Mystery Burger: Gemeenschappelijk niks geregeld

‘Ik wil het in iets breder perspectief zetten,’ begint Hugo Maas (PRO5). ‘Onze raad zit in een discussietraject voor een visie voor onze bestuurlijke toekomst,’ weet Maas. Samen met de andere gemeenten in de Kempen is men naarstig aan het denken hoe ze hun zogezegde ‘bestuurskracht’ kunnen vergroten.

Er is een voorstel een federatieve gemeente te vormen – een soort deelgemeentebestel van onderop, zeg maar – om zo zelfstandigheid te behouden en tóch samen te werken. ‘Wat ons betreft is dat onmogelijk,’ vindt Maas. Bladel is met bijna 20.000 inwoners te klein om op eigen benen te staan, vindt hij.

De begrotingen voor de zeven gemeenschappelijke regelingen die de raad vanavond vaststelt, zijn wat Maas betreft illustratief. ‘Jaarlijks hebben we één vergadering waar een reusachtig deel van onze begroting wordt doorgesluisd naar gemeenschappelijke regelingen,’ stelt hij. ‘Die voeren de taken uit waar we als gemeente te klein voor zijn’. Volgens Maas is het onduidelijk hoe dat geld verder wordt besteed. ‘Het is een ongecontroleerde miljoenenuitgave.’ Toch gaat Maas akkoord de begroting.

‘Een goed functionerende Kempencommissie zou dit werk voor ons hebben gedaan,’ reageert Ton van Dun (VHP). Zo’n commissie – min-of-meer naar Drechtstedenmodel – is één van die gedachten over de bestuurlijke toekomst, en nog helemaal geen realiteit. ‘Voorlopig moeten we het dus doen met wat er nu op papier staat,’ legt Van Dun uit. Ook hij is akkoord met de begrotingen.

‘Het gaat ook om de gemeenschappelijke regelingen buiten de Kempengemeenten,’ weet Pauline Hospel (VVD). Naast de samenwerking in de vijf gemeenten in de Brabantse zandstreek, participeert Bladel ook nog in andere samenwerkingsverbanden. Hospel noemt het niet, maar na een herindeling neemt het aantal samenwerkingsverbanden voor een gemeente nauwelijks af. ‘Daar moeten we later nog maar eens op ingaan,’ vindt Hospel. Ook zij gaat akkoord met de begrotingen. ‘Als we een commissievergadering over deze begroting hadden gehad, hadden we voorgesteld er een hamerstuk van te maken,’ besluit Dick Zumker (Bladel Transparant).

En dan kan er een klap op. Zonder dat iemand ook maar weet welke beleidsopdracht de gemeenschappelijke regeling heeft gekregen en of de richting ervan door deze gemeenteraad is medebepaald.

Het is maar de vraag of het aan die gemeenschappelijke regelingen ligt, dat het geld van de gemeente nu in een ’ongecontroleerde miljoenenuitgave’ wordt gestopt. Zonder inhoudelijke sturing, samenwerking tussen de raden én een duidelijk beleidsdebat kunnen die besturen ook niks. Dat deze raad zich te klein voelt om zich met het grote beleid te bemoeien, zit immers meer in hun hoofd dan in de Gemeentewet. En als de raad tijd of middelen te kort komt om zijn werk in een gemeenschappelijke regeling goed te doen, dan is juist het hoogste orgaan zélf bij machte om die twee te regelen.

Maar volgens Maas is het gewoon wachten op de panacee van de herindeling. ‘Straks hebben we een vinger in de pap,’ zegt Maas bij de laatste gemeenschappelijke begroting. Maar ja, dan moet je ‘m er wel zelf insteken. Hoe groot je bord ook is.