Reorganisatie rijksdienst

In een interview met André de Waal zie ik ineens mijn naam met een vraagteken opduiken, zonder dat mij geheel duidelijk is waar dat op slaat. De geïnterviewde begrijpt het echter kennelijk wel en stelt dat hij zou verwachten dat ik met hem in gesprek zou willen komen, maar dat hij bang is dat dat niet gebeurt. Een kleine opmerking hierover. Ik praat met tal van mensen, zowel mensen die ik zelf benader als mensen die eens met mij willen praten. Dus als de heer De Waal met mij wil praten, dan is een afspraak snel geregeld, ik zal hem daarover bellen. De vraag is echter of hij mij erg behulpzaam kan zijn. Ik heb niet de neiging daar op basis van het interview heel optimistisch over te zijn. Eerst even de positieve punten in zijn betoog, want die zijn er zeker.

Hij is sceptisch over reorganisaties (ik ook), hij benadrukt het belang van goede managers ( zeker) en hij noemt vijf factoren die voor het functioneren van organisaties van belang zijn. Ik denk dat geen zinnig mens aarzelingen heeft het belang van die factoren te erkennen, ze zijn in tal van varianten ook al door vele anderen benoemd. Het is verder natuurlijk een open deur om te adviseren dat een organisatie goed functioneert als er sprake is van zeer goede managers en zeer goede medewerkers die bovendien allen ook nog georiënteerd zijn op de lange termijn, open en actiegericht, en voortdurend bezig met verbetering. Dank je de koekoek, maar aan zo’n advies heb ik niet zoveel, het is het soort externe adviezen waarvan terecht wordt gesteld dat het rijk daarvan in het verleden te veel heeft gehad. Ook ben ik niet zo onder de indruk van zijn pleidooi om te streven naar een 9 of een 8,5 als rapportcijfer. Dat is net zoiets als een hardloper voor te houden dat hij vooral moet streven naar 9,7 seconden op de 100 meter. Dat lijkt inspirerend maar is het natuurlijk geheel niet.

Ik heb daarentegen behoefte aan mensen die gevoel hebben voor de context waarin de overheid haar werk moet doen, begrip voor de traagheid waarmee grote organisaties veranderen, voor de moeilijkheid om het presteren van overheden goed te beoordelen. Ik zoek mensen die de overheid kennen en die dus - anders dan De Waal - ook weten dat de Nederlandse Spoorwegen niet net zoiets is als Ikea maar een overheidsorganisatie. Ik heb behoefte aan mensen die niet als de zoveelste consultant leuke verhalen vertellen over hoe het beter moet, maar die kunnen laten zien dat ze dat ook in de praktijk zelf als verantwoordelijke manager hebben gedaan. En dat niet daar waar iedereen het kan (bijvoorbeeld als je uitstekende managers hebt en prima medewerkers), maar juist daar waar het echt moeilijk is, je managers moet vervangen en het moet doen met soms ook minder goede medewerkers, in een politiek turbulente omgeving met vaak tegenstrijdige en op de korte termijn gerichte politieke wensen. Dáár heb ik behoefte aan. Maar wie weet, als De Waal eens een keer komt praten, dan blijkt zijn theoretische benadering misschien toch wel interessant. Zoals gezegd: ik zal hem bellen.