'Sterk college is een team'

Wat maakt een college tot een sterk college en waardoor blijft een zwak college zwak? Volgens hoogleraar bestuurskunde Arno Korsten heeft iedereen in het lokaal bestuur daar een zeker beeld bij. Het belangrijkste verschil zit in het maken van keuzes. 'Er moet sprake zijn van enige doelgerichtheid en het college moet zichtbaar maken waar het naar toe wil. Het coalitieprogramma uitvoeren, is het afwerken van een puntjeslijst.

Om een sterk college te zijn, moet het ook gaan om het aanpakken van grotere dingen. Sterke colleges durven targets te stellen, zoals Johan Cruyff dat met Barcelona deed toen hij de Champions League wilde winnen. Zwakke colleges doen van alles tegelijk. Zij houden te veel ballen in de lucht en zijn vaak geen team', aldus Korsten. Samen met de Bussumse burgemeester Milo Schoenmaker heeft hij het boek Sterke colleges geschreven. Daarin worden 37 adviezen gegeven hoe een college sterker kan opereren.

Waarom dit boek geschreven?
'Dat is een beetje toevallig. Ik zou ooit een lezing houden over sterke colleges, maar dat ging toen niet door. Ik ben daarna over het onderwerp blijven nadenken.'

Wat zijn de belangrijkste conclusies uit het boek?
'Er bestaat de norm dat een college sterk moet zijn, maar er zijn niet erg veel colleges die er aan voldoen. Ten tweede: we hebben 37 adviesregels gemaakt waaraan je moeten voldoen om een sterk college te zijn. En ten derde: een sterk college is niet zomaar te maken. Een sterk college wordt sterk door de wijze van formatie, door het proces en door de gang van zaken tijdens de rit. Is er sprake van lerend vermogen? Slaagt men er in om een team te zijn? Dat een college zwak is, valt nooit helemaal uit te sluiten. Een vierde conclusie is ook dat burgers het belangrijk vinden dat een college een team is, waarbij de leden elkaar steunen en iets gunnen.'

Wat is een voorbeeld van een sterk college?
'Ik heb de indruk dat het college in de vorige raadsperiode onder burgemeester Leers in Maastricht een sterk college was, dat door zijn doelgerichtheid goed marcheerde. Er was chemie tussen burgemeester en wethouders en men etaleerde visie en ambitie.'

Zijn colleges die geen wethouder(s) verliezen sterk?
'Ongeschonden de eindstreep halen kan een indicatie zijn, maar een college kan ook sterk zijn als het een wethouder verliest door een ambtelijke faux pas.'

Spat een zwak college eerder uiteen dan een sterk college?
'De kans is groot. Grote colleges die geschraagd worden door veel partijen maken een grote kans dat men gaat vechten of dat het college van niemand is. Er is in die grote colleges vaak veel afstemming nodig. Een sterk, wat kleiner college heeft zelfs een zeker vermogen om het op te nemen voor de zwakkere leden van het team.' 'Wat ons opvalt is dat men in de discussie over wat een sterk of zwak college is vooral kijkt hoe men er in de politieke context over oordeelt. Uiteindelijk ben je een sterk college als je er voor zorgt dat het in de gemeente beter gaat of dat de dingen beter gedaan worden. Het behouden of het verbeteren van het goede.'

Wie moet het boek lezen en waarom telt het driehonderd pagina's?
'Burgemeesters, wethouders, gemeentesecretarissen, formateurs en zij die namens hun partijen onderhandelen. Je kunt het boek in delen lezen. Je kunt je beperken tot het lijstje van 37 adviesregels. Achteraf gezien had het korter gekund, maar we vonden het belangrijk om vanuit alle invalshoeken het onderwerp sterke colleges te belichten.'

Sterke colleges. De kracht van colleges van burgemeester en wethouders in 37 adviezen, Arno Korsten en Milo Schoenmaker, Reed Business, serie Overheidsmanagement, Den Haag, 2008.