Terug naar 1847

Ik heb geen bedenkingen tegen dit minderheidskabinet, omdat er in de PVV-fractie iemand zit met een strafblad. Ik heb geen bedenkingen tegen dit minderheidskabinet, omdat sommige PVV-leden hun verleden veel te mooi hebben voorgesteld. Ik heb vooral bedenkingen tegen dit minderheidskabinet, omdat het een meerderheid heeft van één stem.

Met de gedoogsteun van de PVV komt de coalitie in de Tweede Kamer uit op 76 zetels. Wij hebben de afgelopen twee weken gezien wat er gebeurt als één van die zetels dreigt weg te vallen. Dat een Kamerlid een strafblad heeft, moet kunnen. Ieder mens moet een tweede kans krijgen, zelfs een tweede kans om het volk te vertegenwoordigen. Dat een Kamerlid liegt over zijn carrière, dat moet eigenlijk niet kunnen. Maar waarom zou je ook een leugenaar niet een tweede kans gunnen?

Alleen: wanneer een van die coalitiestemmen verloren gaat, komt het kabinet-Rutte direct onder druk te staan. De vorige regering ging honderd dagen het land in om haar oor te luisteren te leggen bij de bevolking. Daar is veel kritiek op geweest. De huidige regering is hard op weg honderd dagen haar oor bij zichzelf te luisteren te leggen. Redden wij het wel met onze zeteltjes?

Daadkracht uitstralen is een mooie ambitie, maar voorlopig is het meer struikelen van het ene naar het andere incident. Er is nog een punt. Bij de formatie van dit kabinet is hoopvol gewezen op het dualisme, dat voor wisselende meerderheden zou zorgen. Kamerleden zouden meer vrijheid krijgen om volgens eigen inzicht te stemmen. Daar was de volksvertegenwoordiging toch voor bedoeld, toen Thorbecke in 1848 zijn Grondwet opstelde? Helaas zou het wel eens anders kunnen uitpakken.

In plaats van een grotere vrijheid zou het kunnen uitlopen op een strakkere partijdiscipline. Als een van die spreekwoordelijke kikkers uit de emmer springt, is er geen meerderheid meer en doemt een nieuwe crisis op. Na maanden onderhandelen is dat een risico geweest, waar Mark Rutte bewust voor heeft gekozen. Als het straks misloopt, kan hij moeilijk zijn beklag doen.

Een mogelijkheid die ten slotte nog opdoemt, is de gedoogvariant met de SGP. Er deden tijdens de formatie al geruchten de ronde dat Rutte in het geheim tot nadering had gezocht tot deze partij, die de zondagsrust en de ondergeschikte rol voor de vrouw in haar programma heeft opgenomen. En daarvoor is veroordeeld en van overheidssubsidie is uitgesloten. Bij de SGP hebben ze dus ook een strafblad, maar ik schreef al: iedereen heeft recht op een tweede kans.

Toch zouden die SGP-ideeën voor de VVD ineens onderhandelbaar zijn. Je kunt je voor de liberalen eigenlijk geen grotere nederlaag voorstellen dan wanneer dit kabinet alleen maar overeind kan blijven dankzij de Zwarte Kousen Partij. Terug naar 1847.