Petitie Spreidingswet VNG en IPO voldoende gedragen

De VNG en het IPO twijfelen niet of er onder hun leden voldoende draagvlak was voor de petitie over de Spreidingswet die zij deze week aanboden aan de Eerste Kamer. Dat laten woordvoerders van beide organisaties desgevraagd weten. Het mandaat van de verenigingen werd tijdens de vergadering in de senaat een aantal keer ter discussie gesteld. Ook stelde JA21 Noord-Brabant hierover politieke vragen aan het college van Gedeputeerde Staten.

Smeken

De petitie die de VNG, het IPO en het COA de senaat aanboden had maar één boodschap: ‘neem alsjeblief de Spreidingswet aan’. De burgemeester van Dronten, Jean Paul Gebben, overhandigde het document dinsdag aan PVV’er Alexander van Hattem, voorzitter van de senaatscommissie Immigratie en Asiel. Diezelfde Van Hattem zou echter later die dag de waarde van de petitie openlijk in twijfel trekken.

Twijfel in de senaat

Want welk mandaat hebben de verenigingen nu eigenlijk? En de burgemeesters, die in de discussie rondom de asielopvang ook heel veel aan het woord komen? Die zijn volgens Van Hattem ook maar gewoon benoemd. Hoewel staatssecretaris Eric van der Burg hem al van repliek diende, door in te brengen dat burgemeesters hun mandaat van de volksvertegenwoordigers hebben gekregen, bleef Van Hattem erbij: het zijn de gemeenteraden die beslissen. Zij zijn volgens hem een stuk verdeelder dan uit de petitie blijkt.

JA21 stelt vragen

In politieke vragen aan het college in Noord-Brabant uit Statenlid Willem Rutjens een soortgelijk sentiment over het IPO. De partij had liever eerst overleg gezien met Provinciale Staten, vooral vanwege het politieke en maatschappelijk gevoelige karakter van de nieuwe wet. De partij vraagt zich zelfs af of het college van gedeputeerden inderdaad voorstander is van het wetsvoorstel, zoals genoemd in de petitie die namens alle provincies is ingediend. ‘Waar ligt volgens GS de grens om via het IPO politiek gevoelige onderwerpen aan de orde te (laten) stellen?’ Zo schrijft hij aan het provinciaal college.

Besproken in het bestuur

Gevraagd om een reactie laat het IPO aan Binnenlands Bestuur weten dat het standpunt zoals geuit in de petitie is besproken in een vergadering van het IPO-bestuur op 14 december jongstleden. Op die dag ging er ook een brief uit naar de Tweede Kamer, waarin het bestuur van het IPO en de VNG al een positief standpunt uitdroegen over de Spreidingswet. Het IPO zal pas publiekelijk een standpunt innemen wanneer dat is vastgesteld in een van de bestuurlijke adviescommissies of in het IPO-bestuur. ‘Een lid van een bestuurlijke adviescommissie of IPO-bestuur stemt zijn of haar inbreng af met zijn of haar college van Gedeputeerde Staten’, aldus de woordvoerder van het provinciaal overleg.

98 procent voor

De VNG hanteert een soortgelijke werkwijze maar wijst daarnaast ook naar de inbreng van de Algemene ledenvergadering. Die heeft medio 2023 met 98 procent van de stemmen een resolutie aangenomen waarin doortastendheid wordt geëist van het kabinet als het gaat over de asielopvang. De VNG laat weten dat die stemming mede is gebruikt om te komen tot het standpunt over de Spreidingswet. Hoewel de resolutie niet oproept tot het aannemen van die Spreidingswet vraagt deze wel om een crisisstructuur tot ‘de noodzakelijke Spreidingswet’ is aangenomen.

Enkele commissieleden niet mee eens

De VNG kan volgens het bestuur ‘namens alle gemeenten spreken, hetgeen niet betekent dat iedere individuele gemeente het met ieder standpunt eens hoeft te zijn’. Sommige standpunten worden net als bij het IPO gevormd in deelcommissies. In dit geval speelde de Tijdelijke Commissie Asiel en Migratie (TCAM) een belangrijke rol. Die was niet unaniem. ‘Bij bespreking in de TCAM kwam naar voren kwam dat een enkele commissieleden zich niet konden vinden in een wettelijke taak voor asielopvang’, aldus de woordvoerder.