Niets zo menselijk als fouten maken
Besluitvorming wil weleens fout gaan. Ondanks dat het allemaal toch zo goed was bedoeld, zijn er toch onbedoelde en negatieve gevolgen. Het boek De Mens: Een kleine geschiedenis van onze allergrootste fuck-ups steekt de besluitvormers die dit overkomt een hart onder de riem. U bent niet de enige. Op humoristische wijze bespreekt Tom Phillips de ernstigste menselijke missers in de geschiedenis. Van de eerste mensaap die leerde lopen op twee benen en gelijk uit de boom viel, tot Midgley’s uitvindingen van cfk’s en lood in de benzine.
Hart onder riem besluitvormers
Op luchtige wijze gaat dit boek in op milieuproblemen, oorlog, slecht leiderschap en de neveneffecten van democratie die ontstaan vanuit goedbedoelde maar uiteindelijk slecht uitwerkende menselijke beslissingen. Het boek vertelt dat wij mensen het hebben verpest vanwege bekende redenen zoals groepsdenken, tragedy of the commons, trots, vooroordelen, het weigeren zaken te doordenken, dommigheid en vooral een schrijnend gebrek aan bescheidenheid.
Ernstige missers gaan van het verleggen van rivieren in Rusland waardoor het Aralmeer vrijwel is opgedroogd, tot oorlogen die verloren gingen zonder dat er zelfs maar een tegenstander in de buurt was, en Ludwig van Beieren die zijn land financieel aan de afgrond bracht door een veelheid aan sprookjeskastelen te gaan bouwen.
Een ander voorbeeld betreft het beleid van Mao die als onderdeel van zijn zogenoemde vierplagenbeleid een miljard mussen liet uitroeien. De reden was dat ze een (klein) deel van het graan opaten. Vergeten werd dat die mussen ook de natuurlijke vijand van sprinkhanen waren, die door het beleid vrij spel kregen en een veel groter deel van de oogst oppeuzelden. Ik heb het boek twee keer gelezen. Een keer in het oorspronkelijke Engels en in de Nederlandse vertaling. Hoewel de Nederlandse vertaling nog steeds zeer de moeite waard is, raad ik toch iedereen aan het origineel te lezen. De stijl is ironischer, waar de Nederlandse versie zwaarmoediger maakt.
Waarom zo’n populair-wetenschappelijk boek de moeite waard is? Omdat het de lezer vermaakt met de prachtige voorbeelden, omdat het in een avond of twee uit te lezen is, en omdat het aangeeft dat het maken van fouten menselijk is. Dat het door de gehele geschiedenis heen voorkomt.
Als u als bestuurder of beleidsmaker een foute beslissing neemt, als de kosten van een project de pan uit rijzen, als een groot project dat u heeft doorgezet al bij voorbaat tot mislukken is gedoemd – weet dan dat u niet de eerste bent die dat overkomt.
Citaat uit het boek ‘Zodra wij ergens neerstrijken, holt de buurt achteruit’
De mens: een kleine geschiedenis van onze allergrootste fuck-ups door Tom Phillips. Uitg. Thomas Rap, 2019, 368 pagina’s, 22,50 euro
Plaats als eerste een reactie
U moet ingelogd zijn om een reactie te kunnen plaatsen.