Verkiezingen: krijgen gemeenten hun broodnodige geld?
Op basis van (voorlopige) verkiezingsprogramma’s van VVD, PVV, CDA, D66, GroenLinks, SP, PvdA, ChristenUnie en de Partij voor de Dieren heeft Binnenlands Bestuur een selectie gemaakt van thema’s die voor gemeenten van belang zijn. Deel 1: financiën en het sociaal domein.
Wat hebben negen fracties, nu met elk minimaal vier zetels vertegenwoordigd in de Tweede Kamer, voor gemeenten in petto? Op basis van (voorlopige) verkiezingsprogramma’s van VVD, PVV, CDA, D66, GroenLinks, SP, PvdA, ChristenUnie en de Partij voor de Dieren heeft Binnenlands Bestuur een selectie gemaakt van thema’s die voor gemeenten van belang zijn. Deel 1: financiën en het sociaal domein.
Extra geld
Gemeenten snakken naar geld. Ze zijn het dichten van diepe gaten in de begrotingen, vooral veroorzaakt door de tekorten op de Wmo en jeugdzorg, spuugzat. De koek moet groter luidt inmiddels het mantra in gemeenteland. De meeste politieke partijen willen de eerste overheid wel tegemoetkomen, maar veelal is nog onduidelijk met hoeveel extra geld de partijen over de brug willen komen. In interviews van Binnenlands Bestuur met een aantal lijsstrekkers en/of de nummers twee zijn wel bedragen genoemd. Die variëren van 700.000 tot een miljard euro. Wat de overige partijen aan extra euro’s willen vrijmaken, wordt mogelijk na 1 maart duidelijk, als het Centraal Planbureau (CPB) met de doorrekeningen van het verkiezingsprogramma komt. Niet alle partijen, waaronder de PVV, laten overigens hun programma’s door het CPB doorrekenen. De PVV rept in haar programma met geen woord over extra geld naar gemeenten.
Piketpalen verzetten
In de Wmo, de jeugdzorg en de Participatiewet worden, in de verkiezingsprogramma’s, enkele piketpalen verzet. Diverse partijen willen af van het inkomensonafhankelijke Wmo-abonnementstarief. Een aantal partijen wil de verantwoordelijkheid voor de specialistische jeugdhulp weghalen bij gemeenten en weer anderen willen grenzen stellen aan de jeugdhulp. Een paar partijen gruwen van de gemeentelijke verschillen in de geboden Wmo en jeugdzorg en willen daar vanaf. Ook aan de Participatiewet moet worden gesleuteld. Diverse partijen pleiten voor de terugkeer van de sociale werkvoorziening, al dan niet in de vorm van een sociaal ontwikkelbedrijf. De kostendelersnorm voor bijstandsgerechtigden lijkt te gaan sneuvelen. Ook voor de basisbaan gaan inmiddels veel handen op elkaar. Spannend wordt nog wat de partijen overhebben om de gigantische tekorten op de jeugdhulp op te lossen.
Je ziet dat ook in het programma terug: toewerken naar een gezonde financiële positie van gemeenten. Er staat niet: er moet geld bij. Er moet gewoon personeel uit. De markt kan immers alles veel beter en goedkoper.