Van 9 tot 100 dagen formeren

Winterswijk had destijds de langste collegeonderhandelingen: 100 dagen. Vijfentwintig gemeenten benoemden binnen 9 dagen na de raadsverkiezingen van 2006 de nieuwe wethouders in hun nieuwe colleges. Uit het onderzoek dat Binnenlands Bestuur in 2006 naar de collegeonderhandelingen van dat jaar uitvoerde, bleek ook dat kleinere gemeenten sneller formeerden dan grote.

Winterswijk is er na de lange formatie van 2006 in geslaagd om zonder politieke averij de eindstreep te halen - al scheerde de coalitie eind 2008 langs de rand van de afgrond nadat was gebleken dat de gemeente onvoldoende controle had uitgeoefend op een frauderende ambtenaar die 2,7 miljoen euro aan gemeenschapsgeld verduisterde. Van de overige negen gemeenten (Andijk, Diemen, Goirle, Lith, Menaldumadeel, Nederweert, Voorschoten, Weesp en Zundert) met de langste formatie in 2006 haalden  Andijk, Diemen, Goirle en Menaldumadeel zonder averij de eindstreep.

Nederweert en Weesp beleefden een collegecrisis en in Voorschoten trad een wethouder af vanwege een politieke financieel conflict. Diemen, met 76 dagen collegeonderhandelingen, en Goirle, dat een moeizame formatie van 85 dagen had, bleven de afgelopen 4 jaar verstoken van politieke onrust. En dat was winst in vergelijking met de periode 2002-2006 toen beide gemeenten werden geconfronteerd met ontwrichtende collegecrises.

Ook Zundert leek na de splijtende bestuurscrisis in 2004 en de lange formatie in 2006 (93 dagen) een periode zonder politieke brokken te beleven, maar daar kwam vorige week een einde aan met het wegsturen van wethouder Dirk Jan Bonenkamp (Nieuw Zundert & Werknemersbelangen). Nieuwegein had in 2006 van de middelgrote gemeenten (50 - tot 100 duizend inwoners) de langste formatie: 65 dagen. Dat was geen garantie voor een periode zonder politieke averij: eind vorig jaar stuurde de VVD-fractie de eigen wethouder Johan van Everdingen naar huis.

De langste formatie van gemeenten met meer dan honderdduizend inwoners speelde zich 4 jaar geleden af in Rotterdam na de zege van de PvdA en het kleine verlies van collegepartij Leefbaar Rotterdam. Pas na 72 dagen stond er een college mét de PvdA en zonder Leefbaar. Van dat Rotterdamse college zijn onderweg Jeannette Baljeu (VVD), Roelf de Boer en zijn opvolger Mark Harbers (beiden VVD), Leonard Geluk (CDA) en Orhan Kaya (Groen- Links) gesneuveld. Lucas Bolsius (CDA) vanwege gezondheidsredenen 2 maanden passen.