Excuses
Excusus aanbieden voor zaken waar je part noch deel aan hebt? Onzin, vindt Paul Lensink.
Karl was vijfentwintig, Duits, vol levenslust en niet bereid zich verantwoordelijk te voelen voor de wandaden van zijn voorouders, de nazi’ s. Met de eenvoudig redenering: ik heb geen joden vermoord en de holocaust kun je mij niet aanrekenen, smoorde hij iedere discussie hierover.
Ik leerde Karl kennen in Argentinië, waar we allebei in het kader van onze studie een half jaar waren gaan wonen. Zijn redenering knaagde aan mij, maar ik kon er weinig tegen inbrengen. Bovendien kon Karl goed bier drinken en gitaarspelen. Het onderwerp kwam niet vaak meer ter sprake, want de bandoneones speelden ‘Muchachita loca’ en wij hielden ons met veiliger onderwerpen bezig, zoals de Falklandoorlog (Tot onze grote hilariteit stonden langs de wegen allemaal reclameborden met de kreet: ‘Las Malvinas son argentinas!’).
Tegenwoordig, vijfentwintig jaar later, snap ik pas waarom Karl gelijk had. Namelijk om dezelfde reden waarom Mark Rutte geen excuses moet aanbieden over het gedrag van de Nederlandse regering in de Tweede Wereldoorlog. Die excuses zou hij dan ook namens mij aanbieden. En ik bied geen excuses aan voor daden waarbij ik op geen enkele manier betrokken ben.
Mark Rutte vertegenwoordigt het hele huidige Nederlandse volk, inclusief de na-oorlogse generaties en inclusief Surinamers, Antilianen, Marokkanen en andere nieuwe Nederlanders die niets met de Tweede Wereldoorlog te maken hebben gehad.
In de Nederlandse geschiedenis hebben veel gebeurtenissen plaatsgevonden die niet door de beugel konden, of verkeerd zijn aangepakt: de slavernij, politionele acties, de onafhankelijkheid van Suriname, en de wijze waarop de Nederlandse regering tijdens de Tweede Wereldoorlog heeft gereageerd op de Jodenvervolging, om er maar eens een paar te noemen.
We moeten accepteren dat de fouten zijn gemaakt en dat daar niets meer aan is te doen. Als de politici die toén aan de macht waren hun excuses er voor willen aanbieden, lijkt mij dat gepast. Maar een excuus van de huidige machthebbers, slaat als een tang op een varken.
Paul Lensink
Reacties: 8
U moet ingelogd zijn om een reactie te kunnen plaatsen.
Het maken van excuses zou mensen ertoe kunnen leiden om verhaal te halen bij jouw, omdat je daarmee verantwoordelijkheid erkent.
Tegelijkertijd kleeft aan 'ons' Nederlanders toch het imago dat door de eeuwen en jaren heen is opgebouwd, goed of slecht. Net als bij andere volkeren. Ik denk dat het goed is om onze eigen mening daarover te geven, ons expliciet af te zetten tegen de wandaden van onze eigen voorouders. Daarmee neem je namelijk wel je verantwoordelijkheid die je hebt als Nederlander. Ons wassen in onschuld is niet de oplossing, want daar ga je niet beter van ruiken.
Zie onderstaand artikel uit NRC next van 9 december 2011.
"Het heeft 64 jaar geduurd, maar de Staat der Nederlanden biedt vandaag excuses aan voor het bloedbad in Rawagede. In dat Indonesische dorp executeerden Nederlandse militairen rond 9 december 1947 honderden ongewapende mannen. Op de herdenking vandaag spreekt ambassadeur Tjeerd de Zwaan niet slechts spijt of verontschuldigingen uit, maar ‘unieke excuses’. Daarnaast krijgen negen nabestaanden ieder 20.000 euro."
De indruk ontstaat dat er verantwoording wordt gevraagd aan een generatie Nederlanders.
Dat blijkt ook uit een aantal reacties.
Maar er wordt rekenschap gevraagd aan de Nederlandse regering, aan de Nederlandse staat. Dus niet aan het Nederlandse volk. Dat zat in WO II gewoon in Nederland en niet in Londen, zoals de regering toen.
Los van de vraag of excuses op zijn plaats zijn, blijft het belangrijk dat de regering van een democratisch land zich rekenschap geeft en verantwoording aflegt van haar handelen.
En daarnaast ook leert van gemaakte fouten.
Als ik zie hoe er op dit moment van staatswege wordt omgegaan met asielzoekers, vraag ik mij af of de regering voldoende lerend vermogen toont.