Provinciaal doek valt voor zelfstandig Scherpenzeel

Een ruime meerderheid van Provinciale Staten van Gelderland heeft ingestemd met de herindeling van Barneveld en Scherpenzeel. Er komt geen integriteitsonderzoek naar de handelswijze van Gedeputeerde Staten in het herindelingsdossier.

Motie van wantrouwen

Een motie hiertoe die was ingediend door 50Plus en naast de SP werd ondersteund door de Partij voor de Dieren en drie eenmansfracties werd verworpen. Een motie van wantrouwen tegen GS van de PVV kreeg nauwelijks steun. Het herindelingsplan wordt nu naar minister van Ollongren van Binnenlandse Zaken gestuurd. De provincie wil dat beide gemeenten per 2023 een nieuwe gemeente gaan vormen.

 

Bestuurskracht

De zes coalitiepartijen inclusief oppositiepartij D66 stemden voor het herindelingsplan van GS. De overige negen oppositiepartijen stemden tegen. De voorstanders stelden net zoals GS dat Scherpenzeel onvoldoende bestuurskracht heeft en dat er sprake is van een zorgelijke financiële situatie. De tegenstanders stelden juist dat er helemaal geen sprake is van bestuurskracht- en financiële problemen. Onder meer PVV, SP en Forum voor Democratie vonden het daarnaast absurd dat het ontbreken aan draagvlak onder de Scherpenzelers terzijde wordt geschoven. In een referendum van maart gaf 82 procent van de Scherpenzelers aan zelfstandig te willen blijven.       

 

Herindelingskader

De motie van wantrouwen tegen GS van de PVV werd al vroeg in het zes uur durende debat ingediend. PVV-Statenlid Ton Diepeveen wil voorkomen dat GS ook in de toekomst het beleidskader herindeling van Binnenlandse Zaken met voeten treden, zoals ze dat volgens hem in dit herindelingsproces hebben gedaan. Daarom moeten GS opstappen. De partij kreeg alleen van een van de twee fractieleden van de Partij voor de Dieren steun. GS ontkennen dat zij niet conform het beleidskader hebben gehandeld.   

 

Verdachtenbankje

De motie van 50Plus werd door veel partijen als een verkapte motie van wantrouwen tegen GS en de commissaris van de koning gezien. In felle bewoordingen liet het gros van de partijen weten deze niet te steunen. ‘U plaatst mensen in het verdachtenbankje’, stelde SGP-fractievoorzitter Klaas Ruitenberg. ‘Dit is een motie van wantrouwen in een ander jasje’, voegde CDA-fractievoorzitter Gerhard Bos daaraan toe.

 

Fel

Zowel gedeputeerde Jan Markink (VD) als commissaris van de koning John Berends, in zijn functie als rijksheer, waren fel over de motie en vooral over de afgelopen weken geuite insinuaties en verdachtmakingen over integriteitsschendingen die tot deze motie hebben geleid. ‘In onze ogen is het proces netjes en correct verlopen’, aldus Markink. Hij erkende dat er fouten zijn gemaakt, maar ‘daarvoor zijn excuses aangeboden.’

 

Insinuaties

Berends gaat stappen ondernemen tegen hoogleraar bestuurskunde Michiel de Vries van de Radboud Universiteit Nijmegen. De Vries suggereerde in een hoorzitting van Provinciale Staten van vorige maand dat Barneveld zich door GS heeft laten omkopen, in ruil voor instemming met de herindeling. Woensdag gaat er een brief uit naar de rector magnificus van de universiteit, zo stelde Berends dinsdagavond tijdens het debat. Berends wil van hem weten of het passend is voor een wetenschapper om met ‘insinuaties te komen zonder deze met feiten te onderbouwen.’

 

Intimidaties

Ook van de intimidaties waarmee inwoners van Scherpenzeel te maken hebben gekregen in de Scherpenzeelse strijd om zelfstandigheid − en waarvan twaalf officiële meldingen bij een speciaal ingestelde vertrouwenspersoon zijn gedaan −, gaat Berends werk van maken, zo stelde hij dinsdagavond in het debat. Het college van Scherpenzeel wil het rapport, vanwege de bescherming van de privacy, niet vrijgeven. Berends gaat bij minister Ollongren te rade of en op welke manier dit rapport toch openbaar kan worden gemaakt. ‘Iedere melding is er een te veel. Ik neem dit bloedserieus.’

 

Grondige beoordeling

Het integriteitsonderzoek waar onder meer 50Plus op aandrong, is volgens Berends helemaal niet nodig. ‘Het regulier traject bevat voldoende waarborgen’, aldus Berends. Na de besluitvorming van PS gaat het voorstel naar de minister. Zij gaat het dossier ‘grondig beoordelen’ en kijkt daarbij ook naar het gelopen proces. ‘Is het proces zorgvuldig, betrouwbaar, transparant, eerlijk en evenwichtig verlopen’, lichtte Berends toe. Als de minister dat vindt, gaat het voorstel naar de ministerraad, voor advies naar de Raad van State en vervolgens naar beide Kamers.

 

Politiek gevecht

Diverse Statenleden stelden dat de bestuurlijke verhoudingen tussen GS, Scherpenzeel en Barneveld gedurende het herindelingsproces zijn verslechterd. De komende tijd met worden geïnvesteerd om die verhoudingen te verbeteren. Ook het vertrouwen tussen bestuur en inwoners van Scherpenzeel en Barneveld moet worden hersteld. ‘Ik schaam mij diep voor alle inwoners van Gelderland en van Scherpenzeel’, stelde SGP’er Ruitenberg. ‘We hebben er geen goede vertoning van gemaakt. De herindelingskwestie is ontaard in een politiek gevecht.’