'Opheffen strafrechtelijke immuniteit slecht plan'
Het initiatiefwetvoorstel voor de opheffing van strafrechtelijke immuniteit levert flinke bezwaren op. Hoogleraar staats- en bestuursrecht Douwe Jan Elzinga vreest voor de claims tegen bestuurders. De VNG waarschuwde eerder al voor verkramping binnen de overheid.
Het initiatiefwetvoorstel voor de opheffing van strafrechtelijke immuniteit levert flinke bezwaren op. Hoogleraar staats- en bestuursrecht Douwe Jan Elzinga vreest voor de claims tegen bestuurders. De VNG waarschuwde eerder al voor verkramping binnen de overheid.
Gemeenten voor de strafrechter
Het Initiatiefwetsvoorstel opheffing strafrechtelijke immuniteit, dat dinsdag in de Eerste Kamer behandeld wordt, kan ervoor zorgen dat er voor gemeenten een einde komt aan de strafrechtelijke immuniteit voor de uitvoering van exclusieve bestuurstaken. Dat houdt in dat ieder optreden van de overheid straks aan de strafrechter kan worden onderworpen. Het voorstel is afkomstig van Tweede Kamerleden Recourt (PvdA), Oskam (CDA) en Segers (ChristenUnie). Elzinga acht de kans dat het voorstel wordt aangenomen aanzienlijk. In de Tweede Kamer is het met een meerderheid aangenomen.
Sluis van claims geopend
Zelf is Elzinga echter een uitgesproken tegenstander, zo meldt hij desgevraagd aan Binnenlands Bestuur. 'Het is een slecht plan. Met deze wet wordt de sluis voor claims tegen bestuurders en overheden geopend, als deze wet er door komt zal er een hoop 'advocatengedoe' ontstaan. Overheden zullen er flink van langs krijgen met huizenhoge claims. En waarom eigenlijk? Ik ben van mening dat het politieke bestel zelf correctie moet toepassen, zoiets is geen taak voor de rechter.'
Primaire reactie betrokkenen
De overheid zal altijd fouten blijven maken, vermoedt Elzinga. 'Waar gehakt wordt vallen spaanders.' De hoogleraar vreest dat er bij incidenten zoals de vuurwerkramp in Enschede of de Cafébrand in Volendam, er voortaan een primaire reactie komt van betrokkenen waardoor bestuurders snel voor de strafrechter komen. 'In zo’n situatie loopt alles door elkaar heen. Ik zie liever dat deze zaken in een politieke sfeer vanuit de voorkant worden afgehandeld. Kortom, we moeten hier niet aan beginnen.'
VNG principieel tegen
De VNG uitte in september via een brief aan de Senaat eerder al bezwaar tegen het voorstel en ontraadt het de Senaat. Er zijn volgens de VNG al mogelijkheden om decentrale overheden strafrechtelijk te vervolgen. De huidige immuniteit is er alleen voor exclusieve bestuurstaken. Dat kan volgens de VNG beter zo blijven, omdat die niet gelijkgesteld kunnen worden met burgers en bedrijven. 'De overheid voert haar taken uit ter behartiging van het algemeen belang. Dit wordt niet van burgers en bedrijven gevraagd. Bij opheffing van strafrechtelijke immuniteit voor deze exclusieve bestuurstaken wordt voorbij gegaan aan de bijzondere aard van deze taken en dus aan de bijzondere positie van de overheid.'
Verkramping van overheidsorganisaties
VNG waarschuwt onder meer voor verkramping van de organisatie binnen de overheid. ‘De immuniteit opheffen kan ten koste gaan van de effectiviteit van het overheidshandelen. In een tijd waarin juist om een flexibele overheid wordt gevraagd die iedereen de ruimte geeft.’ De argumenten van de indieners vindt VNG niet overtuigend. ‘Wij zien niet het nut en de noodzaak voor verdere verruiming van strafrechtelijke aansprakelijkheid van de overheid. Maatschappelijke normbevestiging en de voorbeeldfunctie van de overheid wegen onvoldoende zwaar om op deze wijze een inbreuk te maken op de bijzondere positie van de overheid.’
Reacties: 14
U moet ingelogd zijn om een reactie te kunnen plaatsen.
Overigens TTIP veroorzaakt nog veel meer en nog veel hogere claims tegen de overheid.
Dat kan alleen maar de belastingbetaler zijn.
Als dit doorgaat, is het een speelveld voor de advocatuur
die zijn weerga niet kent. Kortom niet doen.
Mij lijkt het niet dat het strafrecht de juiste plek is om claims neer te leggen. Je kan je tenslotte als benadeelde partij hooguit met een claim in de strafzaak voegen (iets wat niet altijd raadzaam is).
Het klinkt lekker dat strafrechtelijke vervolging van lagere overheid de deur naar een walhalla voor advocaten open zet. Maar dit is volstrekte onzin: strafrecht gaat tussen verdachte en overheid. Dat heeft niets met "claims" te maken.
Claimen kan daarnaast al volop via het bestuursrecht en het civiele recht, het strafrecht voegt daar weinig toe.
De stelling dat de kans van vervolging het bestuur zal verlammen is eveens onzin. Gewone bedrijven worden ook niet verlamd door mogelijke strafvervolging bij criminele handelingen.
Er is geen enkele reden verschil te maken behalve de gezochte theoretische reden dat de overheid zichzelf niet kan straffen.
Leg een burger maar eens uit waarom de reinigingsdienst straffeloos chemisch afval zou mogen dumpen.
Het is het wel bijzonder dat het Rijk, een provincie, een gemeente, op grond van een taak die ze van rechtswege toegewezen heeft gekregen (en er dus niet om gevraagd heeft; ik geef toe het Rijk bedeelt zichzelf taken toe), strafrechtelijke vervolgd kan worden, omdat ze iets heeft gedaan, nagelaten of, gedoogd. Er wordt tegenwoordig zoveel op het bordje van een overheidsorganisatie gelegd, dat er een gerede kans is dat er fouten worden gemaakt, zeker als die takenverdeling ook nog met bezuiniging gepaard gaat. In het bedrijfsleven is het in zoverre natuurlijk anders, dat die er zelf voor kiezen wat ze willen doen of laten. Of willen we weigerachtige overheidslichamen krijgen?
Voorbeeld de gemeente Delft. Daar heeft Grashoff met zijn grootheidswaanzin geregeerd. Om een paar zaken te noemen die de burger veel geld kosten: het invoeren van de parkeervergunning in de woonwijken; het doordrukken tegen beter weten in van de nieuwbouw van het station en de spoortunnel. De financiële gevolgen voor de inwoners van Delft zijn desastreus en gaan ze nog jarenlang voelen.
Het zou goed zijn wanneer zo'n "bestuurder" persoonlijk voor zijn falende beleid strafrechtelijk wordt aangepakt. Nee in Nederland ga je dan gewoon door. Je wordt voorzitter van Groen Links en gaat gewoon door in je hoogmoedswaanzin.
De eerste trekjes zie je al in het zagen aan de poten van de fractievoorzitter in de tweede kamer Jesse Klaver.
Stoppen dus zulke figuren.