Schultz: ‘Land moet van de handrem’

In een toespraak op een congres over gebiedsontwikkeling kondigde minister Melanie Schultz van Haegen van Infrastructuur en Milieu (VVD) deze week een reeks maatregelen aan om procedures te versnellen en vereenvoudigen. ‘Het land moet van de handrem’, zei de minister. Het was voor het eerst sinds haar aantreden dat Schultz op een congres haar visie gaf op ruimtelijke ordening en gebiedsontwikkeling.

In een toelichting op het regeerakkoord, zei de minister dat de keuze voor decentralisatie van de ruimtelijke ordening past in deze tijd: ‘Beslissingen over het gebruik van de ruimte moeten zo dicht mogelijk bij mensen zelf worden genomen. Het is hún stad, hún wijk, hún dorp, hún landschap, hún werkplek.’ De minster predikte realiteitszin: ‘De tijd van torenhoge ambities en miljardensubsidies is echt voorbij. De tijd van het collectieve maakbaarheidsdenken ook. In plaats van Vader Staat, de menselijke maat.’ Provincies, gemeenten en andere partijen hebben volgens Schultz ‘ruimte en vrijheid’ nodig om samen projecten van de grond te tillen. Het Rijk neemt afstand, en gaat zich concentreren op ‘de zwaartepunten van de Nederlandse economie; onze mainports, brainports en greenports’.

Er komt een nieuwe lijst van projecten van nationaal belang. ‘Ik wil daarbij selectief zijn. Dan gaat het bijvoorbeeld om Schiphol, de Amsterdamse Zuidas en Stadshavens Rotterdam.’

Gebaande paden

Gebiedsontwikkeling moet worden gedragen door de markt, aldus Schultz. Als er geen geld is, moeten betrokkenen ‘buiten de gebaande paden’ treden: ‘Waarom zouden we niet veel eerder partners als energiebedrijven en afvalverwerkers betrekken bij de ontwikkeling van gebieden? Ook wil ik bekijken of we rijksvastgoed, zowel rijksgebouwen als rijksgrondposities, actiever kunnen inzetten om zaken vlot te trekken.’

De minister zei deze kabinetsperiode met een raamwet voor het omgevingsrecht te komen: ‘Minder onderzoeksverplichtingen, sobere toetsingskaders en globalere bestemmingsplannen, waarin niet alles is dichtgetimmerd, maar waarin ruimte blijft om in te spelen op nieuwe ontwikkelingen. Dat maakt het ook gemakkelijker om privaat kapitaal aan te trekken.’ Hierin past ook het streven van Schultz om planologische procedures te vereenvoudigen en te versnellen. De minister noemde het afwijkend bouwen van een bestemmingsplan als voorbeeld. ‘Nu staat daar een gemeentelijke procedure van een halfjaar voor. Ik ga daar 8 weken van maken.’

Verder wil Schultz de strijd aanbinden met de ‘verkokering’ tussen wonen, werken, mobiliteit, ruimte, water en groen. ‘We moeten de schotjes in ons denken en doen weghalen.’ De minister noemde Ruimte voor de Rivier als goed voorbeeld van een programma waarbij ‘behendige combinaties’ zijn gemaakt en verschillende belangen goed op elkaar zijn afgestemd.