‘Ik ben meer bestuurder dan directeur’

Hans Martijn Ostendorp was burgemeester van Bunnik en is dat nu van Buren. In de tussentijd was de superboer directeur van zijn club De Graafschap. ‘Ik ben ongelofelijk blij dat ik het heb gedaan, maar ik was ook blij dat het erop zat.’

Een droom is uitgekomen: Hans Martijn Ostendorp uit Dinxperlo is directeur van De Graafschap. Hij is er voor in 2017 van Bunnik, waarvan hij het burgemeesterschap heeft opgegeven, naar Doetinchem verhuisd. Vanuit zijn nieuwe huis kan hij de lichtmasten op De Vijverberg zien. Het eerste seizoen promoveert De Graafschap meteen naar de eredivisie, het tweede seizoen degraderen ze. In het voorjaar van 2020 staan ze op het punt om weer te promoveren. En wat er dan gebeurt? ‘Ik kan daar nog zó boos om worden.’ De KNVB breekt de competities af. Corona is in het land. Cambuur en De Graafschap blijven in de eerste divisie.

De directeur van De Graafschap is ‘woedend, verbijsterd en ontgoocheld’. ‘De stoom kwam uit mijn oren’, zegt Ostendorp (53) drie jaar later. Je ziet het op de onbetaalbare foto’s die zijn geschoten van hem en directeur betaald voetbal van de KNVB Gudde voor de rechtbank in Utrecht. Want De Graafschap en Cambuur pikken het niet. En al die tijd denk je: Hans Martijn, doe nou toch rustig, straks ontplof je. Je wint die zaak toch niet. Begrijpt hij dat? ‘Ja, nou, nee eigenlijk’, lacht hij. ‘Ik was directeur van míjn club, hé? Iedereen bij de KNVB zegt tegen je: “Maak je geen zorgen, we gaan degraderen en we gaan promoveren”, en dan zegt Gudde een dag later in een vergadering dat het niet doorgaat. Met één pennenstreek zie je 1,5 miljoen euro verdwijnen. Alles aan rechtvaardigheid ontplofte in me. Vergeet niet: je bent als directeur veel meer betrokken bij de organisatie van een voetbalclub dan als burgemeester bij een gemeente. Er is zoveel passie. Niemand komt aan mijn club.’

Enfin, de rechter geeft de KNVB gelijk. Zuur dat Cambuur en De Graafschap door het besluit van de KNVB worden geraakt, maar het besluit was niet onredelijk. ‘Daar kon ik vrede mee hebben, vooral omdat de rechter ook zei dat de KNVB er een puinhoop van had gemaakt’, zegt Ostendorp. De Friezen en de superboeren blijven gewoon in de eerste divisie. Ostendorp pakt de draad weer op – geholpen met een douceurtje van 370.000 euro van de KNVB – en een jaar later maakt De Graafschap wederom kans op promotie. Het kan eigenlijk niet misgaan. Maar De Graafschap speelt op 12 mei 2021 in een lege Vijverberg 0-0 tegen Helmond Sport en promoveert daardoor niet. ‘All in the game’, denkt een mistroostige Ostendorp. ‘Als je niet tegen je verlies kunt, moet je geen supporter worden van De Graafschap.’ Alleen: niet iedereen denkt er zo over. ‘s Nachts breken in de buurt van het stadion ‘corona-achtige’ rellen uit. ‘Toen dacht ik: wil ik dit nog wel?’

Erkenning

Na beraad met de buurt, de burgemeester en de politie besluit de directeur bij De Graafschap te blijven. ‘Want als ik er al niet meer in geloof, wie dan wel? De buurt kwam naar mij toe. Ze zeiden: “Hans Martijn, dat waren niet jouw supporters”. En dat was ook zo.’ Hij was, ís, zelf supporter en hij kent zijn Achterhoekse pappenheimers door en door. Ostendorp: ‘Zo’n directeur zocht De Graafschap ook. Er zaten te weinig mensen op de tribune, het ging commercieel minder, de verhoudingen waren niet goed. De raad van commissarissen zocht een burgemeester van de club. Iemand die alle geledingen binnen de club bij elkaar kon brengen. Ik heb bij De Graafschap gedaan wat ik als burgemeester ook deed: iedereen erkenning en aandacht geven. We kijken op de Spinnekop, op de Roodbergen, de Groenendaal of de Vijverbergtribune allemaal met een ander perspectief naar de club, maar wat ons bindt, is onvoorwaardelijke liefde voor De Graafschap.’

Daarom, denkt Hans Martijn Ostendorp (voor de supporters HMO), is hij ook nooit het mikpunt geweest van agressie. ‘Natuurlijk waren de supporters weleens boos óp mij, maar niet óm mij. Als mensen ervaren dat je op een andere manier dezelfde liefde hebt, dan ben je een van hen en kun je makkelijker een organisatie leiden. Dat heb ik ook ervaren als burgemeester. Ik heb ook altijd zélf gesproken met de fanatieke kern. Ik zal ze nooit helemaal begrijpen, maar ik begrijp wel hun belevingswereld. Ik weet nog: we mochten in coronatijd een derde van het stadion vullen. De harde kern zei: we komen allemaal of we komen niet. Ze kwamen in optocht naar het stadion. Ik heb ze verteld dat we die inkomsten hard nodig hadden.

Dat snapten ze wel. We hebben het clublied gezongen, waarna ze een bord met daarop “We doen het samen of we doen het niet” aan de muur van het stadion hebben genageld. Dat bord hangt er nog. Het is hún stadion, hé? Een journalist van Omroep Gelderland schreef vervolgens dat ik bang voor de harde kern was. Onzin. Ik heb stadionverboden uitgedeeld aan leden van de harde kern, maar niet omdat ze hun mening geven. Daarin zit denk ik mijn burgemeesterschap. Je moet het gevoel van iedereen erkennen. Zo hou je de boel bij elkaar.’

Op de koffie

Lang niet iedereen overigens begrijpt in het begin waarom uitgerekend een burgemeester directeur van De Graafschap moest worden. Ostendorp: ‘Wat weet die nou van zakendoen? Van de jeugdopleiding? Dat begrijp ik ook nog wel, maar die argwaan was snel over. Ik heb een commerciële achtergrond. Zoveel burgemeesters zijn er niet die in het bedrijfsleven hebben gezeten. Ik spreek de taal van een ondernemer. Voordeel was ook dat ik als burgemeester van Bunnik nooit onder stoelen en banken had gestoken dat ik een superboer ben. Ik heb ook scheidsrechters uitgescholden. Ik reed voor iedere thuiswedstrijd als een speer naar de Vijverberg.’

Maar alleen een ondernemer aan het roer, zelfs één met hart voor de club, was niet goed geweest voor De Graafschap, aldus Ostendorp. ‘De relatie met de overheid was niet goed. Ik had het geluk dat ik de nummers van de burgemeesters en wethouders in de regio in mijn telefoon had. Ik spreek de taal van de supporters, én die van de bestuurders. Ik ging vrij snel bij ze op de koffie. Dat gebeurde daarvoor niet. Ik zei: “Wat kan De Graafschap voor jou betekenen?” Daarvoor was het: “Wat gaan jullie betekenen voor De Graafschap?” Het besef is gaan leven dat De Graafschap een boegbeeld is van de Achterhoek. Daarom ben ik ook zo blij met de laatste klus die we met elkaar hebben geklaard, de campagne voor de regio op het shirt van mijn club: onverwachtehoek.nl. Dat is de ultieme verbintenis tussen de regio en de club. Die campagne wordt betaald door ondernemers, gemeenten, het ziekenhuis en andere partijen.’

Ostendorp weet in de loop van 2022 dat hij zijn uiterste houdbaarheidsdatum op De Vijverberg heeft bereikt. Tijd om te vertrekken. ‘Ik ben ongelofelijk blij dat ik het heb gedaan, maar ik was ook blij dat het erop zat. Want wat ik wel merkte: ik ben meer bestuurder dan directeur. Ik vind het helemaal niet zo leuk om een organisatie neer te zetten. Ik ben daar niet goed in. Daarom voel ik mij ook zo op mijn plek bij een gemeente, waar de secretaris de organisatie aanstuurt en ik als burgemeester de verbinding maak met de bevolking. Waarvoor ik door De Graafschap was ingehuurd en wat ik goed kan, dat stond als een huis. De club verbindt en is sociaal-maatschappelijk verankerd in de regio, de jeugdopleiding floreert en de commercie is op orde. Ik zou mij nu meer moeten gaan bezighouden met de uitvoering. Dat moet je de club en mij niet aandoen.’

Menselijke maat

Het werk is gedaan bij De Graafschap, maar wat nu? Ostendorp: ‘Voordat ik naar De Graafschap vertrok, zei ik al dat ik mij kon voorstellen dat ik zou terugkeren als burgemeester. Het burgemeesterschap is zó fantastisch. Ik vertrok ook alleen maar uit Bunnik omdat ik bij De Graafschap mijn droom kon leven. Een paar maanden na de rellen in Doetinchem was ik met mijn vrouw Linda in een etablisement op de prachtige Markt van Beusichem. Het was hartje zomer. We reden naar huis en ik zei tegen haar: “Er zit hier een waarnemend burgemeester, deze gemeente komt een keer vacant.” Geef mij  maar een plattelandsgemeente, met veel kernen en karakter. En een gemeente waarin je de menselijke maat nog kunt hanteren. Ik ben niet op zoek naar groot, naar erkenning voor mijzelf. En bereisbaar vanuit de Achterhoek, waardoor we naar mijn schoonouders en mijn moeder kunnen voor onze zorgtaken.’

Eind september 2022 staat de burgemeestersvacature in Buren (27.000 inwoners) in de Staatscourant. Ostendorp solliciteert. Waarom niet gewacht op een vacature in de Achterhoek? ‘Ik zal altijd in alles wat ik ben een Achterhoeker blijven, maar ik ben niet met de Achterhoek getrouwd. Nadat we in Beusichem waren geweest, ben ik later nog een dag door de gemeente gaan rijden. Helemaal voor mij. En ik weet zeker: als ik laat zien dat ik burgemeester van iedereen wil zijn, dan krijg ik hier net zo’n warme band met de mensen als in Bunnik.’ Hij gaat op gesprek. ‘Het contact met de vertrouwenscommissie was heel natuurlijk en ontspannen.’ Dan weet je het wel. Hij komt bij de laatste twee. De voorzitter van de Burense vertrouwenscommissie gaat ‘s avonds op 17 januari sowieso bellen.

Ostendorp: ‘Dan zit je ‘s middags met de raad van commissarissen te praten over de toekomst van De Graafschap, en je weet: wellicht zonder mij. Dat voelde als verraad.’ Inderdaad, zonder hem. Of-ie naar Buren wil komen, want de gemeenteraad heeft unaniem voor hém gekozen. ‘Ik ben met mijn vrouw in de auto gesprongen en we zijn naar Buren gereden. En dan zul je zien dat je de voorzitter van de raad van commissarissen niet kunt bereiken. Ik heb het moeten doen met een appje, heel vervelend. Ze hebben het mij niet kwalijk genomen hoor. Ik ben de eerste directeur in zeventig jaar die door de voordeur is vertrokken’, lacht Ostendorp. ‘Ik ga ook weer naar de thuiswedstrijden. Dat wilde ik eerst niet doen, want dan ben je toch weer de directeur en je wilt ook niemand voor de voeten lopen, maar om nou op de televisie te zien wat je honderd meter verderop in het echt kunt beleven?’