Lokale problemen boeien jongeren niet

Bij zowel jong als oud ligt de opkomst bij gemeenteraadsverkiezingen altijd flink lager dan bij die voor Kamerverkiezingen, maar vooral jongeren laten in hun gemeente de stembus links liggen. De thema’s bij raadsverkiezingen spreken hen nauwelijks aan.

Minder vanzelfsprekend

Bij de raadsverkiezingen in 2018 lag de opkomst op 55 procent. De opkomst onder specifiek jongeren (18-35 jaar) lag dat jaar op 42 procent, zo blijkt uit het Lokaal Kiezersonderzoek 2018. Flink lager dus. ‘Het is voor jongeren minder vanzelfsprekend om te gaan stemmen en zeker voor de gemeenteraad. In de lokale politiek gaat het om thema’s die bij jongeren minder leven’, weet politicoloog Roderik Rekker (37), verbonden aan de Universiteit van Amsterdam.

Wereldburgers

‘Jongeren houden zich meer bezig met grote problemen, zoals het klimaat en racisme. Dat zijn thema’s die jongeren niet met lokale politiek associëren. ‘Daarnaast voelen jongeren zich meer wereldburgers dan ouderen en identificeren jongeren zich mede daardoor minder met de gemeente waarin ze wonen. Ze wonen vaak ook niet lang op dezelfde plek, omdat ze bijvoorbeeld nog studeren. Jongeren hebben minder met lokale politiek.’

Kloof

Zorgen over betrokkenheid van jongeren bij de politiek heeft Rekker echter niet. ‘De politieke desinteresse onder jongeren wordt overschat. Tussen de 18 en 25 jaar is de politieke betrokkenheid weliswaar wat lager dan onder ouderen, maar ze zijn overwegend goed geïnformeerd.’ Wel maakt hij zich zorgen over de betrokkenheid van praktisch opgeleide jongeren, die samen een groot deel van de jongeren­populatie uitmaken. ‘De kloof tussen jongeren met een universitaire opleiding en hbo-opleiding aan de ene kant en jongeren die op het mbo of het vmbo zitten, is echt heel groot. Ik vind dat er op het mbo en het vmbo meer burgerschapsonderwijs moet worden gegeven. Investeren in het onderwijs zie ik als structurele oplossing om die kloof te dichten.’

Eigentijdse thema’s

De jongeren die stemmen, stemmen vaak op nieuwe partijen, weet Rekker uit eigen onderzoek. ‘Nieuwe partijen snijden vaak nieuwe, eigentijdse thema’s aan. Het gaat om vraagstukken die jongeren bezighouden. Neem Volt die volop inzet op Europa en het klimaat.’ Maar ook JA21 en Bij1 zijn nieuwelingen die veel jongeren aanspreken, weet Rekker. ‘Het is een robuust verschijnsel dat nieuwe partijen het goed doen onder jongeren.’

Lees het hele artikel in Binnenlands Bestuur nummer 3, waarin ook twee jongeren aan het woord komen over hun initiatieven om leeftijdsgenoten aan te sporen toch vooral te gaan stemmen.