Niet-gekozen president

De tweede is niet door kiezers gekozen, maar bijvoorbeeld door een staatsgreep aan de macht gekomen. Zijn positie begint en eindigt wankel. De derde is door niemand gekozen, maar door 27 collega-regeringsleiders in een onderonsje op zijn post gezet. Zo’n president heeft het gezag van een vuurvliegje. Vorige week heeft Europa de arme Belg Herman Van Rompuy tot zo’n ongekozen president verheven. Nu mag hij bij Obama en bij Medvedev aanschikken.

Maar die hoeven hem niet serieus te nemen, want hij doet er niet toe. De verkiezing tot voorzitter van de Europese regeringsleiders is zo ongeveer de minst democratische die de wereld kent. Vandaar dat elke staatsman die het dolgraag worden wil dagen-, weken-, maandenlang moet roepen dat hij geen, horen jullie me goed, gééééén kandidaat is. Ondertussen stuurt hij, zoals onze eigen JPdeMP volgens NRC Handelsblad uitvoerig gedaan heeft, zijn gezanten de wereld rond om bij de gekozen regeringsleiders die er wel toe doen, zoals Brown, Merkel en Sarkozy, instemming met zijn benoeming af te smeken. Eerloze bezigheid. Nutteloos bovendien. Sarkozy vond dat Balkenende het Frans niet goed genoeg beheerste, en ook zijn geestverwante vriendin Merkel liet hem als een baksteen vallen. Af dus door een zijdeur.

In de meeste Europese landen (niet in Nederland) worden ambtsdragers zoals burgemeesters gekozen. In Frankrijk zou de revolutie uitbreken als de maire benoemd zou worden. In Nederland krijgen we, zodra Beatrix haar hermelijnen mantel aan de wilgen hangt, van doen met een koning die elke komende regeringsleider nog veel last gaat bezorgen. We gaan hier nu eenmaal gebukt onder een systeem dat geboorte hoger aanslaat dan verdienste.

Geen wonder dus dat juist dit land zich zo gemakkelijk neerlegt bij de ondemocratische Europese procedures. We hebben, terecht, de mond vol bezwaren als in Afghanistan, waar ‘onze’ jongens zich uitzichtloos doodvechten, een regering door verkiezingsfraude aan de macht komt. Maar in onze eigen omgeving staan we toe dat een president benoemd wordt zonder dat daar een verkiezing aan te pas komt.

Arme JPdeMP. Dolgraag wilde hij Europa in. Nu moet hij zich met Nederland blijven behelpen, een land waar hij hoe langer hoe minder dol op is. Onlangs nog, op het congres van zijn christenbroeders, vergeleek hij ons land met ‘een emmertje los zand’, waar ‘tolerantie geleid heeft tot vrijblijvendheid en langs elkaar heen leven’ en waar de ‘verruwing, verslonzing en verloedering van omgangsvormen voor veel Nederlanders de grootste ergernis is’. Geen opgewekt beeld dunkt me, bij de man die door Europa veroordeeld is om op Nederland te blijven passen. Heel zacht zegt een stemmetje in me: ach, was hij maar vertrokken.