Verhuisplicht

Hulman heeft met zijn onwettig verklaarde hoge vergoeding voor dubbele woonlasten een reeks van publicaties uitgelokt die zonder uitzondering hetzelfde beeld oproepen van profiterende burgemeesters.

Of ook echt wettelijke grenzen werden overschreden, was niet eens meer van belang. Zo kwamen burgemeesters van bijvoorbeeld Boxtel, Heemskerk en Zwartewaterland negatief in de publiciteit, terwijl uit nadere analyse van de feiten bleek dat zij zich aan de regels hebben gehouden.

Slechts een handvol burgemeesters leeft de wet niet na op het punt van de verhuisplicht, zo blijkt uit onderzoek van Binnenlands Bestuur in dit nummer.

Vijf burgemeesters zijn meer dan twaalf maanden ná hun benoeming nog steeds niet verhuisd, waaronder eentje (Rehwinkel van Naarden) die vier jaar geleden bij een gelijksoortig onderzoek van Binnenlands Bestuur ook toen al tot het handjevol burgemeesters behoorde dat niet aan de wettelijke verhuisplicht had voldaan.

Het probleem van de verhuisplicht afdoen als een bagatel die slechts een enkeling aangaat, is onjuist. De verhuisplicht raakt ook de burgemeesters die wel zijn verhuisd. Ons onderzoek toont dat burgemeesters soms slechts kunnen verhuizen nadat hun gemeente een ambtswoning organiseert. Óf als er een appartement of woning wordt gehuurd waarvan de vergoeding - vaak vanwege de hoogte - niet onomstreden is.

Voor sommige burgemeesters in dure regio’s als ’t Gooi en Kennemerland was de verhuisplicht al een probleem. De nationale crisis op de woningmarkt compliceert de uitvoering van de verhuisplicht alleen maar verder.

Er zijn meer burgemeesters dan Hulman die met twee woningen zitten én er zijn burgemeesters die wel willen verhuizen, maar pas nadat zij hun huis hebben verkocht.
Het is te simpel om burgemeesters te dwingen hun huis met fors verlies te verkopen of dan maar - voor de uiterlijke schijn en voor zolang de burgemeester goed functioneert - iets te huren. Dat wringt nog eens extra voor burgemeesters die slechts enkele kilometers van hun gemeente wonen.

De verhuisplicht en bijbehorende vergoedingsregels leveren veel stof op voor maatschappelijk debat, maar dragen niet bij aan een positief imago van het openbaar bestuur. Minister Ter Horst (Binnenlandse Zaken) dient zich dat aan te trekken, maar zij houdt zich - nota bene als werkgever én als oud-burgemeester die van verhuizen hield - vooralsnog stil. Als de bedoeling daarvan is om nog dit jaar met nieuwe regels te komen zodat de uitvoering van de verhuisplicht geen onderwerp meer is van discussie, valt dat zeer te prijzen. Burgemeesters worden niet geholpen met een steeds terugkerend debat over vergoedingen voor woonlasten, verhuisregelingen of de verkoop van hun huis.

Henk Bouwmans