'Ik ben niet voor de show raadslid'

Erica Renkema is nu bijna een jaar ’s lands bekendste raadslid. Maar of de lezers van Binnenlands Bestuur het voortvarende Noordwijkse raadslid kennen? Van horen zeggen misschien, maar niet omdat ze naar Chateau Meiland kijken. Daarom een gesprek.

Het is een druilerige maandagochtend in Noordwijkerhout. De Meilandjes hebben zich verzameld rond de eettafel – hond Bijoux ligt eronder. Een hoop gedoe in huis want de trap wordt gerenoveerd. Dochter Maxime komt wat spullen halen, vader Martien loopt met een emmertje naar de keuken (‘Ik ga even de ramen lappen, hoor’) en moeder Erica (59) praat over haar raadslidmaatschap in Noordwijk en de landelijke politiek.

Erica Renkema heeft politiek-maatschappelijke opvattingen. Daar maakt ze geen geheim van, en waarom zou ze ook in een vrij land. Dus zegt ze in haar boek Erica; de motor achter de Meilandjes eind 2021 wat ze vindt: dat joodse en islamitische vrouwen worden onderdrukt. ‘Er is echt geen meisje dat in de zomer op de fiets wil met een hoofddoek om. Je wil gewoon de wind in je haren voelen. Dát is vrijheid’, aldus de feministe Renkema in haar boek. ‘Rot op joh, met je burka’, zegt ze tot overmaat van ramp ook nog.

Erica heeft het met haar uitspraken verbruid in de wereld van de influencers. Hallmark, Hello Fresh, Nivea, Milka, Maxi-Cosi en matrassenfabrikant Emma kiezen eieren voor hun geld en willen niet meer met de Meilandjes in zee. De bedreigingen volgen elkaar in rap tempo op. Maar Erica belandt wel op nummer 1 in de wekelijkse ranglijst met best verkochte boeken van het CPNB.

Renkema heeft een gevoelige snaar geraakt en zich met haar uitspraken onmiskenbaar in de politieke kijker gespeeld. Erica en echtgenoot Martien zijn eerder dat jaar na een hoop gedoe met de gemeente Hengelo (Gelderland) over hun woonboerderij naar Noordwijk verhuisd, en de kersverse Noordwijkse Partij voor de Inwoners ziet wel brood in de nieuweling uit de realityserie Chateau Meiland.

Of Renkema hun lijst wil duwen bij de gemeenteraadsverkiezingen. ‘Daar heb ik een nachtje over geslapen, dat doe ik altijd als de Meilandjes een beslissing moeten nemen, en ik heb hun partijprogramma bekeken. Daar kon ik achterstaan. Ik ben geen politiek dier, maar de politiek interesseert mij wel. De volgende dag zei ik: “Doe maar.”’

Story

Zo gezegd zo gedaan, Erica Renkema wordt ingelijfd bij de nieuwe partij. Ze laat haar gezicht in het dorp zien, ze flyert wat en neemt een verkiezingsfilmpje op. De roddelrubrieken raken er opgewonden van. ‘Famlie Meiland verrast door politieke ambities Erica’, meldt Story. De nuchtere Renkema verwacht niet veel van haar politieke excursie.

‘Ik dacht: het blijft bij het duwen van die lijst. Ik wist dat de Partij voor de Inwoners mij op de lijst wilde vanwege Chateau Meiland en dat ze hoopten op reuring en dat ik stemmen zou trekken, maar ik dacht: dat nemen ze in het dorp toch niet serieus? Dat is voor de show, weet je wel? Ze is van de Meilandjes, wat weet zij er nou van. Dus toen mij tijdens het flyeren in Noordwijk werd gevraagd of ik in de gemeenteraad zou gaan zitten als ik gekozen zou worden, zei ik: “Als veel mensen op mij stemmen, dan doe ik dat.” Ik had snel geïnformeerd hoeveel uur werk dat zou zijn, zo’n zestien uur in de week. Dan kon wel. Maar ik zag het helemaal niet gebeuren.’

Maar het gebeurt wel. 2.686 Noordwijkers stemmen op 16 maart op de Partij voor de Inwoners en maken haar daarmee de tweede partij van het dorp (na de VVD). De partij krijgt vier zetels in de nieuwe raad, en belandt na de formatie in het college.

305 Noordwijkers stemmen op nummer 30, Erica Renkema. ‘Toen ik daarover werd gebeld, dacht ik: 305, dat is toch niks? Maar toen ik naliep hoeveel stemmen de kandidaten hadden gekregen, bleek dat best veel.’ Zo veel dat Renkema met voorkeurstemmen in de gemeenteraad komt, maar dan moet ze niet terugkomen van haar woorden. Ze doet haar belofte gestand. Renkema: ‘Het voelde niet goed om die stemmen aan een ander te geven. Dat is toch een soort kiezersbedrog. Meer dan driehonderd mensen vonden dat ik in de gemeenteraad moest gaan zitten.’ ‘Carrièreswitch voor Erica Meiland: tv-personality wordt politica’, meldt Hart van Nederland prompt.

Traantje

Geen installatie van een nieuw gemeenteraadslid wordt in die dagen zo geestdriftig verslagen als die van de Noordwijkse Renkema. Parool, RTL Boulevard, AD, Nu, Telegraaf, Omroep West – ze brengen allemaal in woord en beeld hoe Erica op 30 maart haar hand ophoudt en de eed aflegt. In hun eigen televisieprogramma Chateau Meiland zien we echtgenoot Martien een traantje wegpinken.

Maar RTL Boulevard doet ook kritisch: ‘Wat zij precies in de raad wil bewerkstelligen, is niet bekend.’ ‘Dat wist ook niemand’, lacht ze. ‘Ze willen dat lezers vals gaan reageren. Dat zijn wij zó gewend. We krijgen zo veel shit over ons heen. De website Bekende Buren suggereerde laatst dat ik er ‘een handje’ in heb gehad dat de gemeente Noordwijk Pension Kristina niet heeft gesloopt omdat wij het wilden kopen. Met zo’n vraagteken in de kop, hè? Schandalig eigenlijk. Toen we in 2019 met de opnames voor Chateau Meiland begonnen, zei de productie al: niet op reageren. Daar hou ik mij niet altijd aan, maar het liefst gooi ik alles over mijn schouder.’

Het is wennen voor Erica in de politiek en voor de gemeenteraad van Noordwijk ook. Voordeel is dat ze geen politiek verleden heeft in de Zuid-Hollandse kustgemeente. Renkema: ‘Ik geef niets om de ruzies van vroeger, daar hoef ik niets over te weten. En dat we coalitiepartij zijn en met een wethouder in het college zitten, betekent voor mij ook niet dat ik de oppositie niet zie zitten. Ik heb heel veel respect voor de vrouw van PvdA, die in haar eentje in de raad zit. Ik bewonder sterke vrouwen. Meid wat doe je dat goed, denk ik dan. Ik vind de PvdA een beetje een troetelpartij, maar het gebeurt best dat we meegaan met een motie die zij heeft ingediend. Je woont in hetzelfde dorp, je wilt toch zo’n beetje hetzelfde voor het dorp toch?’

De Partij voor de Inwoners wil wel een paar eigen dingen voor Noordwijk: 10 procent minder ozb, afschaffing van de hondenbelasting en lagere parkeerkosten voor de inwoners. Renkema: ‘Ik dacht over die hondenbelasting: de gebruiker betaalt toch? Ik heb zelf honden. Maar mensen schijnen dat de onrechtvaardigste belasting te vinden. Want wat dan met de kattenpoep, en de paardenpoep op straat? Ik dacht: ja, dat is ook weer waar. Die 10 procent minder ozb vond ik ook zo wat. Met een duur huis profiteer je daar het meest van. Maar je laat het niet klappen op die twee onderwerpen.’

Eind oktober 2022 stemt de raad van Noordwijk in meerderheid voor een einde aan de hondenbelasting, voor verlaging van de parkeerkosten en verlaging van de ozb. Renkema: ‘Dan zegt een raadslid tegen mij: “Jullie worden voor het karretje van die vastgoedlui gespannen. Dat hebben jullie niet door, jullie zijn zo naïef.” Wat lul jij nou? Het heeft te maken met het verleden. Ik merkte in het begin dat sommige raadsleden ons niet moesten. Zo van: jullie zitten hier voor je eigen hachje.’

Vastgoedpartij

En wat kwam uitgerekend Erica Renkema in de raad doen? Renkema zelf: ‘Ik had een dubbele achterstand, zou je kunnen zeggen. Je bent zogenaamd van een vastgoedpartij en je zit hier ook voor de show. Komen er vast camera’s en gaat het over niemendalletjes. Ik begrijp wel dat raadsleden zo dachten hoor, maar dat is helemaal niet zo. Wat ze konden waarderen was dat ik mijn eigen naam gebruik.

Ik zit met allemaal Meilandjes, dus ben ik dan ook maar een Meilandje, maar ik ben Erica Renkema en ik ben bij alle vergaderingen – zonder camera. De raad weet inmiddels dat ik een harde werker ben.

Ik ben niet voor de show raadslid. Ik ben serieus en probeer mijn raadswerk zo goed mogelijk te doen. En daarbij heb ik de vrijheid om iets anders te vinden dan mijn fractiegenoten. In september bracht ik een motie in om de omgekeerde vlaggen met rust te laten. De burgemeester wilde ze weghalen uit de openbare ruimte. Geef mensen de vrijheid om zich te uiten, die vlaggen zijn geen gevaar. Mijn eigen fractievoorzitter stemde tegen mijn motie, want hij had emotioneel een probleem met die omgekeerde vlaggen. De motie werd verworpen hoor’, schatert ze.

Groen

De keuze voor Renkema legde de lokale Partij voor de Inwoners in Noordwijk geen windeieren. De Haagse politiek speurt natuurlijk ook naar potentiële stemmentrekkers. En met haar boek heeft Renkema niet alleen vijanden, maar ook vrienden gemaakt. Story meldde begin dit jaar dat kamerlid Wybren van Haga haar had benaderd voor een plek in zijn Groep. Ze had bedankt voor de eer, meldde Story erbij. ‘Ik ben helemaal niet klaar voor de landelijke politiek. Ik moet nog zó veel leren in de lokale politiek. Ik heb er ook geen tijd voor. Martien is er trouwens bang voor. Ik ben niet zo bang aangelegd, maar ik merk wel dat ik voorzichtiger ben geworden met wat ik zeg. Dat wil ik niet.’

Misschien over een paar jaar als Chateau Meiland voorbij is en de Meilandjes in rustiger vaarwater zijn gekomen, misschien dan, zegt Renkema. ‘We hadden het er laatst nog over: een rechtse partij die groen is. Als je rechts bent, dan ben je tegen de dieren en tegen het milieu, toch? Toen ik daar zo naar googelde, zag ik dat we in Nederland al een partij hebben die Groen Rechts heet. Volgens mij is het daar een dooie boel. Misschien dat ik die club ooit een beetje kan opschudden? Nee, geintje.

Ik ben rechts en ik heb twee jaar geleden op de Partij voor de Dieren gestemd. Heel goed dat de provincie Noord-Holland geen reclame meer wil voor vlees en vis in de bushokjes. Ik scheid mij een ongeluk met ons afval. Ik ben erg met het milieu bezig. Ik rij in een grote stinkauto, maar met de verbouwing van ons pension kan ik niet zonder zijn trekhaak en aanhanger. Als ik die grote bak niet meer nodig heb, koop ik een elektrische Fiat 500.’