Zwitsers betalen hun gemeente met bitcoins

Een paspoort aan het loket afrekenen in bitcoins? In Zug is het vanaf 1 juli realiteit. De Zwitserse gemeente is vooralsnog de enige ter wereld die de virtuele munteenheid accepteert. Gaan Nederlandse gemeenten Zug navolgen?

Over de grens
In de rubriek Over de grens beschrijven we bijzondere ontwikkelingen in het buitenland op het gebied van ambtenaren en bestuur.

De stad Zug ligt in het hart van Zwitserland en is de hoofdstad van het gelijknamige kanton. Met 30 duizend inwoners is het een relatief kleine gemeente, tot nu toe vooral bekend vanwege haar lage lokale belastingen (de helft van het Zwitsers gemiddelde) en haar Kirschwasser.

Dat juist deze gemeente het voortouw neemt om de bitcoin als gemeentelijk betaalmiddel te accepteren, komt niet uit de lucht vallen. Zug telt zo’n vijftien finan cieeltechnologische bedrijven en heeft om die reden de bijnaam Crypto Valley. De betalingsmogelijkheid met bitcoins moet de ontwikkeling van de sector in de Zwitserse stad bevorderen.

‘We willen laten zien dat we openstaan voor nieuwe technologie door de bitcoin te gebruiken’, aldus burgemeester Dolfi Müller. Bij wijze van proef zal Zug de bitcoin vanaf 1 juli een half jaar invoeren. Inwoners van Zug die aan de gemeentelijke balie een nieuwe identiteitskaart komen ophalen, kunnen die afrekenen in bitcoins – een wereldwijde primeur.

Tijdens de proef is het maximale bitcoinbedrag per transactie 200 Zwitserse frank (zo’n 180 euro). Blijkt de proef een succes, dan wordt dat bedrag verhoogd. Ook zal dan de betaling met bitcoins worden uitgebreid naar andere delen van de openbare dienstverlening. Wie weet kan op termijn ook de ozb met bitcoins worden betaald.

Veilig
De gemeente Zug ziet de technologie van de bitcoin als veilig. Het grote voordeel is dat de transactiekosten bij betalingen omlaag worden gebracht, zo verwacht burgemeester Müller. Niet iedereen is er even enthousiast over. De lokale afdeling van de conservatieve SVP vraagt zich wat de wettelijke basis is van het besluit, en welke maatregelen de gemeente Zug heeft genomen om grote koersschommelingen van de bitcoin te voorkomen.

Amerikaanse belangstelling
Het Zwitserse Zug is niet de enige lokale overheid die aan de slag gaat met de bitcoin. De Amerikaanse staat New Hampshire onderzoekt momenteel de mogelijkheid om betalen met bitcoins in 2017 mogelijk te maken.

Wel ruilmiddel, maar nog geen geld
Het is in Nederland voor bedrijven mogelijk om zich te laten betalen in bitcoin, maar bitcoins worden niet gezien als geld. In Nederland hebben ze de status van ruilmiddel, zoals goud en zilver. De digitale munt wordt in een virtuele portemonnee bewaard. Deze is eigendom van de gebruiker, maar niet van een bank.

Volgens Lykle de Vries, adviseur op het gebied van moderne netwerk- en kenniseconomie en bitcoin-evangelist van het eerste uur, is het theoretisch mogelijk dat gemeenten in Nederland de bitcoin accepteren. Maar bij ‘theoretisch’ houdt het volgens hem wel op. ‘Er zijn diverse webwinkels in Nederland die bitcoins accepteren, dus je zou er op zich ook bij een gemeente mee kunnen betalen. Er zijn ook voorbeelden van gemeenten die een eigen lokale munt hanteren, waarmee je binnen de gemeente kan betalen. Dat is met de bitcoin ook mogelijk.’

Toch ziet de Vries dit nog niet snel gebeuren. Hij verwacht dat de gemeenten niet genoeg vertrouwen hebben in de munt. ‘Ik zou het zeker toejuichen, experimenteren zoals Zug getuigt van lef en nieuwsgierigheid. Het is bovendien een aanmoediging tot meer innovatie en experimenten met bitcoins, wat er toe zou kunnen leiden dat het normaler wordt om met bitcoins te betalen.’

Maar een gemeente die zelf een ‘bitcoin-portemonnee’ heeft om betalingen te verrichten en te ontvangen lijkt volgens De Vries op korte termijn uitgesloten. Wel zou een gemeente bitcoins als betaalmiddel kunnen accepteren en na betaling gelijk omzetten in een wettig betaalmiddel.