Minder repressief

Met Dries van Agt stierf vorige week ook de ‘vader van het gedoogbeleid’. In 1976 was het Van Agt die als minister van Justitie in het kabinet-Den Uyl het initiatief nam hard- en softdrugs te scheiden en te decriminaliseren.

Voor gebruikers een uitkomst, voor criminelen ook. Voor volledige legalisatie kregen Van Agt en volksgezondheidminister Irene Vorrink immers de handen niet op elkaar. De aanvoer, de ‘achterdeur’ bleef dus illegaal en een markt voor de misdaad. Bijna 50 jaar later moet het experiment gesloten coffeeshopketen de weg openen naar gereguleerde wietteelt.

Of dat echt gaat gebeuren, valt nog te bezien. Nederland is er rijkelijk laat mee, want in het buitenland zijn allerlei initiatieven genomen om (soft)drugs te reguleren, te legaliseren of daar op zijn minst mee te experimenteren. De Amsterdamse burgemeester Femke Halsema organiseerde onlangs de conferentie ‘Dealing with Drugs’, waar het er niet om ging óf, maar hoe we (soft) drugs kunnen reguleren.

Een vurig pleidooi kwam van de voormalige Engelse undercoveragent Neil Woods. Die vertelde dat het resultaat van zijn zeven maanden durende undercoveroperatie in een Engelse stad was dat een hele bende, 90 mensen in totaal, werd opgepakt. De autoriteiten hadden de drugsmarkt platgelegd! Voor twee uur... Futiel, vond hij. ‘Maar het is erger: over de hele wereld zorgt succes voor de politie voor een gat in de markt. En dat is een kans. Het zorgt voor geweld. Meer politie-inzet leidt tot meer geweld. De grootte van de markt is nooit teruggebracht (…) Het is tijd dat de politie de waarheid vertelt.’

Tegenover Binnenlands Bestuur gebruikte Halsema dit verhaal als argument voor regulering. ‘Als we cocaïne en andere drugs gevaarlijk vinden, is het absurd om die in handen te leggen van criminelen. Dan moeten we die bij de criminelen weghalen.’ De huidige minister van Justitie noemt deze discussie echter ‘borrelpraat’. Misschien kan zij eens terugkijken naar een na zijn dood uitgezonden interview met Van Agt door Jeroen Pauw uit 2015. Als zijn politiek testament noemde hij: het laten doordringen in de publieke opinie van het besef dat onze samenleving minder repressief zal moeten zijn.