooie input zouden kunnen leiden’, aldus een jongere. Daarnaast willen jongeren gelijkwaardig en structureel contact. Bestuurders vinden het belangrijk dat de verwachtingen duidelijk zijn, want als dat niet zo is gaat er volgens een bestuurder ‘niet alleen iets mis in het contact op dat moment, maar doet dit ook afbreuk aan verdere deelname in de samenleving’.

Mix van online en offline
Jongeren verwachten wel een proactieve houding van bestuurders in het contact. Ze zien het liefst dat bestuurders het gesprek initiëren en faciliteren. Jongeren zien zichzelf dan wel weer de agenda bepalen en willen ook graag weten wat er met hun inbreng is gedaan. Een duidelijke terugkoppeling vanuit de bestuurders hierover is voor hen veel waard. Een mix van online en offline contact werkt het beste, te beginnen met online. Dat online contact kan dan een opstap zijn naar offline contact. Uit het vorige onderzoek van I&O Research bleek juist dat bestuurders denken dat jongeren het liefst digitaal willen deelnemen aan de democratie, maar jongeren willen dus ook graag fysiek contact met bestuurders.

Bestaande platforms
Online contact kan via de bestaande kanalen en platforms, een nieuw platform is onnodig, vinden zowel jongeren als bestuurders. ‘Keep it simple, aldus een jongere. ‘Via WhatsApp kan je een groep levendig houden door community management. Via Zoom kan je met elkaar videobellen om onderwerpen te bespreken. Fysiek kun je maandelijks bij elkaar komen. Via de mail kun je formele zaken communiceren.’ Jongeren kijken wel positiever naar online contact dan bestuurders. Bestuurders zijn hier wat terughoudender in en hebben er een minder concreet beeld bij.

Tips
I&O Research heeft vijf tips voor goed contact en samenwerking tussen jongeren en bestuurders:

1 Zet als gemeente de eerste stap in het leggen van contact

2 Werk aan je je toegankelijkheid en zichtbaarheid

3 Wees open, oprecht nieuwsgierig en gelijkwaardig

4 Leg en onderhoud zowel online als offline contact

5 Stel een jongerencoördinator aan als aanjager