Justitie betaalt ´met grote tegenzin´ geld aan Wob-misbruikers
Het Openbaar Ministerie heeft in het verleden ‘met grote tegenzin’ forse bedragen aan dwangsommen uitgekeerd aan Wob-misbruikers
Het Openbaar Ministerie heeft in het verleden ‘met grote tegenzin’ forse bedragen aan dwangsommen uitgekeerd aan misbruikers van de Wet openbaarheid van bestuur (Wob). Dat zegt het Parket Centrale Verwerking Openbaar Ministerie (CVOM) in een reactie op een recente uitspraak van de Raad van State (RvS).
Repeat players
Daaruit blijkt dat het ministerie van Veiligheid en Justitie sinds 2012 voor ruim 290.000 euro aan dwangsommen en proceskosten heeft uitgekeerd aan één rechtsbijstandverlener. Net als veel andere overheidsorganisaties heeft het OM te maken met mensen die de Wob gebruiken om dwangsommen en proceskostenvergoedingen op te strijken. ‘Deze Wob’ers zijn door rechters repeat players genoemd, afgeleid van het grote aantal verzoeken dat ze indienen. In sommige gevallen gaat het om honderden per jaar’, aldus een woordvoerder van het CVOM.
Misbruik
Justitie heeft volgens hem in het verleden dus met grote tegenzin forse bedragen uitgekeerd aan Wob-misbruikers. ‘Daartoe waren wij wettelijk verplicht. In die tijd ontbrak jurisprudentie over hoe om te gaan met repeat players die steeds de grenzen van de wet opzoeken. Wij hebben met het voeren van vele procedures er alles aan gedaan het misbruik aan te pakken en rechter van het misbruik te overtuigen.’
Bijna drie ton
Maar dat lukte vaak niet en zo kon het gebeuren dat een rechtsbijstandverlener bijna drie ton aan vergoedingen uitgekeerd kreeg. Dat deed hij door in een paar jaar tijd honderden administratief beroepschriften, Wob-verzoeken, ingebrekestellingen en overige correspondentie bij het ministerie van Veiligheid en Justitie in te dienen.
Kwade trouw
Volgens de RvS bestaat er geen twijfel over dat de rechtsbijstandverlener uit is op geld. Zijn ‘handelwijze kan niet anders worden begrepen dan bedoeld om de besluitvorming van de minister te vertragen zodat deze een dwangsom verbeurt en om proceskostenvergoedingen te verkrijgen’. Dat de rechtsbijstandverlener zijn bevoegdheid om proceskostenvergoedingen en dwangsommen gebruikt om geld van de overheid te incasseren, geeft volgens de bestuursrechter blijk van ‘kwade trouw’. ‘Derhalve heeft hij misbruik gemaakt van een wettelijke bevoegdheid.’
Uitwassen bestrijden
De woordvoerder van het OM wijst erop dat er inmiddels veel jurisprudentie is ‘waarin discutabele werkwijzen én bepaalde vormen van misbruik niet meer gehonoreerd worden’. Justitie zal volgens hem procedures blijven voeren om ‘uitwassen te bestrijden’. Het ministerie van Binnenlandse Zaken schat de jaarlijkse kosten van het misbruik tussen de 8 en 14 miljoen euro – inclusief de tijd ambtenaren die kwijt zijn aan het behandelen van Wob-verzoeken.
Wetsvoorstel
Er wordt al geruime tijd gesproken over aanpassing van de Wob. Minister Plasterk (PvdA) van Binnenlandse Zaken wilde de wet loskoppelen van de Wet dwangsom, maar een besluit daarover werd afgelopen zomer uitgesteld. De Tweede Kamer wil een alternatief wetsvoorstel voor de Wob een kans geven, de Wet open overheid (Woo). Initiatiefnemers D66 en GroenLinks proberen een meerderheid voor hun voorstel te krijgen.
Reacties: 17
U moet ingelogd zijn om een reactie te kunnen plaatsen.
@JanVan, oprecht een prachtige oplossing. Storten in een soort fonds voor het algemeen nut. Moeilijk om te bepalen waar dat dan heen moet, maar wel erg goed idee.
Maar de overheid dient gecontroleerd te worden en is er voor de burger. Als de overheid zijn zaken op orde heeft is dat ook niet nodig!
Niet aan het WOB tornen!
De teneur is wél duidelijk dat Justitie de schuld zoveel mogelijk bij anderen wil leggen (waar kennen we dat ook alweer van?).
De oplossing is simpel : houd je aan de *wettelijke* termijnen en communicatie. Dat gemeenten niet zo snugger zijn is tot daar aan toe, maar juist van Justitie mag je correct optreden verwachten.
Ja, en dan?
De WOB is een belangrijk instrument voor de burger. Hiermee kan hij zich gericht laten informeren en zonodig misstanden laten corrigeren. Alhoewel hij bij de afhandeling afhankelijk is van de "welwillendheid" van een belanghebbende partij. (Vaak nagenoeg zwarte pagina's, of verwijzingen naar de doolhof via"is reeds openbaar beschikbaar").
Het zou Justitie passen een toontje lager te zingen. Het zou hen bovendien passen verzoeken gewoon tijdig af te handelen. En het zou hun passen de burgers te informeren waarom bepaalde WOB-verzoeken niet of in ieder geval te laat worden afgehandeld onder acceptatie van het betalen van een dwangsom.
En nog iets. Als iemand onterecht een WOB-verzoek indient, vervolg hem dan.
Ga niet zeuren over een wetswijziging, omdat het werk bemoeilijkt wordt. Het leven van burgers wordt met elke regel en elke wet verder bemoeilijkt.
Aan wettelijke indieningstermijnen voor rechtzoekenden (doorgaans leken) wordt pijnlijk nauwkeurig de hand gehouden, resp. "niet ontvankelijk" bij minimale overschrijding termijn(=weg herstelrecht e.d.).
Echter de uitvoerders deden chronisch aan hun termijn overschrijdingen, vandaar dat de wetgever heeft moeten ingrijpen met dwangsommen.
Dus de uitvoerders en niet de rechtzoekenden hebben het e.e.a. veroorzaakt (uit onwil e/o onkunde??)