Mystery Burger: Inner circle

‘Misschien is het goed om eerst even stil te staan bij de ontwikkelingen van vandaag,’ zegt burgemeester Karel Loohuis. Maar liefst 11 minuten – inclusief een toelichtende vraag van 33 seconden – heeft hij nodig voor zijn eigen ‘corona-journaal’. Hij gaat er eens goed voor zitten. Ellebogen comfortabel op tafel, aantekeningen voor z’n neus. Het énige dat ontbeert is een goed zicht op het publiek, maar dat heeft alles te maken met de maffe inrichting van de raadszaal van Hoogeveen.

‘Dan geef ik het voorzitterschap over,’ zegt Loohuis bij een volgend agendapunt. Daar bespreekt de raad een eventueel verbod op de verkoop van lachgas, en dat valt in de portefeuille van de burgemeester. Niet gek dat hij het voorzitterschap aan de plaatsvervangend raadsvoorzitter afstaat.

Wel gek is waar hij gaat zitten. Helemaal aan het uiteinde van de twee lange crèmekleurige raadstafels. Deze staan tegenover elkaar aan de beider zijden van de raadszaal. Niet helemaal de beste debatopstelling in een pluriform en niet te vergeten duaal systeem, maar het geeft de leden wel goed zicht op elkaar.

Behalve dat in het midden van deze plaatsen nóg een tafel staat. Aan deze lichteiken gesloten vergadertafel zitten de voorzitter, de griffier en, zo blijkt, de woordvoerders. Bij elk agendapunt wordt er gestoelendanst en nemen nieuwe raadsleden plaats aan het middenblok. Met hun ruggen naar de rest van de zaal en hun neuzen gericht op elkaar. Alsof er door deze ‘inner-circle’ vergáderd wordt in plaats van gedebatteerd.

Dat lijkt er dan ook op. ‘We hebben geen debatpunten,’ zegt Jan van der Sleen (Gemeentebelangen) in de eerste termijn. Ook Peter Scheffers (D66) is akkoord met het voorstel, al heeft hij wel een vraag. ‘Ik weet niet of het college die moet beantwoorden of dat we dat hier moeten bespreken,’ zegt hij.

Volgens Scheffers is de handhaving in dit voorstel niet geregeld. ‘Daar valt of staat het toch mee?’ vraagt hij laconiek. ‘We nemen de vraag mee naar de portefeuillehouder,’ zegt voorzitter Arend Steenbergen gemoedelijk. ‘Ook de preventie is belangrijk,’ merkt Lisa Schonewille (PvdA) op. Verder is ze wel akkoord met het voorstel. ‘Misschien is het goed om ook een evaluatiemoment in te brengen,’ vindt Roelof Bisschop (VVD) nog. Debatpunten genoeg, zou je zeggen.

Voor de beantwoording moeten de raadsleden bijkans hun nek verdraaien naar burgemeester Loohuis. Volgens deze is het logisch dat handhaving in dit voorstel ontbreekt. ’Handhaving is een kwestie van uitvoering,’ vindt Loohuis. ‘En dat ligt in handen van de burgemeester.’ De raadsleden hoeven zich geen zorgen te maken. ‘Als we een voorstel doen, kunt u ervan uitgaan dat we er over hebben nagedacht,’ stelt Loohuis.

Als dit een debat was geweest, met de burgemeester achter een spreekgestoelte, had deze gaat-u-maar-rustig-slapen toch wel de lampjes van de interruptiemicrofoons als een kerstboom doen oplichten. Maar de comfortabel zittende burgemeester mag van de omgebogen raadsleden onverstoord verder uitleggen. ‘We zullen in het begin zeer intensief handhaven,’ zegt Loohuis. ‘Ik ben blij met de toezegging,’ zegt Bisschop in de tweede termijn. Het is de enige opmerking.

Burgemeester Loohuis denkt na de stemming vast ‘ik heb het toch prima uitgelegd?’ en dat is precies het punt. Raadzalen zijn er niet om beleid uit te leggen, maar om het te verdedigen. De raadzaal is een arena waar politieke ideeën bevochten moeten worden. Om ze beter te maken. Want what doesn’t kill them, makes ‘m stronger. 

Maar in een zaal als deze zullen deelnemers niet het gevoel hebben dat ze hun standpunten ten opzichte van een publiek moeten verdedigen. Terwijl juist dát een essentie is van onze parlementaire democratie.

Dit is voorlopig even de laatste column van de Mystery Burger. 

Net als iedereen, blijft hij in tijden van corona beter even thuis. 

Dat raadsvergaderingen en andere politieke debatten publieke bijeenkomsten horen te zijn, heeft juist deze column hopelijk wel bewezen. De Mystery Burger hoopt daarmee dat gemeenteraden, Provinciale Staten, waterschappen en ook de beide Kamers zo verstandig zijn om hun vergaderingen zo veel mogelijk op te schorten. Zodat ook volksvertegenwoordigers kunnen doen wat alle verstandige mensen nu horen te doen: thuis blijven.