Lijstduwer Paul Cliteur, rechtsgeleerde en filosoof

Na tien jaar lijstduwerschap voor de Partij voor de Dieren bij de Europese verkiezingen (2004-2014) is rechtsgeleerde en filosoof Paul Cliteur overgestapt naar Forum voor Democratie. De hoogleraar staat als lijstduwer op de kandidatenlijst van Thierry Baudets partij bij de Amsterdamse gemeenteraadsverkiezingen. Is het dier in 2018 opeens minder belangrijk dan de burger?

Met de gemeenteraadsverkiezingen in zicht maakt Binnenlands Bestuur een serie over bekende lijstduwers die door lokale partijen ingezet worden als stemmentrekkers. 

Paul Cliteur is humanist en liberaal en verbonden als hoogleraar Encyclopedie van de Rechtswetenschap aan de faculteit der rechtsgeleerdheid van de Universiteit Leiden. Hij staat vooral bekend als iemand die de verlichtingswaarden bepleit: vrijheid van meningsuiting, democratie, rechtsstaat, individualisme en de scheiding van religie en staat. Bestuurlijk maakte hij deel uit van de Teldersstichting, het wetenschappelijk bureau van de VVD, en was hij voorzitter van het Humanistisch Verbond. Vorige week kwam zijn nieuwe boek uit, dat hij samen schreef met Dirk Verhofstadt: In Naam van God: elke dag een aanslag.

Een prachtige partij, een prachtig programma
Voor Cliteur is zijn overstap naar Forum voor Democratie (FvD) een natuurlijke, vertelt hij. ‘Ik zou heel zwaarwegende redenen moeten hebben om me van Thierry Baudet te distantiëren. Hij heeft zijn boek “De aanval op de natiestaat” bij mij verdedigd als dissertatie en ook zes jaar bij ons gewerkt. Ik heb zijn ideeën langzaam zien uitkristalliseren tot een politieke partij. Ik vind Forum voor Democratie een prachtige partij, met een prachtig programma, ook lokaal. In geen tijden ben ik zó enthousiast geweest over de politiek.’

Theoterrorisme
‘Terecht staat in het verkiezingsprogramma van FvD dat wanneer religieuze waarden botsen met de Nederlandse wet de Nederlandse wet voorgaat. Dat is helaas allang niet meer vanzelfsprekend, er worden te veel concessies gedaan aan wat eigenlijk mensenrechten zijn. Denk aan de terugtred van de vrijheid van expressie onder druk van religieus radicalisme. Dat speelt zeker ook op lokaal niveau. In Amsterdam en andere grote steden valt enorm veel te doen, ook lokaal moet de Nederlandse democratie weer weerbaar worden. De afkeer van het eigene en de afkeer van de westerse cultuur zijn grote problemen, in het bijzonder wanneer die westerse samenlevingen worden uitgedaagd door het hedendaags theoterrorisme.’

Dierenstandpunten
Toch moet er een omslagpunt zijn geweest waarop Cliteur het burgerwelzijn belangrijker achtte dan dierenwelzijn. Een omslag van een linkse naar een rechtse partij ook nog. Is hij wellicht teleurgesteld in de Partij voor de Dieren? Cliteur: ‘Ik ben nog steeds enthousiast over de dierenpartij, maar niet omdat die partij “links” is. Dat is ze niet, dieren zijn niet links. De partij heeft standpunten die we ook bij Forum voor Democratie kunnen overnemen. Het is niet rechts of links om in te zien dat dieren levende wezens zijn met belangen en rechten. De waarheid is ook niet links of rechts.’

D66 antidemocratisch
‘Dat wij als menselijke dieren dierenrechten op grote schaal schenden, is niet zo moeilijk vast te stellen. Daar hoef je ook niet veel voor te onderzoeken, dat is een kwestie van ethische reflectie. Ik ben zelf erg beïnvloed door het werk van Peter Singer, die bekendstaat als links. En wat mij betreft is het ook links. Maar het is wel heel wat anders dan het nep-links waar je tegenwoordig mee geconfronteerd wordt.’ ‘In die zin hebben we eigenlijk geen links meer. Net zoals we ook geen D66 meer hebben, na het laatste referendumdebat. Wat we nu bij die partij zien, is niet meer het gedachtengoed van Hans van Mierlo en Loewies van der Laan. D66 is nu een antidemocratische partij geworden. Dat hoor ik overal om me heen, ook van D66-leden.’