Inkoop overheden regelmatig onprofessioneel
Inkopen in de publieke sector gebeurt niet overal even professioneel. Er zijn grote verschillen in professionaliteit tussen de ZBO's en de gemeenten.
Inkopen in de publieke sector gebeurt niet overal even professioneel. Er zijn grote verschillen in professionaliteit tussen de ZBO's en de gemeenten.
Gemeenten
NEVI, een vereniging voor inkoopprofessionals, concludeert dat uit het tweejaarlijkse onderzoek Best of Public Procurement. De Zelfstandige bestuursorganen komen naar voren als de meest professionele organisaties, met veelal een centrale inkooporganisatie. Rijksoverheid, provincies, waterschappen, onderwijs en zorg vormen samen de middenmoot. De gemeenten doen het niet zo goed.
Voorbereiding
In het onderzoek is gekeken naar de drie fasen van inkoop: de voorbereiding, de aanbesteding en de uitnutting. In de eerste fase gaat het vaak fout doordat de inkoper te laat bij het inkooptraject wordt betrokken. Dan raakt al snel uit zicht wat de 'klant' werkelijk wil. Volgens onderzoeker Hans Dussel, Senior Consultant Publiek at DPA Supply Chain, kan zich dat juist bij overheidsorganisaties wreken. "Omdat het vanwege de Eruopese aanbesteding zo procedureel gespeeld moet worden, herstelt zich dat niet, omdat er slechts één moment is om te bepalen of men elkaar wel goed heeft begrepen."
Contractbeheer
De aanbesteding zelf hebben de meeste overheden inmiddels wel onder de knie. Maar in de 'uitnuttingsfase'kan het weer misgaan. Dussel: "Bij sommige organisaties is het contractbeheer goed op orde. Daarmee zorgen ze dat de leverancier ook achteraf doet wat hij heeft beloofd. Maar bij de helft van de gemeenten beheert de inkoper geen contracten. Dan vliegt het geld vaak alsnog de deur uit." Dat is niet per se een kwestie van schaal bij die gemeenten, vindt Dussel. "Ook kleinere gemeenten zouden hier stappen kunnen maken." Voor de aanleg van wegen zijn er immers ook projectmanagers in dienst. Maar als het om facilitaire inkoop gaat is het contractbeheer vaak onvoldoende, ook als het om bijvoorbeeld ICT gaat.
Centralisatie
Over het algemeen is de inkoopprofessionaliteit wel iets toegenomen, stelt NEVI. De totaalscore steeg van een 6,1 in 2009 naar een 6,3 in 2011. Ook de vorige keer behaalden de ZBO's de hoogste score. De Rijksoverheid streeft in het kader van de Compacte Rijksdienst naar meer bundeling van inkoopactiviteiten. De ZBO's zijn daar met hun centrale inkooporganisaties het best op voorbereid, stelt Dussel. "Dat is toch de meest professionele benadering, net als in het bedrijfsleven."
Reacties: 4
U moet ingelogd zijn om een reactie te kunnen plaatsen.
.
NEVI richt zich echter op het uitvoeren van een proces dat op zichzelf geen enkele garantie biedt voor klanttevredenheid. De laatste zin van het kopje Voorbereiding geeft dit ook aan: als de inkoper later bij het traject betrokken raakt, heeft die geen moment om vast te stellen wat de klant wil en is er geen mogelijkheid meer voor herstel. Het is onbegrijpelijk dat je dat kunt vaststellen, zonder direct de noodzaak in te zien dat die mogelijkheid tot herstel gegarandeerd wordt in het proces.
Of de inkoop nu centraal of decentraal is geregeld, je moet je houden aan de spelregels. Elke medewerker die inkoopt moet nadenken over de W en H vragen voordat deze inkoopt. Het inkoopproces staat en valt met de mederwerkers die het moeten uitvoeren.
Het inhuren van adviesbureau, die mooi rapport maakt, en geld kost, verandert hier niets aan.