Ontslagen Bolhuis zint op schadeclaim

Toen CDA’er Alex Bolhuis voorjaar 2007 in het geweer kwam tegen het Koninklijk Besluit om hem eervol ontslag te verlenen, was het niet de Kroon, maar minister Ter Horst van Binnenlandse Zaken die zijn bezwaarschrift ongegrond verklaarde. In een door Bolhuis aangespannen vervolgprocedure ging de rechtbank in Zutphen, een jaar later, voorbij aan deze juridische tekortkoming.

Op instigatie van de Centrale Raad van Beroep heeft de koningin op 24 oktober 2009 alsnog een machtiging verstrekt. Maar volgens Bolhuis’ advocaat Frans Kobossen is dit te laat: de belangen van zijn cliënt zouden zozeer zijn geschaad dat niet kan worden volstaan met ‘de enkele reparatie van het bevoegdheidsgebrek aan de beslissing na bezwaar’.

In een toelichting laat Kobossen weten dat Bolhuis er niet op uit is om het burgemeesterschap van Raalte op te eisen. De ex-burgemeester hoopt dat uiteindelijk wordt vastgesteld dat de grondslag voor zijn ontslag niet deugt. Dit zou hem de mogelijkheid bieden om bij Binnenlandse Zaken een schadeclaim in te dienen. ‘Dan is de minister schadeplichtig. Wachtgeld volstaat dan niet’, aldus Kobossen.

De ontbrekende handtekening van Beatrix is volgens Bolhuis niet de enige procedurele fout rondom zijn ontslag. De kritiek richt zich eveneens op de Overijssels commissaris van de koningin Geert Jansen. De commissaris heeft niet afdoende onderzocht of de vertrouwensbreuk met de gemeenteraad kon worden gelijmd, betoogde advocaat Kobossen vorige week voor de Centrale Raad van Beroep in Utrecht.

Volgens Kobossen heeft Jansen de mogelijkheid voor Bolhuis om in zijn functie terug te keren ‘direct geblokkeerd’ door al na een paar weken een waarnemer te benoemen. Tijdens de in de Gemeentewet voorgeschreven afkoelingsperiode van twee weken, heeft Jansen volgens de advocaat niet geprobeerd om partijen bij elkaar te brengen: ‘De wetgever staat in dit proces een actieve rol van de commissaris van de koningin voor ogen: enerzijds moeten de achtergronden van het conflict in kaart worden gebracht, en anderzijds moet onderzocht worden of herstel van het vertrouwen nog mogelijk is. Deze rol heeft de commissaris in het geval van Bolhuis bij lange na niet vervuld.’

Volgens Kobossen heeft Jansen de dag nadat de raad het vertouwen in Bolhuis had opgezegd, geconcludeerd dat ‘er geen weg terug meer mogelijk was’. Dit leidde uiteindelijk tot een advies van de commissaris aan de minister om de burgemeester te ontslaan. Door de wettelijke procedures niet te volgen, is de rechtspositie van zijn cliënt volgens Kobossen ‘ernstig aangetast’.

Hierbij komt nog dat de gemeenteraad nooit een formele aanbeveling tot ontslag heeft vastgesteld, zei de advocaat vorige week in Utrecht. De kans bestaat nu, dat de Centrale Raad door het aanvankelijk ontbreken van Beatrix’ handtekening zowel de beslissing op bezwaar, als de uitspraak van de rechtbank in Zutphen zal vernietigen. Vervolgens is de cruciale vraag of de Raad wel de rechtsgevolgen in stand laat. Als dit niet het geval is, kan Bolhuis verder procederen.

Volgens landsadvocaat Eric Daalder zou het ‘uit een oogpunt van finale geschilbeslechting buitengewoon ineffectief zijn’ om de Kroon opnieuw te laten beslissen over het bezwaarschrift van Bolhuis. Bovendien zal de uitkomst volgens hem hetzelfde zijn.

Daalder stelt dat het ontslag van Bolhuis op zorgvuldige wijze is afgewikkeld en dat ‘overduidelijk’ is dat de raad hem niet terugwilde als burgemeester. Volgens de landsadvocaat stond ‘voor iedereen’ vast dat een terugkeer in Raalte niet mogelijk was. ‘Een standpunt dat door Bolhuis zelf ook werd onderschreven.’ Daalder: ‘Onder deze omstandigheden kon de minister in alle redelijkheid oordelen dat er sprake was van zodanig verstoorde verhoudingen dat het ontslag van Bolhuis onvermijdelijk was.’

De uitspraak van de Centrale Raad van Beroep komt over ongeveer twee maanden.

Feiten ontslag burgemeester
In augustus 2006 zegt de gemeenteraad van het Overijsselse Raalte unaniem het vertrouwen in CDA’er Alex Bolhuis op. Aanleiding is een reeks berichten die, onder gefingeerde naam, via het privé-computernetwerk van de burgemeester op internet is geplaatst. In een van de gewraakte berichten worden raadsleden omschreven als ‘kleine kinderen’ die ‘stomme vragen’ stellen. In een ander wordt gepleit voor aanschaf van een dienstwoning voor de burgemeester door de gemeente. Bolhuis heeft altijd ontkend dat hijzelf of zijn echtgenote de berichten heeft geschreven. Hij zegt te weten wie de schuldige is, maar wil de identiteit van deze persoon niet bekendmaken. Per 1 april 2007 wordt Bolhuis bij Koninklijk Besluit formeel ontslagen. De burgemeester gaat tegen zijn ontslag in beroep, maar wordt in mei 2008 door de bestuursrechter in Zutphen in het ongelijk gesteld. Bijna twee jaar later buigt de Centrale Raad van Beroep in Utrecht zich erover.