Nieuwe beroepen toegevoegd aan ambtenarenkorps

Met de invoering van de Wet normalisering rechtspositie ambtenaren in 2020 komen er meer ambtenaren bij. Door de specifieke omschrijving in de wet worden bijvoorbeeld de medewerkers van de Nederlandse Orde van Advocaten ook ambtenaar. Maar ook het personeel van de beroepsorganisatie van accountants valt dan onder het ambtenaarschap. Een formaliteit, zo op het eerste gezicht misschien, maar het kan verstrekkende gevolgen hebben. De lat voor een ambtenaar wordt op sommige vlakken namelijk hoger gelegd dan elders.

Aparte status
Ambtenaren hadden altijd een aparte status om hen te beschermen tegen onder meer politieke willekeur. Eind vorig jaar is dus besloten de arbeidspositie met de rest van de beroepsbevolking gelijk te trekken. Volgens voorstanders van normalisering heeft afschaffing ervan veel voordelen. Het zou makkelijker worden voor ambtenaren om over te stappen naar de marktsector en vice versa. Tegelijkertijd blijven een heleboel zaken hetzelfde, zoals de bijzondere status. Die vereist bijvoorbeeld het afleggen van een ambtseed, maar ook een strenge integriteitscode.

Nieuwe definitie

Het begrip ‘ambtenaar’ wordt met de normalisering in zekere zin opnieuw gedefinieerd, legt Marien Korevaar van Capra Advocaten uit. ‘Behalve de bekende overheden zoals bijvoorbeeld het Rijk, gemeenten en provincies blijkt uit de wet ook dat er nieuwe overheidswerkgevers bij komen. Maar de meeste nieuwe ambtenaren werkten al bij een overheidsorganisatie maar hebben een arbeidsovereenkomst in plaats van een aanstelling. Want waar medewerkers met een arbeidsovereenkomst onder de huidige Ambtenarenwet geen ambtenaar kunnen zijn, is dat onder de nieuwe wet dus juist een voorwaarde.  De eenzijdige aanstelling van ambtenaren zal daarom worden omgezet in een arbeidsovereenkomst. Medewerkers in dienst van een overheidswerkgever die nu al een arbeidsovereenkomst hebben, worden hierdoor opeens ambtenaar.

Twijfelgevallen

‘Het is een beetje gek dat als je naar de letter van de wet kijkt, medewerkers van defensie en de politie uitgezonderd zijn’, vindt advocaat Korevaar. ‘Strikt genomen zouden deze mensen geen ambtenaar meer zijn, terwijl de beroepen daar wel het toonbeeld van zijn’. Het is overigens nog afwachten hoe de wet in de praktijk zal uitpakken aangezien er meerdere twijfelgevallen zijn.